Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Yargı Kolunun Tespitinde
 Kamu Görevlisinin Görev Kusuru,
 Kişisel Kusuru Ayrımı ve Mobbing
 Uygulamalarının Durumu

The Distinction Between Personel Fault and Service Connected Fault of Public Officials and Status of the Mobbing Applications in Determination at Judiciary Branch

Serkan ÇINARLI


Bu çalışmada kamu görevlilerinin mobbing olarak nitelendirilecek davranışlara maruz kalmaları durumunda, uğradıkları zararın tazmini davası, idarî yargıda idareye karşı mı yoksa kişisel kusur nedeniyle adlî yargıda kamu görevlisine karşı mı açılmalıdır tartışması yargı kararları ile ele alınmıştır. Bir yandan kamu görevlilerinin Anayasa ve kanunlarda yer alan güvence ile davanın hizmet kusuru nedeniyle kusurlu kamu görevlisine değil öncelikle idareye açılması gerekliliği, bir yandan kamu görevlisinin hizmet dışı kişisel davranışlardan sorumlu tutulması gerekliliği önemli birtakım uygulama sorunlarını ortaya koymaktadır.

Mobbing, Kişisel Kusur, Görev Kusuru, Yargı Kolu, Kamu Görevlisi.

In this study we deal with the discussion that if public officials are exposed to behaviours that can be defined as mobbing, they must sue against administration in administrative justice or they must sue against public official in judicial justice as a result of personal fault with judicial desicions. On the other hand, with the assurance of constitution of public officials, the necessity of suing against the administration instead of faulty public official as a result of service failure, on the other hand the necessity of holding the public official responsible for his/her behaviours that are out of service reveals some important implementation problems.

Mobbing, Personal Fault, Service Connected Fault, Branch of Judiciary, Public Officials.

Giriş

Kamu görevlisinin, kişisel tutumları ve davranışları ile meydana gelen zararlardan dolayı doğrudan sorumlu tutulması doktrinde uzun zamandan beri tartışılmaktadır. Kamu görevlisinin hangi tutumları ve davranışları kişisel kusur olarak nitelendirilecektir? Özelinde ‘mobbing’ olarak kabûl edilen davranışlardan mağdur olan kamu çalışanları, doğrudan adlî yargıda kendilerine mobbing yaptığını iddia ettikleri kamu görevlilerine karşı dâva açabilecek midir? Doğrudan kamu görevlisine dâva açılması durumunda, kamu görevlilerinin Anayasa ve yasa ile güvencealtına alınmış olan hakları ihlal edilmiş olmayacak mıdır? Diğer yönden, kamu görevlisinin hizmetten ayrılan kişisel kusurları ve davranışları nelerdir ve mobbing olarak nitelendirilen davranışlar, hangi yönüyle kişisel kusur hangi yönüyle görev kusuru kabûl edilebilir. Çalışmada bu sorulara yargı kararları ışığında cevap aranmıştır.

I. Mobbing Kavramı

Mobbing ve benzeri uygulamalar, hem mağdur birey açısından hem de çalışma kurumu açısından önemli bir sorundur. Şiddetin bir türü olarak kabûl edilen mobbingin geçmiş zamanlardan beri uygulanan bir davranış olmasına rağmen bilim çevrelerinin konuya yönelmeleri 20. yüzyılın sonlarına doğru olmuştur1.

Mobbing sözcüğü ilk olarak, 19. yüzyılda biyologlar tarafından, yuvalarını korumak için saldırganın etrafında uçan kuşların davranışlarını açıklamak üzere kullanılmıştır2. 1960’lı yıllarda, hayvan davranışlarını inceleyen Konrad Lorenz, mobbingi “büyük ve tehditkâr bir hayvana karşı, daha küçük ve zayıf hayvan topluluğunun hep beraber hücüm ederek büyük hayvanı uzaklaştırmalarını” tanımlamak için kullanmıştır3. Lorenz, küçük ve daha güçsüz hayvan topluluğunun, tek ve büyük bir hayvanı kaçırmak için biraraya gelerek ona saldırmalarını mobbing olarak tanımlamıştır4. Mobbing kavramı, Peter P. Heinemann tarafından da bir grup çocuğun diğer çocuklara yönelik olarak sergiledikleri zorbalık ve kabadayılık şeklindeki davranışlarını ifade etmek için kullanılmıştır5.