Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Çevre Hukuku ve Ülkede Yaşanan Çevresel Sorunlar

Environmental Law of the Turkish Republic of 
Northern Cyprus and the Environmental Problems in this Country

Mustafa ERÇAKICA

Tüm varlıkların ortak yaşam alanını oluşturan çevre, biz insanlar tarafından her geçen gün biraz daha tahrip edilmektedir. Bu tahribatın önüne geçilebilmesi ve çevrenin korunabilmesi için devletlerin iç hukuk düzenlerinde ve uluslararası hukuk düzeninde birtakım metinler kabul edilmektedir. Ancak çevrenin her geçen gün biraz daha zarar görmesi, bu çabaların başarısıyla ilgili kuşkular uyandırmaktadır. Bu çalışmada ise hedeflenen, uluslararası toplum tarafından devlet olarak tanınmayan ve çevreyi korumaya ilişkin uluslararası hukuk metinleriyle kendisini bağlayamayan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, siyasi iktidarların kendi inisiyatifleriyle çevreyi korumaya ilişkin olarak yapmak istedikleri hukuksal düzenlemelerin kısa bir şekilde incelenmesi ve yaşanan güncel çevre sorunlarına değinilmesidir. Bu doğrultuda öncelikle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde çevre hukukunda yaşanan gelişmeler incelenmiş, ardından da burada yaşanan çevre sorunlarına önce genel olarak, daha sonra da Karpaz bölgesi özelinde değinilmiştir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Çevre Hukuku, Çevre Hakkı, Çevre Yasası, Karpaz Bölgesi.

The environment is the common area of the all living creatures and it is demolished by the human being day by day. In order to prevent this demolition and to protect the environment, many legal regulations are accepted not only in the municipal law systems, but also in the international law system. But, as the environment continues to suffer, the success of these legal regulations is questioned. In this article, it is aimed to shortly evaluate the recent legal regulation attempts about the environment in the Turkish Republic of Northern Cyprus. As it is known, Turkish Republic of Northern Cyprus is an unrecognized state and can not be binded with international law regulations. Therefore, political power tried to make the mentioned regulations by its own initiative. In addition to these, the recent environmental problems in the Turkish Republic of Northern Cyprus are analysed generally. Lastly, the environmental problems in the Karpasia region are evaluated more particularly.

Turkish Republic of Northern Cyprus, Environmental Law, Right to Environment, Environmental Code, Karpasia Region.

GİRİŞ

Çevre tüm varlıkların ortak yaşama alanını oluşturmaktadır. Dünya insanların yaşamlarını sürdürmesine olanak sağlamakta, biz insanların buna cevabı ise çevrede bulunan dengenin doğal düzenini bozmak şeklinde olmaktadır. Günümüzde de hissedilebildiği gibi, çevredeki doğal denge insanların özellikle endüstriyel faaliyetleri sonucunda bozulmaya başlamıştır. Özellikle 1960'lı yıllardan itibaren bu durum fark edilip önlemler alınmaya çalışılsa da, günümüzde çevremizde yaşanan değişiklikler bu çabaların yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır.

İnsanlığın çevreye verdiği zararlar akıl almaz boyutlara ulaşmıştır. İnsanlar kısa vadeli çıkarlarının ve ekonomik kaygıların peşinde koşarken, delinen ozon tabakası iklimleri değiştirmeye, buzulları eritmeye devam etmektedir. Asit yağmurları nedeniyle sulardaki asit dengesi her geçen gün biraz daha bozulmakta, biyolojik çeşitlilik biraz daha tehdit edilmektedir. İnsanların göz önünde bulundurmadığı acı gerçek, çevrenin tahrip edilmesi sonucunda yaşanılabilecek yegane yeri de yok etmeye yaklaşıldığıdır. Bu durum, var olan diğer türler kadar insanları ve gelecek kuşaklarını da tehdit etmektedir.

Çevrenin korunmasına ilişkin harcanan çabalardan biri, devletlerin yasal düzenlemeler ile verilen zararı azaltmaya çalışmasıdır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde de son yıllarda çevre ile ilgili mevzuatlarda birtakım değişikliklere gidilmiştir. Bu çalışmanın ana konusunu da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti çevre hukukunda yaşanan güncel gelişmeler ve gündeme gelen çevre sorunları oluşturmaktadır. Bu çerçevede öncelikle genel olarak çevre hakkına değinilecek, ardından da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası'nda konu ile ilgili maddelere ve yapılmak istenen, ancak halk tarafından reddedilen değişikliklere değinilecektir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Çevre Yasası'nın incelenmesi de çalışmanın bir kısmını oluşturmaktadır.