Gelir Vergisi Kanunu Açısından Şirket Ortaklarının Elde Ettiği Gelirler Bağlamında, TTK’ya Göre Şirketlerde Kar Payı Dağıtımı

From the Point of Income Tax Law in the Context of the Shareholders Income Earned, Dividend Distribution in Companies Which is Located in TCC

Sedat Apak

Bu makalede Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre kazanç elde eden şirket ortağı gerçek kişilerin elde ettikleri kazançların hangi tür gelir ya da irat olarak kabul edileceği meselelerinden hareketle, özelde anonim şirketlerde gerçekleştirilen kar payı dağıtımının vergisel anlamda net bir şekilde tespiti esas amaç teşkil etmektedir. Ayrıca şirket ortaklarının elde ettiği gelir kabul biçimine etki eden faktörlerde makalede açıklanmaya çalışılmıştır. Sermaye şirketleri başlığı altında anonim şirket, limited şirket ve eshamlı komandit şirket ortaklarının elde ettikleri kazanç incelenirken, şirket ayrımına sadık kalınmış, ayrıca ayrı bir yapılanma olarak “adi ortaklık” kavramında ortakların kazançları değerlendirme içine dahil edilmiştir. Makalenin devamında anonim şirketlerde gerçekleştirilen kar payı dağıtımının vergisel açıdan tespiti de yer almaktadır.

Şahıs Şirketleri, Sermaye Şirketleri, Şirket Kazancı, Şirket Ortakları Kazancı, Anonim Şirket.

In this article, the Income Tax Law to the provisions of earning the company a partner of real people their earnings which such income or annuity will be accepted as a matter of the movement, in particular in joint stock companies conducted dividend distribution tax in the sense clearly identify the main purpose of poses. In addition to the income of the partners in the article describes the factors affecting the acceptance form has been attempted. Capital companies under joint-stock company, limited liability company and limited partnership company partners their earnings when reviewing the company to differentiate adhered and also a separate building as "unincorporated associations" in the concept of joint earnings of assessment have been incorporated into. In continuation of the article carried in joint stock companies in terms of dividend distribution tax of detection are also included.

Sole Companies, Capital Companies, Corporate Earnings, Company Partners Gain, Joint-Stock Company

GİRİŞ

Bu makale şeklindeki yazımızın konusu; ticari kazanç elde eden şirket ortağı gerçek kişilerin elde ettikleri kazançların, kanun koyucu açısından hangi tür kazanç olarak kabul edileceğine ilişkin olarak, bu tespit sırasında; tespit algılanmasında göz önünde tutulan kriterler açıkça ortaya konmak istenecektir.

Bilindiği gibi şirketler, bu ayrımın sistematiğine göre; “şahıs şirketleri”, “sermaye şirketleri” ve “adi şirket” olarak üçlü ayrıma tabi tutulmakta iken, diğer bir anlayış çerçevesinde ise şirketler; ticaret şirketleri ana başlığı altında” şahıs şirketleri” ve “sermaye şirketleri” olmak üzere ikiye ayrılmakta, ayrıca şirket statüsünde değerlendirilmeyen “adi ortaklık” kavramı, bu ikili ayrıma eklenti oluşturmaktadır. Bu ayrım kapsamında ticaret şirketleri başlığı altında sırası ile öncelikle şahıs şirketleri, sonrasında sermaye şirketleri ortaklarının elde ettiği ticari kazancın hangi şekillerde değerlendirileceği sorunsalına cevap verilmeye çalışılacak, daha sonra ise özelde anonim şirketlerde gerçek kişilere yapılan kar payı ödemesi ve bu kazançların vergilendirilmesinin ne şekilde olacağı üzerinde ayrıntılı olarak durulacaktır. Makalenin en sonunda da adi şirket ya da adi ortaklık hali değerlendirilmeye alınacaktır.

I. ŞAHIS ŞİRKETLERİ ORTAKLARINA DAĞITILAN KAZANCIN TÜRÜ VE TESPİTİ

Bu alt ayrımında ilk söylenebilecek olan; şahıs şirketlerinin “kollektif şirket” ve “adi komandit şirket” olmak üzere iki türden oluşmakta olduğu ve her iki şirket türünün tüzel kişiliğe sahip olmakla birlikte, Kurumlar Vergisi Mükellefiyeti taşımadıkları, sadece gelir elde eden gerçek kişi ortaklarının gelir vergisine tabi oldukları şeklinde ifade edilebilir.