Limited Ortaklıklarda Ortağın Ortaklıktan Çıkartılması ve Hukuki Sonuçları

Exclusion of the Partner in Limited Partnerships and its Legal Conclusions

Zelal NARÇİN

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu eski kanundan farklı bir yaklaşımla ve daha ayrıntılı maddelerle limited ortaklıkta ayrılma konusunu düzenlemiştir. Bu düzenlemelerin neredeyse tamamını mehaz İsviçre Hukukundan almıştır. Eski kanunda tek bir madde ile 551. maddede düzenlenen ortaklıktan ayrılma hali yeni kanunda md 638-642 hükümleri arasında düzenlenmiştir.

Uygulamada limited ortaklıkların yaygın bir sermaye ortaklığı türü olması yaşanan uyuşmazlıklara daha kapsamlı çözüm üretilmesini gerektirmiştir. Buna ilişkin olarak eski kanun döneminde yüksek mahkeme ve doktrin eliyle üretilen çözümler de yeni kanunda benimsenmiş ve kanun maddesi olarak yerini almıştır.

Çalışmamızda limited ortaklıklarda ortağın şirketten ayrılma haline ilişkin olarak münhasıran ortağın ortaklıktan çıkarılması incelenecektir. Sırayla yasal ve iradi çıkarılma halleri incelenecek ve çıkarılma sonrası ortaya çıkan hukuki sonuçlar ele alınacaktır. Ortağın ayrılması ile ortaklığa karşı hak ve yükümlülüklerinin kapsamı ele alınacak ve özellikle ortağın ayrılma payı daha fazla incelenecektir. Buna ilişkin olarak doktrinde yer alan tartışmalar incelenecek ve düzenlemede eksik bırakılan hususlara ilişkin eleştiri ve çözüm önerilerimiz ifade edilecektir.

TTK, Limited Ortaklık, Ortağın Çıkartılması, İradi Çıkartma, Kanuni Çıkartma, Ayrılma Payı.

The Turkish Commercial Code no.6102 has arranged the exclusion of the partner in limited partnerships thoroughly and with a different approach according to the previous code. Nearly all of those regarded articles is taken from Swiss Law. The exclusion of the partner situation which was dealt only in the article 551 of the previous Code, is arranged between the articles 638-642 of the new Code.

Because of the fact that the limited partnership is widely met capital partnership in practice, it is needed to find more comprehensive solutions to conflicts occurred. Depending on this, the solutions found by Supreme Court and doctrine in the previous Code period was adopted and put into new code as an article.

In this study, it is exclusively reviewed the exclusion of the partner rather than the other withdrawing types from the company in a limited partnership. Types of legal and voluntary exclusion models will be reviewed and the legal consequences arisen after the exclusion will be dealt in order. Then, the rights and obligations of the partner against to the partnership after the exclusion will be handled and particularly the exclusion reserve of the partner will be scrutinized. Later debates in the doctrine will be studied and some critics and suggestions regarding the missing arrangements in the legislation will be expressed.

Turkish Commercial Code, Limited Partnership, Exclusion of the Partner, Voluntary Exclusion, Legal Exclusion, Exclusion Reserve.

I. Giriş

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, beşinci bölümünde limited ortaklıklarda sona erme ve ayrılma hallerini düzenlemiştir. Kanunkoyucunun 6762 sayılı eski Kanundan farklı bir yaklaşımla ve daha ayrıntılı maddelerle düzenleme yaptığını ve bu düzenlemelerin neredeyse tamamının mehaz İsviçre Hukukundan (İsvBK m.822-825a) alındığını belirtmek gerekir. Eski Kanunda tek bir maddeyle, 551’inci maddede düzenlenen ortaklıktan ayrılma hali, yeni Kanunda m.638-642 hükümleri arasında düzenlenmiştir. Uygulamada, limited ortaklıkların yaygın bir sermaye ortaklığı türü olması sebebiyle yaşanan uyuşmazlıklara daha kapsamlı düzenlemelerle çözüm üretilmesi gerekmiştir. Buna ilişkin olarak eski Kanun döneminde yüksek mahkeme ve doktrin eliyle üretilen çözümlerin de yeni Kanunda benimsendiğini söylemek gerekmektedir.

Çalışmamızda, limited ortaklılarda ortağın şirketten ayrılma haline ilişkin olarak ortağın ortaklıktan çıkarılması incelenecektir. Buna ilişkin olarak sırasıyla yasal ve iradi çıkarılma halleri incelenecek ve çıkarılma sonrası ortaya çıkan hukuki sonuçlar ele alınacaktır. Ortağın ayrılması ile ortaklığa karşı haklarının ve yükümlülüklerinin kapsamı ele alınacak ve özellikle ortağın ayrılma payına daha fazla yer verilerek buna ilişkin doktrinde yer alan tartışmalar incelenecek ve düzenlemelerde eksik bırakılan hususlara ilişkin eleştiriler ve çözüm önerileri ifade edilecektir.

II. Limited Ortaklıklarda Ortağın Çıkarılması

Çıkarılma, bir ortağı istemediği halde, yani iradesi hilafına alınacak bir kararla ortaklık ilişkisinden ayırmaktır. Çıkarmayla, ortağın ortaklık konumuna ve sıfatına son verilmektedir.¹ Çıkmada ayrılma isteği ortaktan geldiği halde; çıkarmada bu istek, ya ortaklıktan ya da diğer ortaklardan gelmektedir. 6102 sayılı Yasa, limited ortaklıklarda ortaklıktan çıkarılma konusunu 6762 sayılı eski Kanundan farklı bir yaklaşımla ve daha ayrıntılı maddelerle düzenlemiştir.