Yargıtay Kararları Bağlamında Suça Teşebbüs ve Unsurları

Crime Attempt and its Elements Within the Context of a Decision of the Supreme Court of Appeals

Merve Nur YILMAZ

Bir suç işleme kastıyla o suça yönelik icra hareketlerine doğrudan doğruya başlayan ancak bu hareketleri tamamlayamayan veya tipik neticeye ulaşamayan kimse, suça teşebbüsten sorumlu tutulur. Teşebbüste failin sahip olduğu suç işleme kastı tamamlanmış suçtaki gibidir; teşebbüste eksiklik suçun maddi unsurundan kaynaklanmaktadır. Tamamlanmamış hareketlerin cezaya layık görülme sebebini açıklayan görüşler, teşebbüs kurumundaki diğer teorilerin de temelini oluşturmaktadır.Teşebbüste ceza hukukunun devreye girmesi icra hareketleri ile başlamaktadır. İcra hareketlerinin başlangıç anının belirlenmesinde pek çok teori geliştirilmiştir. Öğretide fikirler üzerinde görüş birliği bulunmamaktadır; ancak Yargıtay içtihatlarında ağırlıklı olarak Frank Formülü’nü uygulamaktadır. Her suç tipi bakımından hangi hareketlerin hazırlık hareketi hangi hareketlerin icra hareketi olduğunun belirlenmesi çözümü bir hayli zor meseledir. Bununla birlikte suçun tamamlandığı anın tespit edilmesi de suçtan suça farklılık gösterir.

Suça Teşebbüs, Teşebbüsün Cezalandırılma Nedenleri, İcra Hareketlerinin Başlaması, Suçun Tamamlanması.

If anyone, who takes a corrupt intent, completes preparatory acts and sets out of crime behaviours directly is held responsible for crime attempt. Offender’s intent in crime attempt is as same as in completed crimes; deficiency is on crime’s material element. Comments, which explain the reasons of why uncompleted acts are deemed worthy of a punishment, underlie all other theories on crime attempt.Criminal law steps in when crime behaviours are begun. There are many theories about designating that set out. In doctrine, there is no consensus on theories but The Supreme Court of Appeals, mainly puts Frank’s Formula into practice. Defining, which acts are crime behaviours; which acts are preparation behaviours in terms of each type of crime is an insolvable issue. Also defining the completion moment of criminal acts differs from crimes to crimes.

Attempt to Crime, Reasons for Punishment of Attempt, Inception of Crime Behaviours, Completion of a Crime.

GİRİŞ

Kişinin gerçekleştirdiği hareketinden dolayı ceza sorumluluğundan bahsedebilmek için kanuni tipe uygun ve kusurlu bir davranışın gerçekleştirilmesi gerekir. Tipe uygun bir fiilin varlığı da "iter criminis" olarak ifade edilen suç yolunun tamamlanmasına bağlıdır. Fail, suç yoluna girdikten sonra, elinde olmayan bir takım sebeplerden dolayı hareketlerini tamamlayamayabilir veya tipik neticeyi gerçekleştiremeyebilir. İşte bu durumda suça teşebbüs söz konusu olur.

Hareketlerini, suç yolunda sonuna kadar götüremeyen faili cezalandırmak ancak bunu açıkça düzenleyen teşebbüs hükmü sayesinde olur. Bu çalışmada teşebbüs kurumunu; unsurları ve cezalandırma nedenleri çerçevesinde ele alacağız. Teşebbüsün her bir unsuru üzerine Yargıtay kararlarını değerlendirerek; teşebbüse müsait olup olmadığı tartışmalı olan; olası kastla işlenen suç, ihmali suç, işlenemez suç, neticesi sebebiyle ağırlaşmış suç, salt hareket suçu ve kalkışma suçları üzerine ortaya atılmış görüşleri incelemeye çalışacağız.

I. TEŞEBBÜS KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ

Suç işleme kararına varan ve hazırlık hareketlerini tamamlayan failin icra hareketlerini tamamlaması veya icra hareketlerini tamamlamasına rağmen suç yolunu bütün evreleriyle geçip tamamlaması her zaman mümkün olmayabilir. Bu durumda suç teşebbüs aşamasında kalmıştır. Teşebbüste, fail icra hareketlerini tamamlayamayıp suçu eksik teşebbüs aşamasında bırakmış olabileceği gibi; icra hareketlerini tamamlamasına rağmen tipik neticeyi meydana getiremeyip tam teşebbüs aşamasında bırakmış olabilir. Her iki durumda da suçun teşebbüs derecesinde kaldığı ifade edilir.