Fasıl 154 Ceza Yasasında Rüşvet ve İrtikap Suçları

Bribery and Extortion in Chapter 154 Criminal Code

Nurcan GÜNDÜZ

Kuzey Kıbrıs’ta İngiliz koloni döneminden beri kullanılan Fasıl 154 Ceza Yasası’nın (CY.) bazı hükümleri, 45/2014 sayılı Yasa’nın gerekçesinde de belirtildiği gibi günümüzdeki ihtiyaçları karşılamaktan uzaktır. Bu sorunun çözümü için, 2014 yılında 45/2014 sayılı Yasa ile devlet idaresi aleyhine işlenen suçlar bakımından CY. revize edilmiştir. Bu çalışmanın konusu, CY.’da rüşvet ve irtikâp suçlarıdır. Konu, KKTC. hukukunun, İngiliz hukuku ve Türk hukukuyla birlikte karşılaştırmalı bir perspektiften incelenmesiyle ortaya konulacaktır. Amaç, bu değişiklik sonrasında, rüşvet ve irtikap suçlarına ilişkin yasa maddelerini açıklayıp değerlendirmektir.

KKTC Hukuku, İçtihat Hukuku, Devlet İdaresi Aleyhine Suçlar, Rüşvet, İrtikap.

Certain provisions of Chapter 154 Criminal Code, which has been in effect in North Cyprus since the British colonial period, are far from adequate under today’s conditions, as also noted in the preumble of Code number 45/2014. As a solution to this problem, in 2014, Criminal Code has been amended by Code number 45/2014. Crimes against state were the main topic. This study examines bribe and extortion crimes in Chapter 154 Criminal Code of the Northern Cyprus. The topic will be studied through a comparative discussion of the TRNC. law with respect to British law and Turkish law. The aim is to clarify and evaluate the amended articles of bribery and extortion with the light of this comparative study.

TRNC Law, Common Law, Crimes Against the State Authorithy, Bribery, Extortion.

GİRİŞ

Ceza yasaları hem bireyleri hem de devlet faaliyetlerini korur. Devlet faaliyetlerinin korunması bireylerin de yararına olur. Devlet faaliyetlerinin kapsamının dar olduğu uzun yıllar boyunca, devlet idaresi aleyhine işlenen suçların sayısı da bununla bağlantılı olarak çok azdı. Devlet faaliyetlerinin kapsamının genişlemesiyle bu faaliyetlerle korunan hukuki menfaatlere karşı işlenen suç sayısı da artmıştır¹.

Yolsuzluğun devlet bütçesine, kamunun kullanımına ait kaynaklara zarar verdiği, hukuk devleti ideali ile bağdaşmadığı açıktır. Serbest piyasa ekonomisi ve rekabet düzeninin çalışması da yolsuzlukla sekteye uğrar. Sonuç olarak rüşvet suçlarına karışanlar, yolsuzluk yapanlar toplum serveti üstünde söz sahibi olur, ekonomi olumsuz etkilenir².

Bununla birlikte rüşvet, eski çağlardan beri cezalandırılan önemli bir suç olarak kabul edilmektedir. Dönemden döneme ve toplumdan topluma rüşvetin tanımı değişiyor bile olsa, rüşvet eski zamanlardan beri cezalandırılan bir fiildir. Çünkü rüşvet, toplum hayatını ve ekonomik hayatı olumsuz etkiler. Bir ülkede rüşvet suçlarının işlenmesi oranlarıyla yatırım oranları arasında ters orantı vardır. Rüşvet arttıkça yatırımların azaldığını gösteren çalışmalar mevcuttur³.