Soykan - Türkiye Kararı (24 Nisan 2009)

Zeliha YILMAZ

Somut olayda 16 yaşında olan başvuran, yasa dışı örgüt olan DHKP/C’nin mensubu olmak, el ilanları dağıtmak, duvarlara yazı yazmak, Molotof kokteyli atışı sırasında gözcülük yapmak suçları ile itham edilmiş ve 8 Nisan 1997 tarihinde terörle mücadele kanunun 5. maddesine dayalı olarak hapis cezasına çarptırılmıştır. Başvuran hakkındaki iddiaları reddetmiş ve 3, 5, 6 ve 14. Maddelerin ihlal edildiği gerekçesiyle AİHM’ye başvurmuştur. Mahkeme başvuranın adil yargılanma hakkının ihlal edildiği yönünde karar vermiş, diğer itirazları iç hukuk yollarının tüketilmediği ve hak düşürücü süre sona erdiğinden dolayı kabul etmemiştir.

İşkence Yasağı, Özgürlük ve Güvenlik Hakkı, Adil Yargılanma Hakkı, Manevi Tazminat.

I. OLAYIN ÖZETİ

Başvuran, 1980 doğumludur ve İstanbul’da ikamet etmektedir. Olayların meydana geldiği dönemde 16 yaşındaydı. Yani hukuki olarak çocuk statüsündeydi. 8 Şubat 1996 tarihinde Edirne Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesine bağlı polisler tarafından başvuranın evinde arama yapılmış ve başvuranın ailesine okulda meydana gelen kavgadan dolayı başvuranın ifadesinin alınacağını söylenerek başvuran Terörle Mücadele Şubesinde gözaltına alınmıştır. 9 Şubat 2006 tarihinde Edirne Emniyet Müdürlüğünün talebi üzerine savcı gözaltı süresini 4 gün uzatmıştır. Başvuran ifadelerinde 7 Ocak 1996 tarihinde bir kamyona molotof kokteyli atılan ve yasadışı pankart bırakılan yerlerde gözcülük yaptığını, sprey boya ile duvarlara slogan yazdığını kabul etmiş ve DHKP/C’nin görüşlerini savunduğunu ve bu bağlamda bir takım çalışmalar yürüttüğünü ifade etmiştir. Başvuranın ifadesi 9 Ocak 1996’da alınmış ve aynı gün nöbetçi hakim karşısına çıkarılmıştır. Mahkeme tutuksuz yargılanmasına karar vermiştir. İstanbul Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Savcısı 11 Mart 19996 tarihle iddianame ile aralarında başvuranında yer aldığı 5 kişiyi yasa dışı örgüt olan DHKP/C’nin mensubu olmak, el ilanları dağıtmak, duvarlara yazı yazmak, Molotof kokteyli atışı sırasında gözcülük yapmak suçları ile itham etmiş ve TCK’nın ilgili maddesinin uygulanmasını istemiştir. Devlet Güvenlik Mahkemesi 8 Nisan 1997 tarihli kararında terörle mücadele kanunun 5. maddesine dayalı olarak başvuranı hapis cezasına çarptırmıştır. Başvuran 18 yaşından küçük olduğu için cezasında indirime gidilmiştir. Başvuran hakkındaki iddiaları reddetmiş ve 26 Mayıs 1997 tarihinde karar temyize gitmiştir. Yargıtay 9 Aralık 1997’de yerel mahkemenin kararını onamıştır. Başvuran infaz kanununun ilgili maddesine göre 1998-2000 yılları arasında hapis cezası çekmiştir.

II. MERCİLERİN GÖRÜŞÜ

III. HUKUKİ PROBLEM

AİHS’nin 3, 5, 6 ve 14. maddelerinin ihlal edilip edilmemesi.

IV. GÖRÜŞ

3. madde: İŞKENCE YASAĞI