Sermaye Piyasası Aracı ve Yatırım Sözleşmesi Kavramları

Veliye YANLI

Yeni Sermaye Piyasası Kanunu’nda sermaye piyasası aracı olarak gösterilenlerden bir tanesi de “yatırım sözleşmesi”dir. Bununla birlikte bu araç Kanun’da tanımlanmamıştır. Bu nedenle, hangi işlemlerin ya da araçların bu kavram altında değerlendirileceği hususunun açıklanması gerekmektedir. Zira yatırım sözleşmesi olarak nitelendirilen her işlem sermaye piyasası düzenlemelerine tabi olacağından, yapılan nitelendirme anılan düzenlemelerin kapsamını da belirleyecektir. Benzer düzenlemelerin bulunduğu Amerikan Hukuku ve uygulamasında da yıllardan beri bu kurum tartışma konusu yapılmaktadır.Bu çalışmada, Amerikan Hukuku öğreti ve uygulaması ışığı altında Türk Hukukunda limited şirket esas sermaye payının bu nitelikte bir sözleşme ve dolayısıyla sermaye piyasası aracı olup olmadığı tartışılmış; ayrıca, doğrudan bir sermaye piyasası aracı olarak düzenlenmiş olan limited şirket intifa senetleri de incelenmiştir.

Sermaye Piyasası Aracı, Yatırım Sözleşmesi, Limited Şirket Esas Sermaye Payı ve İntifa Senetleri.

One of the securities in the new Turkish Capital Market Code is “investment contract”. Nevertheless the Code doesn’t define this security. Therefore it must be clarified which transactions and instruments constitute “investment contracts”. The definition of the “investment contract” will determine the scope of the Code because every transaction deemed investment contract is subject to capital market regulations. The definition of investment contract has been discussed in American Law for years which has similar regulations.This article discusses capital share in a limited liability company in Turkish Law with respect to investment contracts as securities in light of American practice and doctrine. Additionally, the certificates mentioned in the Code as secutities are analysed which entitle bearer to dividend right etc. in a limited liability company.

Security, Investment Contract, Capital Share in Limited Liability Company, Dividend Right Certificates.

I. GİRİŞ

6362 sayılı yeni Sermaye Piyasası Kanunu’nda¹ (“SerPK” ve “Kanun”) “yatırım sözleşmeleri” birer sermaye piyasası aracı olarak kabul edilmekle birlikte, bu konuda bir tanım verilmediği için, hangi hallerde böyle bir sözleşmenin varlığından söz edileceği hususu büyük önem arz etmektedir. Zira aşağıda da belirtildiği üzere, halka açık olmayan anonim şirketlerin halka arz edilmeyen pay ihraçları hariç, her türlü sermaye piyasası aracı ihraç işlemi Kanun’un uygulanma alanına girmektedir. Bu durumda, eğer bir işlem, araç, sözleşme vs. bu Kanun anlamında bir “yatırım sözleşmesi” olarak nitelendirilirse, aynı zamanda bir sermaye piyasası aracı olması dolayısıyla Kanun kapsamında sayılacağından, sermaye piyasası mevzuatı hükümlerinin uygulanması gündeme gelecek ve bir aykırılık halinde yine Kanun’da öngörülen sonuçlar ortaya çıkacaktır.

Türk sermaye piyasası hukukunda yeni bir kavram olan “yatırım sözleşmesi”ne verilecek anlam, Kanun’un uygulanacağı işlemleri, diğer bir deyişle kapsamının sınırlarını belirleme açısından son derece önemlidir.

Bu durumda, Kanun anlamında bir “yatırım sözleşmesi” olarak nitelendirilebilecek her ilişkide taraflar, aralarındaki işlemin her aşamasında Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuata uygun hareket edip etmediklerini takip etmek zorunda kalabileceklerdir².