Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hayat Sigortalarında Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Borcu

Premium Payment Obligation of Insurant for Life Insurances

Furkan OLGAÇ

Can sigortaları üst başlığının altında bulunan hayat sigortası ile sigortacı, belli bir prim karşılığında, sigorta ettirene veya onun belirlediği kişiye, sigortalının ölümü veya hayatta kalması ihtimalinde, sigorta bedelini ödemeyi üstlenir.

Sigorta sözleşmesi, sigortacı ve sigorta ettirenin taraf olduğu tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Bu doğrultuda sigortacı, aldığı prime karşılık sözleşme süresi boyunca rizikoya ilişkin sorumluluğu taşımakta; sigorta ettiren ise, prim ödemek suretiyle kendisinin veya bir başkasının hayatını, sözleşmede kararlaştırılan şarta bağlı olarak sigortalatmaktadır. Sigorta sözleşmesinde sigorta ettirenin ödevleri, borç ve yükümlülük kavramlarıyla ifade edilir. Sigorta ettirenin en önemli borcu ise, elbette ki, prim ödeme borcudur.Prim, sigorta ettiren tarafından rizikonun gerçekleşmesi halinde ödenecek tazminat esasını da oluşturan bir miktar paradır. Zarar sigortalarından farklı olarak, hayat sigortalarının tasarruf niteliğine de sahip olduğu nazara alınarak kanun koyucu tarafından prim ödeme borcu ve buna bağlı olarak temerrüt hükümleri bağlamında bir kısım özel hükümler sevk edilmiştir. Eldeki çalışmada, hayat sigortalarında prim ödeme borcu ve temerrüde ilişkin hükümler incelenerek konuya açıklık getirilmeye çalışılmıştır.

Hayat Sigortası, Ticaret Kanunu, Sigortacı, Sigorta Ettiren, Lehdar, Sigortalı, Riziko, Prim Borcu, Temerrüt, Poliçe.

With the life Insurance placed under main heading of personal insurance, the insurer undertakes to pay the insurance amount to the insurant or the person he determined in the probability of the insurant’s death or survival in return of a determined premium.

Insurance contract is a full contract in which insurer and insurant are parties and which burden with debt to both parties. Accordingly, insurer carries the responsibility of the risks for the duration of the contract against premium he collects; the insurant insures his or other’s life according to the terms decided in the contract by paying premium. Duties of insurant are expressed with debt and obligation concepts in the insurance contract. The most important debt of the insurant is to pay premium certainly.Premium is an amount of money which should be paid by insurant and which constitutes a base for the compensation in case of the realization of risks. Different from damage insurances, by taking into consideration that life insurances has a character of savings accounts, some special provisions about premium payment obligation and accordingly default provisions have been regulated by law makers. In this work, the subject is tried to make clear by analyzing the provisions on premium payment obligation and default in life insurances.

Life Insurance, Commercial Law, Insurer, Insurant, Beneficiary, Insured, Risk, Premium Obligation, Default, Insurance Policy.

I. Giriş

Sigorta hukuku, Türk hukukunda, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (TTK) m.1401 ilâ 1520 arasında yer alan altıncı kitapta düzenlenmiştir. Söz konusu sistematikte, öncelikle herhangi bir ayrım gözetilmeksizin bütün sigorta sözleşmeleri için geçerli olan genel hükümler açıklanmış; ardından sigorta türlerine göre zarar sigortaları ve can sigortaları olmak üzere oluşturulan iki kategori bazında münhasır hükümler ikame edilmiştir1. Çalışmanın konusunu teşkil eden hayat sigortaları esasen, kaza sigortaları ve hastalık-sağlık sigortalarının yanında can sigortaları üst başlığının altında bulunan ve söz konusu sigorta başlığında en yoğun türü oluşturan özel bir sigorta şeklidir. TTK m.1478 ilâ 1506 arasında hayat sigortalarına dair özel hükümler serdedilmiştir.

Hayat sigortasının tanımı, kanunkoyucu tarafından açıkça oluşturulmamakla birlikte, Kanunda tarafların hakları ve borçları üzerinden bir açıklamaya gidildiği görülmektedir. Buna göre hayat sigortası ile sigortacı, belli bir prim karşılığında, sigorta ettirene veya onun belirlediği kişiye, sigortalının ölümü veya hayatta kalması hâlinde, sigorta bedelini ödemeyi üstlenir (TTK m.1487/1). Bu noktada konunun daha rahat izahı maksadıyla bazı kavramlara değinilmesine ihtiyaç vardır.

Sigorta sözleşmesinin temelde sigortacı ve sigorta ettiren olmak üzere iki tarafı bulunur. Sigortacı, sigorta sözleşmesi uyarınca, aldığı prime karşılık sözleşme süresi boyunca sigortalanan rizikoya ilişkin sorumluluğu taşıyan ve rizikonun gerçekleşmesi halinde sigortalıya/lehdara ödeme yapan taraftır. Türk hukukunda sigorta şirketlerinin nitelikleri ve koşulları 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu (SK) m.3 vd. maddelerinde detaylı şekilde ortaya konulmuştur. Sigorta sözleşmesini, sigorta şirketinin yetkili kişisi imzalayabileceği gibi, sözleşmeyi yapan yetkili acenta da imzalayabilir2.