Çalışan Küçükler ve Sosyal Güvenlikleri

Aydın ESER

Kökleri 1924 Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi ile 1959 Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesine dayanıp, Türkiye tarafından onaylanarak 27.01.1995 tarihinde yürürlüğe giren, 20 Kasım 1989 tarihli Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesinin 1. maddesine göre, “Bu Sözleşme uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, onsekiz yaşına kadar her insan çocuk sayılır.” Ulusal mevzuatımızda da, sözleşmeye uygun olarak, istisnaları dışında, onsekiz yaşını doldurmamış olanlar, reşit ve mümeyyiz sayılmamaktadır. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 3. maddesinde, daha erken yaşta ergin olsa bile onsekiz yaşını doldurmamış kişinin çocuk olduğu açıkça belirtilmiştir.

Bu çalışmada, çalışan küçüklerin mesleki eğitimleri ile çalışmaları nedeniyle kısa veya uzun vadeli sigorta kollarından yararlanma esasları üzerinde durulacaktır.

A. Çalışanların Mesleki Eğitimi (Çıraklar)

Sosyal bir varlık olan insanın, topluluk içinde yaşaması gerekir. Tarih içerisinde, aile-kabile şeklinde başlayan bu birliktelik, giderek genişleyen bir hal almış; belirli faaliyet alanlarında işbölümü, paylaşım ve uzmanlaşma ortaya çıkmıştır. Çıraklık da, toplumdaki işbölümü ve uzmanlaşmanın ortaya çıkardığı kurumlardan birisidir.