Finansal Kiralama Sözleşmesinde Tarafların Borçları

Obligations of the Parties in Leasing Contracts

Ezgi ULGA

Finansal kiralama, işletmelerin finansman ihtiyacını sağlamak için gerek ülkemizde gerekse de dünyada yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu çalışmada Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu çerçevesinde öncelikle finansal kiralama sözleşmesinin tanımı ve unsurları; sonrasında ise kiralayan ve kiracının borçları incelenmeye çalışılmış, bu doğrultuda 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun mülga 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu’ndan farklı olarak getirdiği yeni düzenlemeler ve değişiklikler açıklanmaya çalışılmıştır.

Finansal Kiralama Sözleşmesi, Finansal Kiralama Şirketi, Kiracının Borçları, Kiralayanın Borçları.

Leasing is widely used method in our country and in the world to meet the financial needs of the enterprises. In this study, at first the definition and elements of leasing contract, after then the obligations of lessor and lessee is reviewed within the context of Leasing, Factoring and Finance Companies Act, accordingly the new arrangements and amendments brought by the LFFC Act differentiating from the abrogated Leasing Act no.3226 are explained.

Leasing Contract, Leasing Company, Lessor Obligations, Lessee Obligations.

I. Giriş

Finansal kiralama yöntemi, büyük buhran sonrasında finansman güçlüklerini aşmak için 1930’lu yıllarda ABD’de kullanılmaya başlanmıştır. II. Dünya Savaşında savaş malzemelerinin kiralanması ve teknolojide yaşanan gelişmeler sonucunda giderek yaygınlaşmıştır. 1950’li yıllarda ise ABD’de ilk modern leasing şirketleri kurulmaya başlanmış ve sonrasında ABD’yi Kıta Avrupası, Kanada ve Japonya izlemiştir.

Türkiye'de finansal kiralama kavramından ilk kez, Bakanlar Kurulu’nca çıkarılan 16.12.1983 tarihli ve 83/7506 sayılı Kararnamede bahsedilmiştir. Gerçek anlamda hukuki altyapısı ise 28.06.1985 tarihli ve 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte oluşmuş ve uygulanmaya başlamıştır. Ancak, finans sektöründeki değişiklikler ve uygulamada ortaya çıkan yeni ihtiyaçlar ve günümüz şartları doğrultusunda 13.12.2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu yürürlüğe konulmuştur.

II. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tanımı

6361 sayılı Kanunun “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “finansal kiralama”nın tanımı yapılmıştır. Bu tanıma göre finansal kiralama; bir finansal kiralama sözleşmesine dayalı olmak koşuluyla, bu Kanun veya ilgili mevzuat uyarınca yetkilendirilen kiralayan tarafından finansman sağlamaya yönelik olarak bir malın mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi; kiracıya kira süresi sonunda malın rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması; kiralama süresinin malın ekonomik ömrünün yüzde sekseninden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya finansal kiralama sözleşmesine göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının malın rayiç bedelinin yüzde doksanından daha büyük bir değeri oluşturması hâllerinden herhangi birini sağlayan kiralama işlemidir.