Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Yerel Yönetimlerde İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarının Yeniden Düzenlenmesi

Mustafa TAMER

Yerel Yönetimlerde yapılması düşünülen düzenlemeler arasında işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının yeniden tanzimi önemli yer tuttuğundan makalede bu konu ele alınmıştır.

Ruhsatlandırma, İş, İşyeri, Sıhhi İşyerleri, Gayrisıhhi İşyerleri, Umuma Açık İstirahat ve Eğlence Yerleri.

Bilindiği gibi dünyadaki değişme ve gelişmelere paralel olarak, Türkiye’de de hızlı bir nüfus artışı meydana gelmekte ve kırsal alandan kente doğru yaşanan bir göç dalgası sonucunda kentleşme oranında beklenmedik bir artış gözlenmektedir. Bu da kentsel alanlarda yeni bir canlılık doğurmakta ve yeni işyerlerinin açılmasına vesile olmaktadır. Bu gelişmeler ise, geleneksel üretim ve hizmet sektöründe değişikliği beraberinde getirmiş, işletme ve tesis yapılarında, hizmetlerin sunumunda ve işyerleri arasında rekabeti artırmıştır. Sonuçta işyerlerinin sayılarının artması, açılması, ruhsatlandırılması ve denetlenmelerinde yeni sorunlar ortaya çıkarmıştır. Bu işlemleri kimin yapacağı konusu büyük önem taşımaktadır. Mevzuatın dağınıklığı ve yetkili kuruluşların karmaşıklığı karşısında sorunların çokluğu dikkati çekmektedir. Bu işyerlerinin açılmasının ve çalışmasının izinle olacağı da tabiidir. Bunların açılması için müracaat edilmesi gereken makamların sayıca çokluğu ve formalitelerin fazlalığı ayrı ve önemli bir sorundur. Ruhsat vermeye yetkili idareler genellikle, merkezi yönetim kurumları, mülki idare amirlikleri, güvenlik makamları, il müdürlükleri ve mahalli idare kuruluşları şeklinde kaşımıza çıkmaktaydı. Bunlar arasında yetki çakışmaları sıkça bilinen bir sorundur. İşyerlerinin, açılması, ruhsatlandırılması, denetlenmesi, kapatılması, ruhsatın değiştirilmesi, açılma ve kapanma saatlerinin tespiti, hafta sonu çalışma izinleri, işyeri açma izin harcı gibi konularda sorunlar bulunmaktadır. Bunların açılması, ruhsatlandırılması ve denetlenmesi konusundaki mevzuatın dağınıklığı ve yetkili mercilerin çokluğu çözülmesi gereken temel konular arasındadır.

03.04.1930 tarih ve 1580 sayılı Belediye Kanunu belediyelere pek çok görevin yanında; işyerlerinin açılması, ruhsatlandırılması ve denetlenmesi konularında da pek çok sorumluluk getirmişti. Fakat daha sonra yapılan çeşitli düzenlemelerle bu yetki ve görevler başka kurum ve kuruluşlara ve özellikle de merkezi idareye geçmiş, devredilmiş ve bu alanda büyük bir karmaşa doğmasına yol açılmıştır. Halbuki yerel yönetimler mahiyetleri itibariyle halka en yakın kurum olmaları nedeniyle hizmetlerin buradan yürütülmesi asıl olmalıdır. Bu işyerlerinin sıhhi, gayrisıhhi, umuma açık, eğlence, üretim yeri, satış yeri, şirket, büro, yazıhane vs. şeklinde olması onların ruhsatlandırılması gereğini ortadan kaldırmamaktadır.

Kamu yönetiminde yeniden yapılanmanın en önemli hedefleri arasında özel sektör faaliyetlerinin güçlendirilmesi, yatırımların önündeki engellerin kaldırılması, yabancı sermaye girişinin hızlandırılması ve küresel rekabete açık bir yapının oluşturulması yer almaktadır. Bu doğrultuda yatırımcının önündeki engellerin kaldırılması, ruhsatlandırmadaki aşırı kırtasiyecilik ve bürokrasinin azaltılması, süreçlerin basitleştirilmesi, gerekenden başka bilgi ve belgenin istenmemesi, hizmeti sunmada yararlanana en yakın ve uygun birime yetki verilmesi esas olmalıdır. Böylece bürokrasi ve kırtasiyeciğin azaltılması, yatırımların önündeki engellerin kaldırılması ve yatırım sürecinin basitleştirilmesi ile vatandaşın hayatı kolaylaştırılmış olacaktır. Güvensizliğe dayalı bir yönetim anlayışı yerine, beyana dayanan bir yönetim anlayışının yerleşmesi büyük önem taşımaktadır. Burada işlem ve karar süreçlerinin kesin sürelere bağlanması gereği vardır. Hizmetlerin gördürülmesinde temel ölçü halka en yakın birimlerin görevlendirilmesi olmalıdır. İşyeri açma ve çalışma ruhsatlarının mahalli nitelik taşımasından dolayı yerel yönetimlere devredilmeleri asıl olmalıdır. Devlet bu sayede vatandaşına yol gösterici olacak, onun yaşantısını kolaylaştırıcı tedbirleri alacak ve karşılıklı güven sağlanmış olacaktır.