Anayasa Mahkemesinin İptal Kararının Yürürlüğünün Ertelendiği Hallerde; İptal Edilen Hükmün Uygulanması, Suçların ve Cezaların Kanuniliği İlkesini İhlal Eder mi?

Akif YILDIRIM

I. Ön Açıklamalar

Anayasa’nın 153’üncü maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekildedir:

“Kanun, kanun hükmünde kararname veya Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmî Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez”.

Anayasa’nın anılan kuralı, iptal kararlarının, gerekçeli kararın Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlüğe gireceğini, bu kararların geçmişe yürümezliğini ve iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihin ayrıca kararlaştırılabileceğini öngörüyor. Benzer düzenleme, 30.3.2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 66’ncı maddesinin (3) numaralı fıkrasında da yer almaktadır. Bu düzenlemelerin amacının bir hukuk boşluğunun oluşmamasının sağlanması düşüncesi olduğu öğretide ifade edilmektedir. Diğer bir ifadeyle, iptal kararının yürürlüğe gireceği tarihin ertelenmesinin gayesi, iptal edilen hüküm yerine bir düzenleme yapabilmesi için, yasama organına belirli bir zaman kazandırmaktadır.