Servet Gündüz ve Diğerleri / Türkiye
Servet Gündüz Et Autres - Turquie
Selin EROL
Başvuranlar, Ölen İbrahim Serkan Gündüz’ün babası, annesi ve kız kardeşidir. İlgili kıt’a anketi dosyasına İbrahim Serkan hakkında uyuşturucu bağımlısı ve psikolojik sorunları olduğu; tıbbi tedavi görmeden askerlik yapmasının tehlikeli olduğu ayrıca ilgili şahısın on iki yaşındayken psikiyatrik tedavi görmek üzere hastaneye yatırılmış olduğu şeklinde notlar düşülmüştür. İbrahim Serkan önce rehabilitasyon merkezine ve daha sonra da Van Hastanesi’ne sevk edilmiş sonrasında 15. Jandarma Sınır Bölüğü’ne katılmıştır. İbrahim Serkan, Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan ve güvenlik güçleri ile PKK arasında ciddi sorunların yaşandığı sınır illerinden biri olan Hakkâri’de bir jandarma taburunda zorunlu askerlik hizmetini yaparken asteğmen G. A. ile arasında geçen münakaşa sonrasında diğer askerler ile nöbetçilerin uyarı ve çığlıklarına rağmen mayınlı alana doğru ilerlemiş, meydana gelen patlama sonucu doktorun tüm çabalarına rağmen kurtarılamamıştır. 7 Ağustos 2003 tarihinde, Van Askeri Savcılığı, söz konusu olayın bir intihar vakası olduğu kanaatine varmış ve takipsizlik kararı almıştır. 29 Temmuz 2004 tarihinde Yüksek Mahkeme, başvuranlara tazminat ödenmesi talebini, yakınlarının isteyerek yaşamına son verdiği gerekçesiyle reddetmiş, yetkililerin hata veya ihmalleri ile yakınlarının ölümü arasında herhangi bir nedensellik bağı bulunmadığına hükmetmiştir. Bu bağlamda, mahkeme özellikle Van Askeri Savcılığı’nın takipsizlik kararını dikkate almıştır. Serkan Gündüz’ün yakınları yaşam hakkının ihlal edildiği gerekçesiyle AİHS’nin 2. maddesi gereğince AİHM’ye başvurmuşlardır. AİHM Türkiye’nin başvuranlara 24.000 Euro manevi tazminat ödemesini uygun bulmuştur.
AİHS Madde 2, Yaşam Hakkının İhlali, Şehitlik Mertebesi, Zorunlu Askerlik Hizmeti, Madde Bağımlılığı, Sınır Bölgesi, Mayını Alan, Askerliğe Elverişlilik
Les requérants sont le père, la mère et la soeur d’İbrahim Serkan Gündüz. Dans le dossier d’enquête de l’unite le concernant figurait la note « addiction aux stupéfiants; problèmes psychologiques; service militaire dangereux sans traitement médical » et Il aurait en outre été hospitalisé en psychiatrie à l’âge de douze ans. İbrahim Serkan fut transféré d’abord au centre de réhabilitation puis à l’hôpital de Van. Ensuite il rejoignit la 15e unité frontalière. İbrahim Serkan commença à effectuer son service militaire obligatoire dans un bataillon de gendarmerie à Hakkari, département frontalier dans le Sud-Est de la Turquie, où de graves troubles faisaient rage particulièrement depuis 1985, entre les forces de sécurité et les membres du PKK (organisations terroristes qui menacent l’intégrité territoriale de la Turquie). Apres la discussion qui avait eu lieu entre İbrahim Serkan et son supérieur hiérarchique Il s’éloigna en direction de la zone minée, continuant d’avancer en dépit des cris et avertissements des autres appelés et des gardes. Il y eut une explosion. İbrahim Serkan vivait encore, le médecin intervint mais ne parvint pas à le sauver. Le 7 août 2003, le parquet militaire de Van rendit une décision de non-lieu, estimant que le défunt savait que la zone était minée, qu’il y était volontairement entré donc d’un cas de suicide. Le 29 juillet 2004, la Haute Cour rejeta la demande d’indemnisation des requérants au motif que leur proche s’était volontairement donné la mort. Elle estima qu’il n’y avait aucun lien de causalité entre une quelconque faute ou négligence des autorités et le décès de leur parent. A cet égard, elle se fonda notamment sur la décision de non-lieu rendue par le parquet militaire de Van. La famille de Serkan Gunduz, ont demandé à la Cour pour des violations du droit à la vie, conformément à l’article 2 de la Convention. La Cour accorde aux requérants 24 000 EUR pour préjudice moral.
Article 2 de CEDH, la violation du droit à la vie, le certificat de martyr, le service militaire obligatoire, le bataillon de gendarmerie, drogué, le département frontalier, la zone minée, l’indemnité pour dommage moral.
I. KARARA KONU OLAYIN ÖZETİ
Başvuranlar, ölen İbrahim Serkan Gündüz’ün babası, annesi ve kız kardeşidir. İbrahim Serkan, Hakkâri’de bir jandarma taburunda zorunlu askerlik hizmetini yaparken, asteğmen G. A. ile arasında geçen münakaşa sonrasında diğer askerler ile nöbetçilerin uyarı ve çığlıklarına rağmen mayınlı alana doğru ilerlemiş, meydana gelen patlama sonucu doktorun tüm çabalarına rağmen kurtarılamamıştır.
II. ÇÖZÜMÜ GEREKEN HUKUKİ SORUN
İbrahim Serkan Gündüz’ün askerliğe elverişliliği ve askerliğini yapacağı bölgenin belirlenmesinde kırılgan psikolojik durumunun dikkate alınmaması kişinin Yaşam Hakkı’nın ihlalini oluşturur mu?
III. MERCİLERİN GÖRÜŞLERİ
7 Ağustos 2003 tarihinde, Van Askeri Savcılığı, merhumun o alanın mayınlı olduğunu bildiği ve olay sırasında arkadaşlarının uyarılarına rağmen isteyerek oraya girdiği, dolayısıyla söz konusu olayın bir intihar vakası olduğu kanaatine varmış ve takipsizlik kararı almıştır. Bununla birlikte kararda iki asteğmen hakkında disiplin soruşturması yapılması gerektiği bildirilmiş ve bölük komutanlığına bu yönde bir talimat verilmiştir.
