Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Anayasa Konseyi Kararlarının Gücü Üzerine Değerlendirmeler

Michel VERPEAUX


Fransız Anayasa Konseyi kararlarının gücü, anayasa metni içinde açıkça düzenlenmese de, Konsey'in yargı kuvvetindeki ve genel olarak kurumlar arasındaki yerinin belirlenmesinde şüphesiz esas kriterdir. Kararların gücüne ilişkin olan Anayasa'nın 62. maddesi dikkat çekici bir şekilde kısa olsa da, Konsey'e ilişkin VII. Başlık altında düzenlenen diğer kurallar için durum tamamen aynı değildir.

Söz konusu hükümler hiçbir zaman organik türde açıklamaların konusunu oluşturmamıştır. Ne "Anayasa Konseyi'nin kuruluş ve görevleri, uygulanacak usul ve özellikle itirazların kabulüne ilişkin süreleri" belirlemede organik kanuna gönderme yapan ve günümüzde hala değiştirilmemiş olan 63. madde, ne de 61-1. maddenin 2. fıkrasındaki "bu maddenin uygulanma koşullarını organik bir kanun belirler" hükmü, Konsey kararlarının gücüyle doğrudan ilgili Anayasayı tamamlayan normların düzenlenmesine izin vermiştir. A priori1 yargılamada uygulanan organik hükümler yalnızca yürürlüğe giriş koşullarını ya da ilan yöntemlerini düzenlemektedir. Bu nedenle Anayasa Konseyi'ne ilişkin Organik Kanuna dayanan 7 Kasım 1958 tarih ve 58-1067 sayılı Kararname'nin 20. maddesi uyarınca; "Anayasa Konseyi kararı gerekçelidir. Bu karar Resmi Gazete'de yayımlanır". Söz konusu Kararname'nin 21. maddesi ise, Anayasa'nın 61. maddesinin 4. fıkrasına cevap verici niteliktedir2. Buna göre, Anayasa Konseyi'nin "Hükmün Anayasaya aykırı olmadığı yönündeki beyanı, yayın süresinin durdurulmasını ortadan kaldırır. Kararname'nin 22 ve 23. maddeleri, Anayasaya aykırılık kararından çıkartılacak sonuçları düzenlemektedir. Kararname'nin 22. maddesi, hükmün yasanın bütününden ayrılamaması halini, 23. maddesi ise bu ayrılmazlığın ortaya çıkmadığı yerde, anayasaya aykırı olarak kabul edilen hükümler olmaksızın yasanın yürürlüğe girmesi ya da Başkan tarafından yeni bir inceleme istenmesi arasında bir seçim yapılmasını ön görmektedir. Bunlar acil olarak nitelendirilebilecek sonuçları olan ve yürürlükten sorumlu olan makamlarla doğrudan ilgilidir.

Anayasa'nın 61-1. maddesinin uygulanmasına ilişkin 10 Aralık 2009 tarih ve 2009-1523 sayılı Organik Kanun (onunla uyumlu Organik Kararname'nin II. Bölümü'nün "Öncelikli Anayasallık Sorunu" isimli 2. Başlığı), Konsey'in kararlarının gücüyle ilgili olarak kararların ilanı ve taraflara tebliği dışında, doğrudan hükümleri kapsamaz (md.23-11)3.