Türk Borçlar Kanununun Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları ile Ürün Kirasına İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi

An Overview About Provisons of Dwelling and Roofed Workplace Rentals and Usufructuary Rentals of New Code of Obligations

Alper Uyumaz,Mehmet Akçaal

Son günlerde oldukça hızlı gelişen kanunlaştırma çalışmalarının doğal bir sonucu da sıklıkla değişen ve takibi zorlaşan mevzuatlardır. Öncelikle bu değişikliklerin, eski ve güncel gelişmelerin gerisinde kalmış olan temel kanunlara yönelik olduğu gözlenmektedir. Bu temel kanunlardan biri de Borçlar Kanunudur. Bu alanda gerçekleştirilen son değişiklikle, 818 sayılı eski Borçlar Kanunu ile 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış, 4.2.2011 tarihinde 27836 sayı ile resmi gazetede yayınlanmış ve yürürlük tarihini düzenleyen 648. maddesi uyarınca da 1.7.2012 tarihinde 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu yürürlüğe girmiştir. Böylece, Borçlar Kanununun kira sözleşmesine ilişkin hükümleri, , ve olmak üzere üç ayırımda ele alınmıştır. Özellikle, yapılan bazı değişikliklere rağmen özü itibarıyla 6570 sayılı Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun hükümleri, Türk Borçlar Kanununa aktarılarak eski sistemde yer alan ikili yapı terk edilmiştir. Bu çalışmada, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda yer alan Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları ile Ürün Kirasına İlişkin Hükümlerinin teorik açıdan ve kanun yapma tekniği bakımından değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

6098 Sayılı Borçlar Kanunu, 6570 Sayılı Kanun Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanun, Kira Sözleşmesi, Konut ve Çatılı İşyeri Kirası, Ürün Kirası.

Nowadays, the corollary result of quickly enactment works are frequently changing and hard followable codes. Firstly, it can be said that this kind of changings are intended to basic laws. One of the basic law is Code of Obligations. By means of the last changement in this field, Code of Obligations Number 818 and Code on Rental of Immovable Properties Number 6570 were abolished, then Code of Obligations Number 6098 has been come into force 1 July, 2012 in accordance with article 648 which regulates its enforcement date and it was published in the official gazette with number 27836. In this way, rental contract provisions of Code of Obligations are arranged as , and in three distinctions. Especially, old dual structure system was left under favour of transfering provisions of Code on Rental of Immovable Properties with a few changings. In this study, it is intended the consideration of provisons of dwelling and roofed workplace rentals and usufructuary rentals of new code of obligations from the point of theoretic and rule making technique.

Code of Obligation Number 6098, Code on Rental of Immovable Properties Number 6570, Rental Agreement, Rent of the Dwelling and Roofed Workplace, Usufructuary Rental.

I. GİRİŞ

Eski Borçlar Kanununda kira sözleşmesi, sekizinci bap altında iki fasılda düzenlenmişti (EBK. m.248-298). Bu babın ilk fasılı, adi kiraya ilişkin hükümlerden(EBK. m.248-269) ve ikinci fasılı da hasılat kirasına ilişkin hükümlerden(EBK. m.270-298)oluşmaktaydı. 6098 sayılı Borçlar Kanununun ise dördüncü bölümü (TBK. m.299-378) kira sözleşmesini konu almaktadır. 818 sayılı Kanundan farklı olarak, 6098 sayılı Kanun, kira sözleşmesine üç ayırımda yer vermiştir. Bu ayırımlardan ilki,“Genel Hükümler (TBK. m.299-338)”,ikincisi “Konut ve Çatılı İşyeri Kiraları (TBK. m.339-356)” ve üçüncüsü ise “Ürün Kirası (TBK. m.357-378)”dır.

Bu yeni düzenleme ile kanunun sistematiğinde bir değişikliğe gidildiği söylenebilir. Özünde, 6098 sayılı Borçlar Kanunu ile ortaya çıkan bu değişiklik, kanundaki eski adıyla fasıl, yeni adıyla ayırımların adlandırılması ile ilgili olduğu gibi bunların içeriği ile de ilgilidir.

Sistematik değişikliklerden bir diğeri de, 818 sayılı eski Borçlar Kanunundaki “Adi Kira” faslının, 6098 sayılı Borçlar Kanununda “Genel Hükümler” ayırımı olarak değiştirilmesidir. Bu değişiklik ile esasen konut ve çatılı işyeri kirası niteliği taşımayan bir diğer ifadeyle adi kiraya ilişkin olan ilk ayırım hükümleri, konut ve çatılı işyeri kiraları ile ürün kirası bakımından genel hüküm niteliğine kavuşturulmuştur. Yani, Borçlar Kanununun konut ve çatılı işyeri kiraları ile ürün kirasına ilişkin kısmında herhangi bir özel hüküm bulunmaması durumunda, bu kira türleri bakımından da “Genel Hükümler” başlığını taşıyan TBK. m.299-338 hükümleri uygulanacaktır¹.