Banka Teminat Mektuplarına İlişkin Bir Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı Eleştirisi

Ünal SOMUNCUOĞLU

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2004/4-351 E., 2004/339 K. ve 09. 06. 2004 tarihli kararında özetle şu sonuca varılmıştır. “… Dava, kredi alacağı için ihtiyati haciz talebinde bulunan İş Bankası’nın, yine kendi kendine düzenlediği teminat mektubunu teminat olarak kabul ederek, usulsüz şekilde ihtiyati haciz kararı verdikleri ve bu yöne ilişkin itirazı da reddettikleri iddiasıyla mahkeme başkan ve üyelerine karşı açılan tazminat talebine ilişkindir. Davacılar, kredi sözleşmesi ile teminatsız ihtiyati haciz kararı istenmesini bağımsız iradeleri ile kabul etmelerine rağmen, davalı mahkeme üyeleri alacağın %10’u oranında teminat istemişler ve Bankalar Yasası çerçevesinde devletin izni ile faaliyette bulunan alacaklı Türkiye İş Bankası … şubesi tarafından düzenlenmiş süresiz ve kati teminat mektubuna göre, ihtiyati haciz kararı vermişler ve itirazı reddetmişlerdir. Sözü edilen olayda bankanın alacaklı olması, bu yüzden teminatsız haciz yapma olanağı varken %10 oranında teminat göstermesi ve bu teminat mektubunun da yasal ve güvenilir bir banka olan İş Bankası’ndan alınmasında bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Bu nedenle, davalıların başkan ve üye olarak görev yaptıkları Bursa 2. Ticaret Mahkemesi’nce verilen karar usul ve yasaya uygun olup, HUMK m. 573. maddesinde sayılan nedenlerden hiçbiri bulunmamaktadır. Bundan dolayı da davaya ilk derece mahkemesi olarak bakan özel idarenin (Yargıtay 4. Hukuk Dairesi) davanın reddine ve HUMK m. 576. maddesi gereğince davacıların para cezası ile cezalandırılmalarına ve davalılar yararına tazminata hükmedilmesine ilişkin karar yerindedir.”

Karar incelendiğinde Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun Özel İdare’nin kararını iki gerekçeyle onayladığı görülmektedir.

a) Davacılar, kredi sözleşmesini özgür iradeleri ile kabul etmiş ve anılan sözleşmenin ilgili maddesi mucibince, bankanın ihtiyati haciz talebinde bulunurken mahkemeye teminat mektubu yatırma mükellefiyeti bulunmamaktadır.