Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Yapılan Yardımlar ve Kapsam Dışında Kalan
 Sağlık Hizmetleri

Hakim İlker ZENCİR

Çalışmamız iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, genel sağlık sigortası kapsamına giren sağlık hizmetlerini; İkinci bölümde ise, kapsam dışındaki sağlık hizmetlerini inceleyeceğiz. Bu çalışmayla takip ettiğimiz esas gaye, dünyanın önde gelen ekonomilerine sahip ülkelerde dahi gündeme gelen ve konuya ilişkin reform çalışmalarının halk arasında heyecanla beklendiği, günlerce tartışıldığı bu derece önemli bir konuda, genel sağlık sigortası kapsamında sunulan sağlık hizmetleriyle ilgili teferruatlı bir çalışma yapmaktır.

Genel Sağlık Sigortası, Sağlık Güvencesi.

This work consists of two main parts. In the first part, I will analyze the health services included in the scope of the general health insurance; the second part deals with the health services out of the scope of the general health insurance. Health services within the scope of the general health insurance are an important topic which comes to order even in countries with towering economies in the world, and reform efforts on which was awaited excitedly and disputed for days by the people. Therefore the primary objective pursued by this work is to make a detailed study of this topic.

General Health Insurance, Health Security.

GİRİŞ

Sosyal Güvenlik Hukukunun belki de en mühim dallarından birisi de genel sağlık sigortası sistemidir. Bu sigorta türüne, hemen her ülke mevzuatında rastlanılmakla birlikte, daha çok gelişmiş ülkelerdeki sistemin daha sağlam esaslara oturduğu müşahede edilmesine mukabil, daha az gelişmiş ya da üçüncü dünya ülkesi şeklinde tavsif edilen devletlerin sosyal güvenlik sisteminin tam bir yeknesaklık ve sağlamlık gösterdiği söylenemez. Bir anlamda, denilebilir ki, bu tür devletlerde, vatandaşlar sosyal güvenlik sisteminden tamamen yahut kısmen mahrum bulunmakta ve gelişmiş devletlerin aksine, sağlık güvencesinin olmayışının ya da bu güvencenin tam bir düzene kavuşturulmamış olmasının sancıları çekilmektedir.

Fazladan herhangi bir açıklamada bulunmaya gerek bırakmayacak kadar açıktır ki, sosyal güvenlik sisteminin sağlık sigortasını kapsamına almaması artık gelişmiş dünyamızda düşünülemeyecek kadar ilkel bir hadisedir. Zira, 4 Kasım 1950 tarihli İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi1 m. 2’de de belirtildiği gibi, her kişinin yaşama hakkı kanunun koruması altındadır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin konuya ilişkin içtihatlarında2 da belirtildiği gibi, devletin yaşama hakkına saygı yükümlülüğü çerçevesinde devletin bu hakka yönelik pozitif yükümlülüğü bulunduğu gibi, aynı zamanda, negatif yükümlülüğü de vardır. Yani, devlet vatandaşlarını öldürmeyeceği gibi, vatandaşlarının ölümünü de engellemeye çalışmakla ve bu konudaki tedbirleri almakla yükümlüdür. İşte, son yıllarda önemi artan genel sağlık sigortası korumasının ana dayanağı bu sözleşme, ek ve tadilleri ile AİHM’nin yaşama hakkına ilişkin kökleşmiş içtihatlarıdır.

Pek çok ülkenin ulusal mevzuatlarında da sosyal güvenlik sistemiyle ilgili hükümlere rastlamak kabildir. Bunların en başında kuşkusuz ki, mezkur ülkelerin Anayasaları gelmektedir. Türkiye Cumhuriyeti 1982 Anayasası’nın “sosyal güvenlik hakkı” kenar başlıklı 60. maddesine göre, herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar. Mevzuatımızda, bu hüküm, aslında genel sağlık sigortasına da bir yollama yapmaktadır. Çünkü, Anayasa’nın sosyal güvenlik hakları bölümünde sayılmıştır. Demek ki, genel sağlık sigortasının ihdası da tıpkı sosyal sigorta sisteminin tesisi gibi, devlete yüklenmiş bir anayasal yükümlülüktür.