Avusturya Hukuk Sisteminde Adliye Stajı

Courthouse Internship in Austrian Law System

Ferhat YILDIRIM

Avusturya’da hukuk fakültesinden mezun olan öğrencilerin mezuniyet sonrasında adliye stajı adı altında Türk hukuk sistemindekine benzer bir staj dönemine tabi olmaları esastır. Her ne kadar mezuniyet sonrası staj durumu benzerlik gösterse de ilgili hukuk sistemleri mukayese edildiğinde Avusturya’daki adliye stajı olarak adlandırılan “Gerichtsjahr” sisteminin Türk sisteminden ciddi farklılıklar gösterdiği ve farklı boyutta uygulandığı net şekilde görülmektedir. İş bu çalışma ile Avusturya’da uygulanan adliye stajı hakkında bilgiler kaleme alınarak, sistem hakkında bilgi verilmek amaçlanmıştır. 

Adliye stajı, Avusturya mahkemeleri, Türk mahkemeleri, Avusturya hukuku, Türk hukuku, Gerichtsjahr.

In Austria recent graduates of law schools are required to complete a “courthouse internship” upon graduation. The internship has some similar aspects to the Turkish courthouse internship applications. Instead of these similarities, when two legal systems compared in depth, the Austrian courthouse internship called “Gerichtsjahr”, presents significant differences in nature and application. This paper aims to provide information about Austrian courthouse internship system.

Courthouse internship, Austrian courthouse, Turkish courthouse, Austrian Law, Turkish Law, Gerichtsjahr.

§ 1. GENEL BİLGİLER

Avusturya’da adliye stajına ilişkin düzenlemenin Rechtspraktikanten Gesetz (RPG)’de ele alındığını görmekteyiz. Adliye Stajına ilişkin düzenleme ilk olarak BGBl¹ 644/1987 sayılı resmi gazetede yayınlanan RPG ile uygulanmaya başlanmıştır². Günümüze dek mevcut yasa temel özelliğini korumak kaydı ile hukuk dünyasındaki gelişmeler, AB birliği dürektifleri ve uygulamaları çerçevesinde çeşitli yıllarda değişikliklere maruz kalmıştır. Nitekim bu revizyonlar 1991, 1997, 2000 (iki kez), 2001, 2002, 2007, 2009 ve son olarak da 2010 yıllarında meydana gelmiştir³.

§ 2. STAJ EĞİTİMİNİN ORGANİZASYONU

Konuya ilişkin düzenleme staj kanunun 5. maddesinde ele alınmaktadır. Nitekim bu düzenlemeye göre; adliye stajının başlaması bir başvuru ve kabul sürecinin geçirilmesi ile olmaktadır. Başvuruya ilişkin olarak (gerekli evraklar vs.) gerekli bilgiler OLG⁴ başkanlığı bültenlerinden temin edilebilmektedir.

§ 3. STAJDA EĞİTİM ŞEKLİ

Staj eğitiminde stajyere kazandırılmak istenen temel yeti, dosya ve evrakların incelenmesinde, tetkikinde ve yorumlanmasında kapsamlı bir şekilde hukuki bakış açısının kazandırılmasıdır. Böyle bir kazandırma yanında ayrıca adliye içerisindeki görev dağılımlarından bazılarını da üzerine almasını sağlayarak sistemin işleyişi hakkında da bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır. Stajın daha küçük eyaletlere ait yerel mahkemelerde yapılıyor olması, stajyerin üzere aldığı görev sorumluluğunun fazla olması, mahkemenin işleyişi hakkında yetkin bilgi ve tecrübe kazandırma olanağının daha fazla olmasından ötürü bir avantaj olarak görülmektedir.⁵ Stajyer staj süresinde bahsedilen yetilere sahip olabilmesi adına çalışmakta hatta anlaşma durumunda katip (kalem çalışanı) şeklinde de gerekli yazışma ve kayıt işlemlerini yerine getirmesi de mümkün olabilmektedir.