Hapis Cezasının Ertelenmesi ile Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sonuçları Bakımından Karşılaştırılması

Comparison of Deferment of a Prison Sentence and Adjournment of the Announcement of a Decree With Regard to Their Conclusions

Adem KARTAL

Hapis cezasının ertelenmesi ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması benzer iki müessesedir. Özellikle iyi bir suç politikası aracı olan ve cezaların bireyselleştirilmesi ile hükümlünün ceza infaz kurumunun olumsuz şartlarından etkilenmesini önlemek gibi amaçlara ulaşmayı hedefleyen bu iki kurum biri maddi ceza yasasında diğeri usul yasasında düzenlenmekle birlikte benzer hukuki nitelikleri taşımaktadırlar. Benzer olan bu kurumların, sonuçları bakımından birbirinden pek çok farkı bulunmaktadır. Bu çalışmamızda, erteleme ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması müesseselerinin anlam ve amaçlarına değindikten sonra, sonuçları bakımından karşılaştırılarak hangisinin neden daha lehe olduğu ortaya konulmaya çalışılmaktadır.

Erteleme, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Hüküm, Cezanın Bireyselleştirilmesi, Denetim Süresi, Hak Yoksunluğu.

Deferment of a prison sentence and adjournment of the announcement of a decree are two institutions similar to each other. These two institutions, which are especially a good crime policy tool and aimed to reach purposes such as preventing convicted person to be influenced from the adverse conditions of penal institution by individualization of the penalties, carry similar legal attributes, as well as being arranged one under the factual penal code and the other under the criminal procedural law. These two similar institutions have numerous differences from each other with regard to their conclusions. In this paper it is aimed to reveal why which one of them is favorable by comparing each other with respect to their conclusions after referring meanings and purposes of the deferment and adjournment of the announcement of a decree.

Deferment, Adjournment of the Announcement of a Decree, Decree, Individualization of Penalty, Custody Period, Right Deprivation.

Giriş

Suçun önlenmesinde ve suçlunun topluma kazandırılmasında hürriyeti bağlayıcı cezaların tek başına yeterli olmadığı artık bilinmektedir. Diğer taraftan bir kısım kişiler bulunduğu çevre, eğitim düzeyi, yanlış arkadaşlıklar, psişik ve ahlaki eğilimleri nedeniyle tesadüfi suçlu özelliği taşıyabilirler. Bu kişilerin işledikleri suç nedeniyle cezalandırılmaları veya mahkûm oldukları cezanın infazı toplum barışı açısından bir zaruret olmadığı gibi, bu kişilerin cezaevi ortamına girmeden toplum düzenine uygun davranmaları sağlanabilir.¹

Cezanın en önemli amaçlarından biri suçluyu ıslah etmektir. Ne yazık ki infaz hukukuna ilişkin tecrübeler, ulaşılmak istenen bu amaçtan oldukça uzakta olunduğunu göstermektedir. Özellikle cezaevlerinin elverişsiz koşulları nedeniyle, özgürlüğü bağlayıcı cezalardan beklenen faydanın sağlanamaması, belirli bir düzeyi aşmayan cezalara mahkûm olanların hapsedilmeleri yerine, infazlarının belirli bir süre ertelenmesi düşüncesini doğurmuştur.²

Ceza hukukundaki gelişmeler sonucunda, suç ve suçlu ile mücadelede kısa süreli özgürlüğü bağlayıcı cezaların yeterli seviyede tesirli olmadığı sonucuna varıldığından, erteleme ve benzeri kurumlar oluşturulmuştur.³