Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Uluslararası Sağlık Turizminin Türk Milletlerarası Özel Hukukunun İlgili Maddeleri Kapsamında Değerlendirilmesi

Evaluation of International Medical Tourism within the Concerned Articles of Turkish Private International Law

Deniz Defne KIRLI AYDEMİR

Uluslararası sağlık turizmi, genel olarak, “hastaların, tıbbi tedavi amacıyla, kendi ülkelerinden başka bir ülkeye seyahat etmeleri” olarak tanımlanabilir. Özellikle son yıllarda, tüm dünyada öngörülenden daha hızlı bir büyüme süreci ortaya koyan uluslararası sağlık turizmi, farklı tedavi ve uygulama yöntemleri ile ürün ve hizmet çeşitliliğini attıran ve bu anlamda; tıbbî, ahlâki, kültürel ve hukuki boyutlarının tartışılması gereken bir konu olarak ortaya çıkmaktadır. Konunun, doğrudan bireyi ilgilendirmesi; doğal olarak, toplumsal, sosyolojik, kültürel, ahlâksal ve dolayısıyla da hukuksal etkileri beraberinde getirmektedir. Ayrıca, özellikle ev sahibi ülkelerin ve uluslararası kuruluşların, sağlık turizminin yaratabileceği olumsuz etkileri öngörmek, gidermek ve engellemek konusundaki yükümlülükleri her geçen gün artmaktadır. Konunun milletlerarası nitelik taşıması, özellikle milletlerarası özel hukuk ve usul hukuku boyutları ile incelenmesini gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, taraflar arasındaki hukuki ilişkinin vasıflandırılması, uygulanacak hukuk, milletlerarası yetki ve yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi gibi milletlerarası özel hukukun en temel konuları gözönüne alınarak, değerlendirme konusu yapılacaktır.

Uluslararası Sağlık Turizmi, Kanunlar İhtilâfı, Uygulanacak Hukuk, Milletlerarası Yetki, Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi.

International medical tourism defined as a “a travel of patients from one (home) country to another (destination) country for medical treatment.” Medical tourism, has entered into a growth process much more than expected especially in recent years, in whole world. This area has been enhanced progressively with different type of treatments, processes, products and type of services. Accordingly, there appears a subject which consists of multilevel effects such as cultural, medical, ethical and also judicial that would be discussed by. Especially, home country governments and international bodies have obligations to mitigate and also predict negative effects when they occur. As of this subjects’s international dimension, it is necessary to take into consideration or make essential to focus on from the point of private international law. At that meaning the main issues such like; to qualify the legal relationship between the parties, applicable law, international jurisdiction and recognition and enforcement of foreign court decisions would be the topics that will be assessed by.

International Medical Tourism, Conflict of Laws, Applicable Law, İnternational Jurisdiction, Recognition and Enforcement of Foreign Court Decisions.

I. GENEL OLARAK

Uluslararası sağlık turizmi, dünya genelinde, son yıllarda oransal anlamda, ciddi artış gösteren bir sektör haline gelmiştir. Özellikle, medikal tedavi yöntemleri ve uygulamaları ile ilgili olarak ön plana çıkan bu alan, ciddi talep görmekte ve her geçen gün, kapsam ve içerik açısından kendisini zenginleştirmektedir. Dünyanın farklı yerlerinden pek çok hasta, tıbbî tedavi uygulamalarının ve bu konudaki yöntemlerin, daha az maliyetli, daha basit ve daha seri gerçekleştiği ülkeler ile ilgili olarak arayış içerisine girmekte ve tercihlerini, bu kriterler doğrultusunda şekillendirmektedir. Ayrıca iklim koşulları, tedavi ile birlikte tatil yapma isteği, teknolojik imkânlar, hukukî ve etik anlayışlar vb. unsurlar da tercihlerin şekillenmesinde belirleyici olmaktadır.

Uluslararası sağlık turizmi; hastaların vatandaşı oldukları veya ikamet ettikleri ülke dışında başka bir ülkeye, tedavi, müdahale ve tıbbî amaçlı seyahat etmesi olarak tanımlanabilir1. Pek çok kişi, çeşitli tedavi yöntemlerini denemek ve tedavi görmek amacıyla, başta Hindistan olmak üzere Malezya, Tayland, Singapur, Kıbrıs gibi ülkelere seyahat etmektedir2. Özellikle devletler, uluslararası sağlık turizminin getireceği ticari döviz kazancını elde etmek amacıyla, çeşitli teşvik ve vergi indirimleri ile sağlık turizminin gelişmesi yönünde çeşitli politikalar geliştirmektedir. Hızla gelişen bu sektörün, ülkeler için taşıdığı sosyal ve ekonomik önem tartışmasızdır3.

Arz-talep dengesi içinde hızlı bir büyüme süreci içine giren uluslararası sağlık turizminin etkisi, yalnızca tedavi amaçlı seyahatler ile sınırlandırılamaz. Küresel bir nitelik kazanan bu alan, tıbbî personel anlamında beyin göçünü, tıbbî alanlarda dış kaynak kullanımını, ilaç şirketlerinin klinik araştırmalar ve deneyler yapmaları sebebiyle ortaya çıkan araştırma turizmini ve ilaç sektöründeki ticarî faaliyetlerin yeknesaklaştırılmasına dönük eylemleri de etkilemektedir4.