Hem Melek Hem de Şeytan: Şimdi Al Sonra Öde Hizmetlerinin (BNPL) Hukuki Niteliği ve Türkiye’deki İşleyişe Bir Bakış

Angel or Demon: Legal Nature of Buy Now Pay Later Services and a Look Through Operations in Turkey

Çiğdem YATAĞAN ÖZKAN

Akıllı cihazlar vasıtasıyla internete erişimin hızlanması ve yaygınlaşması, geleneksel alım-satım yöntemlerine yeni bir boyut katmıştır. Finansal teknoloji şirketlerinin () sunduğu hizmetlerden tüketiciler tarafından en çok tercih edilenlerinden biri olan şimdi al sonra öde (-BNPL), müşterilere masraf veya faiz yükümlülüğü altına girmeksizin bir malın veya hizmetin bedelini taksitli şekilde ödeme olanağı sağlamaktadır. Bilgisayar programı veya mobil telefon uygulaması vasıtasıyla BNPL şirketine ödeme talebini ileten tüketiciler, şirketin işlemi üstlenmeyi kabul etmesi halinde satıcı veya sağlayıcıya peşin olarak yaptığı ödemeyi banka kartı, kredi kartı veya havale gibi yöntemlerle şirkete taksitlerle iade etmektedir. Masraf ve faiz karşılığı olmadığından tüketici kredisi olarak nitelendirilemeyen bu işlemde, tüketici çoğunlukla üzerinde fazla düşünmeden alışveriş yapmakta ve borç sarmalı sonucuyla karşılaşabilmektedir. Öte yandan BNPL şirketine zamanında ödeme yapmaması durumunda tüketici oldukça kısa vadeli bir kredilendirme işlemini yüksek bir faiz olan kredi kartı faizi karşılığında yapmaktadır. Bunlara ek olarak yenilikleri barındıran bir hizmet niteliği taşıması nedeniyle, yürürlükteki mevzuatta bulunan ve tüketiciyi korumayı hedefleyen hükümler, her durumda bu faaliyete uygulanamamaktadır. Türkiye’de de yeni bir elektronik ödeme yöntemi olarak kullanılmaya başlanan BNPL her geçen gün daha çok öne çıkmaktadır. “Yeni nesil veresiye yöntemi” olarak tanıtılan bu hizmetin özellikle genç tüketicilerce kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. BNPL hizmeti bankacılık, kredi mevzuatı, tüketicinin korunmasına ilişkin düzenlemeler ve ödeme hizmetlerini ilgilendiren bir hukuki ilişkidir. Bu sebeple farklı bağımsız idari otoriteler tarafından düzenleme yapılmasını ve farklı idari otoritelerin denetimini gerektirmektedir. Çalışmada Türkiye’de de gittikçe yaygınlaşan şimdi al sonra öde hizmeti incelenecek ve tabi olduğu mevzuat irdelenecek; mevzuatta yapılması önerilen değişikliklere yer verilecektir.

Finansal Teknoloji, Hemen Al Sonra Öde, Tüketicinin Korunması, Kredi Sözleşmesi, Finansman Şirketi, Ödeme Kuruluşu.

Acceleration and spread of internet access through smart devices has added a new dimension to traditional shopping methods. Buy now pay later (BNPL), one of the most preferred services offered by financial technology companies, provides customers opportunity to pay for a good or service in installments without taking any responsibility for paying any expense or interest. Consumers who submit a payment request to BNPL company through a computer program or a mobile phone application, return cash payment made by the company to seller or supplier in installments by methods such as debit card, credit card or money order. In this transaction, which cannot be described as a consumer loan since there is no cost and interest, consumer mostly shops without cogitating much and finds himself in a debt spiral. If consumer does not make payment on time to BNPL company, the consumer makes a very short-term credit transaction in return for a credit card interest which is very high. Since it is a service that includes innovations, the provisions in current legislation aiming to protect consumers cannot be applied to this activity in all cases. BNPL, which has started to be used as a new electronic payment method in Turkey, becomes prominent more and more every day especially by young consumers. BNPL is related many legislations about banking, credits, consumer protection and payment services. For this reason, it requires regulation and supervision by different independent administrative authorities. In this paper, BNPL service will be discussed and related legislation will be examined.

Financial Technology, Buy Now Pay Later, Consumer Protection, Credit Contract, Financing Company, Payment Institution.

Giriş

Bilgisayar teknolojilerinin gelişmesi pek çok sektörde olduğu gibi finans sektöründe de köklü değişiklikleri beraberinde getirmiştir. Geleneksel alım-satım yöntemlerine farklı bir boyut kazandıran bilgisayarlar ve bilgisayar programları, alışverişi hızlandırıp kolaylaştırarak perakende pazarını büyük ölçüde canlandırmıştır. Teknolojiyi ticari faaliyetlerine entegre ederek yeni finansal ürünler sunan, bilgisayar programları veya mobil uygulamalar yardımıyla hizmetlerini çeşitlendiren yahut internet sayesinde sunduğu mallara ve hizmetlere her yerden erişim imkanı sağlayan şirketlere finansal teknoloji şirketleri ya da kısa adıyla fintek şirketleri (financial technology companies-fintech companies) adı verilmektedir.¹ Finansal teknolojinin gelişimi ile önceden karlı bulunmadığı için hizmet sunulması tercih edilmeyen kişiler veya faaliyette bulunulmayan pazarlar avantajlı hale gelmiştir. Fintek şirketleri günümüzde daha çok tüketici odaklı hizmetlerin sunumuna odaklanmakta ve müşteri kitlesini yaygınlaştırmaya çalışmaktadır. Bu hizmetlerden son zamanda en yaygın olarak kullanılanlarından biri olan “Şimdi Al Sonra Öde (Buy Now Pay Later- “BNPL”)”, tüketicilerin “şimdi biriktir, sonra al (Save Now, Buy Later) davranışını tersine çevirmiştir. Mal veya hizmet bedelinin² şimdi al sonra öde hizmeti veren şirket tarafından satıcıya ödendiği, alıcının ise belirli vadelerle taksitli olarak şirkete ödeme yaptığı bu üçlü kredi ilişkisi, tüketiciler, mal ve hizmet sağlayıcıları ile finansal kuruluşlar arasındaki hukuki ilişkiye yeni bir yön vermiş; sosyal medyanın da katkısıyla³ dünya çapında yaygınlaşmıştır.⁴ Türkiye’de de yeni bir elektronik ödeme yöntemi olarak kullanılmaya başlanan BNPL her geçen gün daha çok öne çıkmakta ve “yeni nesil veresiye yöntemi” olarak tanıtılan bu hizmetin özellikle genç tüketicilerce kullanımı gün geçtikçe artmaktadır.⁵ Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere’de oldukça yaygın şekilde kullanılan, Avrupa’da giderek popülerleşen şimdi al sonra öde hizmetini sunan şirketlerin sayısının ülkemizde de artması, tüketicilerin BNPL yöntemini avantajlı bulduğunun ve tercih ettiğinin bir göstergesidir.

Teknolojik gelişmeler sonucu ortaya çıkan bu yeni finansman yöntemlerine yürürlükteki mevzuat bazen uygulanamamakta; mevzuattaki korumalardan yararlanamayan tüketiciler, aşırı borçlanma ve benzeri sorunlarla karşılaşabilmektedir. BNPL hizmeti bankacılık, kredi mevzuatı, tüketicinin korunması ve ödeme hizmetlerini ilgilendiren bir husus olduğundan farklı bağımsız idari otoriteler tarafından düzenleme yapılmasını gerektirmektedir. Bu da mevzuatın uyumlaştırılması açısından sorunlar yaratmaktadır.⁶ Belirtilen nedenlerle çalışmada öncelikle BNPL sistemi ve işleyişi ele alınacak, daha sonra Türkiye’de bu hizmeti veren şirketlerin ve BNPL hizmetlerinin tabi olduğu mevzuat incelenecektir.

I. Şimdi Al Sonra Öde Nedir?

2000’li yılların başında Klarna, Afterpay Limited ve Affirm⁷ gibi fintek şirketleri tarafından geliştirilen bir iş modeli olan şimdi al sonra öde⁸ müşteri (alıcı) ile bu hizmeti sunan şirket arasında akdedilen bir tür kredi sözleşmesi olup; sözleşmenin konusu, BNPL şirketinin anlaştığı satıcılardan satın alınan mal veya hizmet bedelinin BNPL şirketi tarafından satıcıya ödenmesi ve alıcının kural olarak herhangi bir faiz veya masraf yükü altına girmeksizin bedeli, ödemeyi yapan şirkete taksitler halinde geri ödemesidir. BNPL şirketi, bu sistemi kabul eden satıcı ya da hizmet sağlayıcılarla da bir sözleşme yapmakta,⁹ bedeli satıcıya peşin olarak ödemeyi üstlenmekte ve buna karşılık tüketici ile kurulan işlem başına satıcıdan belirli bir hizmet bedeli talep etmektedir. Alıcı (genellikle tüketici), satıcıya ödemenin yapılabilmesi için BNPL hizmeti sunan şirkete mobil telefon uygulaması veya internet üzerinden talimat vermektedir. İşlemin şirket tarafından onaylanması halinde de alıcı değil BNPL şirketi, işlem bedelini düştükten sonra satıcıya satış bedelinin kalan kısmını veya tamamını ödemektedir. Mobil uygulamaya veya BNPL şirketinin internet sitesine alıcının banka kartı veya kredi kartı bilgileri tanımlanmakta; BNPL şirketine yapılacak ödemeler genellikle bu kartlar üzerinden ya da banka havalesi yöntemi gerçekleştirilmektedir.¹⁰ Bu sayede BNPL hizmeti kullanan kişi, kredi kartının hesap kesim dönemi ve minimum ödeme tutarından bağımsız olarak ödeme miktarlarını ve ödeme yapacağı genellikle kısa olan bir vadeyi kendisi belirleyebilmekte; kredi kartı limiti işlemden etkilenmemektedir. Alıcı eğer vadesinde borcunu şirkete ödeyecek olursa, vadelendirme işlemi yapmasına karşın hiçbir faiz veya masraf ödemeksizin malı veya hizmeti edinebilmektedir. Başka bir anlatımla, alıcı vadesinde ödeme yaparsa bu yöntemle faizsiz bir ödünçten faydalanmaktadır.¹¹ Mal veya hizmetin bedelinin uzun vadelere yayıldığı veya yüksek bedelli işlemler için sunulan BNPL hizmetlerinde ise bazen müşteriden faiz veya masraf talep edilebilmektedir. Her durumda, alıcının vadesinde ödeme yapmaması halinde ise taksitli tutar kredi kartı veya banka kartından işlemiş temerrüt faiziyle birlikte tahsil edilmektedir. BNPL şirketleri borcun müşteri tarafından ödenmemesi durumunda kendi hesaplarından yeni alışveriş yapılmasını engelleyebilmekte, alacaklarını faktöring şirketlerinde devredebilmekte,¹² icra işlemleri başlatabilmekte, kredi notunun düşürülmesi için yetkili mercilere başvurabilmektedir.¹³

Şimdi al sonra öde internet üzerinden yapılan satışlar için geliştirilmiş olmasına karşın günümüzde kullanım alanı yaygınlaşmış; hizmet sağlayıcının mobil uygulamasında yer alan şifrenin veya kare kodun (QR) mağazaya iletilmesi ya da sanal kartlar vasıtasıyla, anlaşmalı mağazalardan yapılan fiziki satışlarda da kullanılabilir hale gelmiştir. Bu durum teknolojinin gelişmesi ile ödemenin ne kadar kolaylaştığını, tüketicilerin ödeme yöntemi tercihlerinin ne kadar değiştiğini göstermektedir.¹⁴ BNPL genel olarak satıcı ile tüketiciler arasında yapılan işlemlerde kullanılsa da satıcılar arasındaki işlemlerde de kullanılabilmektedir.¹⁵

Şimdi al sonra öde tüketicilerin yanı sıra satıcılara da bazı avantajlar sağlamaktadır. Yeni bir satış kanalı yaratmanın yanında mal veya hizmet bedelinin hemen tahsilini sağlamakta, işlem hacmini yükselterek geliri artırmakta¹⁶ ve BNPL ile ödemeyi kabul eden ve etmeyen şirketler arasında bir rekabet yaratmaktadır. Diğer taraftan satıcıları veya hizmet sağlayıcıları bankaların ve kartla ödeme hizmeti sunan şirketlerin işlem ücretlerinden ve masraflarından kurtarmaktadır.¹⁷ Bu sebeple BNPL şirketleri kendisine bu şekilde ödeme yapılmasını kabul eden şirketlere hizmet bedelini yansıtarak müşteri ile kurulan sözleşme başına ücret talep etmektedir. BNPL hizmet sağlayıcıları satıcı ile sözleşmeyi akdederken genellikle fiyat yükseltmeme taahhüdü almakta; böylece satıcıların işlem masraflarını alıcıya yansıtması engellenmektedir.¹⁸ Her ne kadar satıcılardan kredi kartı veya banka kartına göre daha yüksek bir ücret (komisyon) talep edilse de¹⁹ mal veya hizmet bedelinin satış anında satıcıya ödenmesi, özellikle enflasyonist ortamlarda satıcıların ve sağlayıcıların bu yöntemi benimsemesi kolay olmuştur. Ek olarak bazı BNPL şirketleri tanıtım faaliyetleri, kendi internet sitelerinde müşterilerine anlaşmalı mağazaları referans gösterme veya veri analizi hizmeti sağlama gibi ek edimleri de mal ve hizmet sağlayıcılarına sunabilmektedir.²⁰

Şimdi al sonra öde hizmetleri dünya çapında yaygınlaşmakta ve genellikle tüketiciler tarafından tercih edilmektedir. Bu hizmetin gelişim ivmesi bankaları harekete geçirmiş ve kredi kartı kullanıcılarına kartla yaptıkları belirli işlemleri veya belirli bir miktara kadar dönem borcunu; kart aidatı, gecikme faizi veya masraf ödemeksizin diledikleri vadelere bölmelerini sağlayan BNPL benzeri hizmetler geliştirmeye yöneltmiştir.²¹ İşlem hacmini artırmak adına bankalar, BNPL hizmeti sunan şirketlerle iş ortaklıkları geliştirerek kendi kartları üzerinden yapılan ödemeler için ödül programları da sunabilmektedir. Şimdi al sonra öde hizmeti finans sektöründe önemli gelişmeler yaratmakla birlikte, bu hizmeti sunan şirketlerin kullandırdığı kredinin tüketici kredisi olup olmadığının, şirketin türüne ve faaliyetlerine hangi mevzuatın uygulanabileceğinin, bağımsız idari otorite denetimine tabi olup olmadığının belirlenmesi önem taşımaktadır.

II. Şimdi Al Sonra Öde Hizmetinin Hukuki Niteliği

Şimdi al sonra öde hizmeti genellikle tüketim malları veya pahalı olmayan mal ya da hizmetlerin iktisabında kullanıldığı için, kısa vadeli ve faizsiz kredi kullanmak isteyen tüketiciler için geleneksel taksitli satışa ve kredi yöntemlerine alternatif sunarak yeni ve önemli bir tercih imkanı yaratmıştır.²² Mal veya hizmet alıcısının tüketici olduğu ihtimalde Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 3. maddesinde yer alan tanım²³ gereği tüketici ile şimdi al sonra öde şirketi arasındaki işlemin tüketici işlemi olarak kabul edilmesi gerekir. Kanun’da yer alan tanımın kapsamı son derece geniş olduğundan ve sınırlı sayma tercih edilmediğinden²⁴ tüketici sözleşmesinin adı ve türü, tipikliği veya atipikliği önem taşımamaktadır;²⁵ ticari iş sayılmamaktadır. Bu sebeple hemen al sonra öde şirketi ile tüketici arasındaki hukuki işleme Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (“TKHK”) hükümleri uygulanmalı; görevli mahkeme de buna göre belirlenmelidir. Alıcının esnaf, tacir veya serbest meslek erbabı olduğu durumlarda ise bu kişilerin TKHK m.3/1-k’de yer alan tüketici²⁶ kapsamına girmemesi ve işlemin de tüketici işlemi sayılamamasının bir sonucu olarak, şimdi al sonra öde şirketi ile arasındaki hukuki ilişkinin Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) m.19/2 gereği ticari iş olduğu ve TKHK’nın uygulama alanı bulamayacağı söylenebilir. Ancak uygulamada bu hizmetten yararlananlar genel olarak tüketiciler olduğundan, yapılan işlemin de çoğunlukla tüketici işlemi olduğunu söylemek mümkündür. BNPL şirketi TKHK m.3/1-ı ve bağlamında satıcı veya sağlayıcı kapsamında değerlendirilmelidir. Tanımda yer alan “ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal veya hizmet sunan kişiler” olan satıcı veya sağlayıcılar, bu hukuki işlemi bedel karşılığı (ivazlı) olarak yapmalıdır.²⁷ Ancak bir kişinin satıcı/sağlayıcı olarak değerlendirilebilmesi için bu bedelin tüketiciden tahsil edilmesi zorunluluğu yoktur.²⁸

Şimdi al sonra öde işlemleri tüketici işlemi olsa da fintek şirketinin tüketiciye sunduğu hizmetin tüketici kredisi niteliği taşıyıp taşımadığı tartışmalıdır. TKHK m.22 ve devamında düzenlenen tüketici kredileri bir malı tüketim amacıyla satın almak veya bir hizmetten aynı amaçla yararlanmak isteyen bir gerçek veya tüzel kişinin, ticari yahut mesleki niteliği bulunmayan bu ihtiyacını karşılamaya dönük yeterli maddi kaynağı yaratabilmek için bankalardan veya özel finans kurumlarından faiz veya benzer bir menfaat karşılığında kullandığı kredilerdir. Göreceli olarak düşük miktarlar için kullanılan bu kredilendirme yöntemi, krediyi kullanacak olan kişiye duyulan güven doğrultusunda tesis edilmektedir.²⁹ Tüketici kredileri teminata bağlı olarak kullandırılabileceği gibi küçük miktarlı ve kısa vadeli krediler teminatsız (açık) olarak da kullandırılabilmektedir.³⁰ Tüketici kredilerinde genel olarak üçüncü kişi niteliğindeki banka veya finans kuruluşu, krediyi doğrudan doğruya bir miktar nakit para sunmak yahut kredili mevduat hesabı açmak şeklinde sağlamaktadır.³¹ Bu krediler tüketicilerin belirli bir malı alması veya hizmete ulaşması için ödenebileceği gibi (bağlı kredi) kredi veren tarafından alınacak mal veya hizmet için hiçbir sınırlama konulmadan herhangi bir ihtiyaç için de tahsis edilebilir (serbest kredi).³² Serbest kredide tüketici, kredi vasıtasıyla edindiği parayı dilediği gibi ve herhangi bir kısıtlama olmaksızın harcayabilirken bağlı kredide ise tüketici ya belirli bir mal veya hizmeti tedarik etmek (tedarik kredisi) ya da belirli bir mal veya hizmeti krediyi veren kişinin gösterdiği satıcıdan/sağlayıcıdan tedarik etmekle yükümlüdür. Bağlı kredinin serbest krediden diğer farkı, kredi verenin satıcı veya sağlayıcıya peşin olarak bedeli ödemesi ve tüketicinin kredi verene taksitler halinde borcu geri ödemesidir.³³ Bağlı kredilerin düzenlenme amacı, borcun geri ödenmesini garanti altına almak ve alınan kredinin başka bir borcun ödenmesi gibi amaç dışında kullanımını engellemektir. İster bağlı kredi olsun ister serbest kredi olsun uygulama alanı bulan TKHK m.22 uyarınca tüketici kredisi sözleşmelerinde kredi veren, faiz veya benzeri bir menfaat (komisyon veya vade farkı gibi)³⁴ karşılığında kredi vermeyi taahhüt etmektedir. Kredi sağlayanın krediyi kullanandan menfaat elde ettiği her durum, TKHK m.22 kapsamında değerlendirilmektedir.³⁵ Söz konusu düzenleme, faiz veya benzeri bir menfaat olmaksızın kullandırılan kredilerin tüketici kredilerine ilişkin geçerlilik şartlarının ve bilgilendirme yükümlülüklerinin kapsamının dışında tutulmasına ilişkin 2008/48/EC sayılı Tüketici Kredisi Sözleşmelerine İlişkin Konsey Yönergesi³⁶ (“Tüketici Kredisi Yönergesi”) m.2/2-f ile de uyumludur.

Şimdi al sonra öde şirketinin satış veya hizmet sözleşmesinin tarafı olmayıp, borcu ödemeyi üstlenen üçüncü kişi konumunda olması, BNPL hizmetinin bağlı tüketici kredilerinin bir türü olan finanse edilmiş taksitle satış sözleşmesinin bir türevi olup olmadığı sorusunu akla getirmektedir. Banka ile satıcı arasında imzalanan bir çerçeve sözleşme, satıcı ile alıcı arasında imzalanan bir satış sözleşmesi ve alıcı ile banka arasında imzalanan bir kredi sözleşmesinden oluşan finanse edilmiş taksitle satış, alıcının satıcıya borçlanmış olduğu bedelin kendisi değil bir kredi kurumu tarafından (banka veya finansman kuruluşu) ödendiği; kredi verenin hem alıcının hangi mal ve hizmeti alacağını hem de hangi satıcıdan alacağını belirlediği bir tüketici kredisi türüdür.³⁷ Ancak şimdi al sonra öde hizmeti tüketici kredisinden ve bu kredilerin özel bir türü olan bağlı tüketici kredisinden bazı farklılıklar arz etmektedir. İlk olarak tüketicinin masraf veya faiz ödemeksizin³⁸ BNPL şirketinin daha önceden satıcıya ödediği satış bedelini bu şirkete iade etmesi ve krediyi kullandıran şirketin hizmet bedelini satıcıya yansıtması, TKHK m.22’de tüketici kredilerinin esaslı unsuru olarak belirtilen masraf veya faiz karşılığı kullandırma şartını taşımamasına sebebiyet vermektedir. Bu bağlamda TKHK m.22 ve bağlı kredilere ilişkin TKHK m.30 ile Tüketici Kredisi Sözleşmeleri Yönetmeliği’nde³⁹ yer alan tüketiciyi korumaya dönük düzenlemeler kanaatimizce bu hukuki ilişkiye uygulanamaz.⁴⁰ Başka bir anlatımla şimdi al sonra öde hizmetinde zamanında ödeme yapan tüketici masraf veya faiz ödemekle yükümlü olmadığından BNPL’nin tüketici kredisine vücut vermediği belirtilmelidir. Öte yandan TKHK m.22’de yer alan düzenleme dışında mevzuatta genel kredi tanımı yer almamaktadır. Bu sebeple doktrinde faizin kredinin unsurlarından biri sayılıp sayılamayacağı tartışılmış; faizin kredinin zorunlu unsuru olmadığına ilişkin görüşler bulunmasına karşın kredi kuruluşlarının tacir olması, faaliyetlerinde gelir sağlama amacı bulunması dolayısıyla faiz ve komisyon geliri elde etme amacının kredi sözleşmesinin esaslı unsuru olarak kabul edilmesi gerektiği daha ağırlıklı olarak kabul edilmiştir.⁴¹ Bu bağlamda mahiyeti gereği BNPL işleminin bir kredilendirme işlemi olduğu açıktır.

Kredilere ilişkin mevzuatta yer alan düzenlemeler kredinin kısa vadeli veya uzun vadeli olması durumunda önemli bir değişiklik göstermemektedir. Uzun vadeli kredilere uygulanan hükümler ve sınırlamalar, kısa vadeli kredilere de uygulanmaktadır. BNPL hizmetinin hedef kitlesinin tüketiciler olduğu göz önünde bulundurulduğunda kredi kuruluşlarının tabi olduğu kuruluş ve faaliyet iznine tabi olma, sermaye yeterlilikleri, kredilerin izlenmesi ve kredi için karşılık ayırma gibi yükümlülüklerden,⁴² sırf tüketici kredisi tanımına uymadığı gerekçesiyle şimdi al sonra öde şirketlerinin bağışık olması, bankalar ile bu şirketler arasında bir rekabet eşitsizliği de yaratmaktadır.⁴³ Masraf veya faiz karşılığı olmasa da BNPL işlemi bir kredi ilişkisine vücut vermektedir. Çünkü bir kimsenin ödeme kabiliyetine duyulan güven (sübjektif unsur) doğrultusunda o kişiye belirli bir satın alma gücünün sağlanması (objektif unsur) şeklindeki kredi tanımı⁴⁴ bu yorumu gerektirir.

Diğer taraftan bu hizmet her ne kadar genel olarak düşük miktarlı talepler (mikro krediler) için kullanılsa da bazı şirketler, kredi notu yüksek olan tüketicilere daha yüksek tutarlar için kredi olanağı sağlarken tüketiciden komisyon veya aylık aidat talebinde bulunabilmektedir. Böyle bir ihtimalin varlığı halinde Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun m.30’da yer alan bağlı kredilere yönelik düzenlemeleri uygulama alanı bulabilecektir.⁴⁵ Her ne kadar TKHK’da yer alan bağlı kredilere ilişkin tanımda böyle bir şart öngörülmemiş olsa da bu kredilerinin genel olarak kullanıldığı ve bedelin ödenmemesi halinde haczi ve paraya çevrilmesi nispeten kolay olan motorlu taşıtlar, elektronik eşyalar veya dayanıklı tüketim malları yerine şimdi al sonra öde hizmetinde genellikle serbest tüketici kredisi tahsisine daha uygun olan ve tüketicinin kullanmakla tükettiği, düşük fiyatlı mal veya hizmetlerin finanse edilmesi, bağlı tüketici kredilerine ilişkin düzenlemelerin de bu hukuki işlemle birebir örtüşmemesine neden olmaktadır. Tüketici tarafından masraf ve komisyon ödenmiyor olmasının yanında belirtilen sebeple de bağlı tüketici kredilerindeki borcun ödenmesinin garanti altına alınması hedefinin şimdi al sonra öde yöntemi ile finanse edilen mal veya hizmetler açısından sağlanamayacağı söylenebilir.

Şimdi al sonra öde hizmetinin getirdiği esas yenilik olan kredi kuruluşu ile ıslak imzalı yazılı bir sözleşme yapılmaksızın mobil uygulama vasıtasıyla hukuki işlemin kurulması ve tüketicinin şirkete ödeme yapması yönündeki talebini de yine bu uygulama aracılığıyla iletmesi önem arz etmektedir. Başka bir anlatımla hukuki ilişkinin kurulması için yapılan tüm işlemler akıllı cihazlar üzerinden gerçekleştirilmektedir.⁴⁶ TKHK m.22/3 uyarınca tüketici kredisi sözleşmelerinin geçerliliği ise yazılı şekil şartına tabi tutulmuştur. Şimdi al sonra öde hizmeti sunulurken tüketiciden faiz veya masraf talebinde bulunulmadığı durumlar Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca tüketici kredisi kapsamında değerlendirilemeyeceği için söz konusu durum hukuki işlemin geçersizliği sonucunu da doğurmamaktadır. Ancak işlemin faiz veya masraf karşılığı yapılması ihtimalinde yazılı şeklin geçerlilik şartı olup olmadığı sorunu akla gelebilir. Kanaatimizce şimdi al sonra öde hizmetinin TKHK m.22’de yer alan tanımın tüm unsurlarını taşıyan bir tüketici kredisi ilişkisi olarak nitelendirildiği bu ihtimalde finansal hizmetlere ilişkin mesafeli sözleşmeleri düzenleyen TKHK m.49 hükmünün devreye girecek, bu tüketici işleminin uzaktan iletişim araçlarıyla kurulması halinde de geçerli kabul edilecektir. Başka bir anlatımla yazılı şekil geçerlilik şartı olmaktan çıkacaktır.