Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Bireysel Emeklilikten Erken Ayrılanlara Yapılan İadelerin Vergilendirilmesi

Taxation of Private Pension System Refunds Before Retirement

Zübeyr Yıldırım

Bireysel emeklilik sistemi hakkında düzenlemeler getiren ve 29.06.2012 tarihinde yayımlanan kanunla birlikte vergi idaresinin, kanunilik ilkesine aykırı bir uygulaması ortadan kaldırılmıştır. Bu uygulamaya dayanarak daha önce haksız şekilde fazladan tahsil edilen vergiler de mükelleflere iade edilmeye başlanmıştır.Konu hakkında idare aleyhinde verilen çok sayıda mahkeme kararına rağmen vergi idaresinin uygulamaya aynı şekilde devam etmesi ciddi eleştiriler almıştır. Bunun yanında menkul sermaye iratlarının nasıl vergilendirileceği açıkça düzenlenmişken vergi idaresinin fazladan vergi tahsil etmeyi sürdürmesi, mükellefin idareye olan güvenini zedelemiştir. Açılan çok sayıda dava nedeniyle mahkemelerin işyükü gereksiz şekilde artmıştır. Kanun değişikliği sonrasında ise vergi idaresine yapılan aşırı düzeydeki iade başvurusu, konuyla görevli vergi dairelerini belirli bir süre yoğun çalışmaya zorlamıştır.Elinizdeki çalışmada, değişiklik sürecinin detayları anlatılmakta, ayrıca konu, temel vergileme ilkeleri açısından da irdelenerek bir daha benzer sıkıntıların yaşanmaması için çözüm önerileri getirilmektedir.

Bireysel Emeklilik Sistemi, Vergilerin Kanuniliği İlkesi, Mahkeme Kararları.

With the law which was proclaimed on 29.06.2012 and which brought about new regulations regarding the private pension system, an unlawful application by the tax administration was abolished. Depending on this application, the taxes unduly surcharged previously were paid back to the taxpayers.Despite a number of related court judgments against the tax administration, the application maintained by the tax administration was seriously criticized. In addition, while it was clearly determined how to tax the returns on stocks and bonds, the fact that the tax administration kept collecting additional taxes damaged the taxpayers’ confidence in the tax administration. Due to a number of court cases opened, the workload of courts increased unnecessarily. Following the law amendment, the extreme number of applications to the tax administration for tax returns forced the tax offices in charge to work hard for a certain period of time.The present study mentions the details of the amendment process. In the study, focusing on the subject from the perspective of the basic taxation principles, suggested solutions were put forward in order to avoid similar future problems.

Private Pension System, Court Decisions, Principle of the Legality of Taxation.

GİRİŞ

Siyasetnâme’de vergi memurlarının soruşturulmasına dair kısımda şu ifadeler geçer: “Padişahın, gönderilen vergi memurlarının durumundan gafil olmaması gerekir. Eğer kanunlara aykırı iş yapar veya halktan vergiyi fazla alırlarsa, fazla aldıkları parayı geri alıp, azlederek, sürgün etmelidir1.” Aradan geçen asırlara rağmen fazla ve haksız vergi tahsiline ilişkin sıkıntıların bugün de yaşanması, vergi mükelleflerinin değişmeyen çilesi gibi görünmektedir.

Bireysel emeklilik sisteminden ayrılma halinde yapılacak iadelerde uygulanan vergilendirme usulüne ilişkin 2012 ortalarına kadar sürdürülen ve yargı kararları, bilimsel görüşler ve medyadan yükselen tepkiler neticesinde bir kanun değişikliğiyle yürürlükten kaldırılan uygulama, haksız bir vergileme örneği olarak tarihe geçmiştir.

Bireysel emeklilik sistemi (BES), 2001 yılında çıkarılan bir kanunla2 ülkemizde uygulamaya konulmuş ve o tarihten bugüne oldukça ilgi çeken bir alan olmaya devam etmiştir. Bu sistemin bireylere ve devlete bakan iki yönü vardır. Bunlardan ilki, bireylerin gönüllü katılımına dayalı olarak emeklilik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi yoluyla kendilerine emeklilik dönemlerinde ek gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesidir. Diğer yönü ise ekonomiye uzun vadeli kaynak oluşturarak istihdamın artırılmasına ve ekonomik kalkınmaya katkı sağlanmasıdır (m.1).