Hukuk Tarihimizde Hürriyeti Bağlayıcı Cezalar- I (Hapis Cezası)

Mustafa Avcı

I. HÜRRİYETİ BAĞLAYICI CEZA KAVRAMI

İnsanı hürriyetten yoksun düşünmek çağdaş anlayışa uygun olmadığı için hürriyeti kaldırıcı değil; bağlayıcı cezalar şeklinde ifade edilmiştir.¹Hürriyeti bağlayıcı ceza, batı hukuk sistemlerinde doğmuş ve hukuk kültürümüze ithal olarak girip çıkmış bir kavram olup hükümlünün cezaevine konularak özgürlüğünün kısıtlanması, bir başka ifade ile hapsedilmesidir. Konuşma dilinde bu cezanın adı hapistir.²

765 sayılı TCK m.11/son’da: “Bu kanunda şahsi hürriyeti tahdit eden cezalar tabirinden ağır hapis, hapis ve hafif hapis cezaları muradolunur.” ifadesi vardı. Aynı kanunun 71, 73, 77, ve 122. maddelerinde “şahsi hürriyeti bağlayıcı ceza” şeklinde ifade ediliyordu.

Doktrinde, şahsi hürriyeti bağlayıcı ceza”³ ve “hürriyeti bağlayıcı cezalar”⁴ şeklinde ifade edilir. Majno’nun Ceza Kanunu Şerhinde hürriyeti bağlayıcı ceza ifadesi yer almaz, doğrudan “hapis cezaları” ifadesi vardır.⁵