Kambiyo Senedi Olma Niteliğini Kaybetmiş Olan Çeklerde Hamilin Sahip Olduğu Hukuki İmkanlardan Sebepsiz Zenginleşme

P. Çağla KANDIRALIOĞLU

Zamanaşımına uğramış çek sebebiyle kambiyo hukukundan doğan haklar yitirilirse de, temel ilişkiye dayanılarak bir alacak davası açılabileceği gibi, TTK m. 644’de düzenlenen sebepsiz zenginleşme davası da açılabilecektir. Hamil bir seçimlik hakka sahiptir. Temel borç ilişkisinin varlığı veya yokluğu sebepsiz zenginleşme davası açılabilmesi için aranacak ön şartlardan değildir. Bu davada ispat yükü kural olarak davacı olan hamile düşer. Ancak hamilin sebepsiz zenginleşme hükümlerine başvurabilmesi için temel borç ilişkisinin ispatı gerekli değildir. Bu sebeple, davalı keşidecinin, sebepsiz olarak zenginleşmediğini ispatlaması gerekmektedir.

Çekte Zamanaşımı, Temel İlişki, Sebepsiz Zenginleşme, İspat Yükü.

I. İNCELEME KONUSU KARAR

İnceleme konusu karar, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 09.05.2006 tarih ve E. 2005/8811, K. 2006/5123 sayılı ilamına ilişkindir¹. Bu çerçevede karar metni aşağıda verilmiştir:

“Davacı vekili, müvekkiline verilen borç para karşılığında davalı tarafça keşide edilen çekin müvekkilince dava dışı S.' ye ciro edildiğini, çekin süresinde bankaya ibraz edildiğini karşılığı çıkmayınca çek bedelinin müvekkili tarafından dava dışı şahsa verilerek çekin alındığını, söz konusu çek zamanaşımına uğradığı için girişilen genel haciz yolu ile takibe haksız olarak itiraz edildiğini ileri sürmüş ve TTK'nun 644. maddesi gereğince sebepsiz zenginleşen davalının itirazının iptali ile % 40 tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davanın reddi ile %40 tazminatın davacıdan tahsili gerektiğini savunmuştur.