Soyut Renk Markalarında Tek Renk Marka Tescilinin Renk Kombinasyonlarına Göre Daha Elverişli Olması: Mahkeme Kararları Çerçevesinde Bir Değerlendirme

Registration of Single Colour Trademarks is More Convenient than Colour Combinations in Abstract Colour Trademarks: An Evaluation within the Framework of Court Decisions

Muhammet Burak ÖZÇELİK

Renk markalarının bir türü olarak tasnif edilen soyut renk markalarının, teknolojik gelişmelerle birlikte ticari hayatta önemli bir yere sahip olduğunu söylemek mümkündür. Özellikle insan beyninin nörolojik yapısının bir sonucu olarak renklerin tüketicileri yönlendirici etkisini dikkate alan teşebbüsler, ticari işleriyle özdeşleştiğini düşündükleri renkleri marka başvuru konusu yapmaktadırlar. İlgili fikri mülkiyet otoriteleri ile Mahkemeler ise huzurlarına gelen soyut renk markalarına ilişkin olarak; renklerin tüketici nezdinde algılanma kapasitesinin sınırlı olduğu dikkate alınmakta ve soyut renklerin fikri mülkiyet hukukunun doğal bir sonucu olan bir kişinin tekeline bırakılması hususunda imtina edilmektedir. Bu durumun üstesinden gelmek arzusu içinde bulunan teşebbüsler ise soyut tek bir rengi değil birden fazla rengi bir araya getirerek renk kombinasyonlarını marka konusu yapmakta ve işaretlerini marka olarak güvence altına almak istemektedir. Çalışmanın konusunu oluşturan Red Bull ve Alken-Maes kararları doğrultusunda soyut renk markası konusu işaret değerlendirilirken ayırt edicilik unsuru ile açıklık ve kesinlik unsurlarının tek renk markaları ile renk kombinasyonlarında, işaretin taşıması gereken asli unsurlara farklı bir yaklaşımın benimsendiğini söylemek yerindedir. Dolayısıyla gerek otoritelerce yapılan incelemelerde gerekse mahkemeler nezdinde getirilen yorumda soyut renk markalarında tek renk markalarının tescilinin renk kombinasyonlarına kıyasla daha elverişli ve kolay olduğu hususunu açık şekilde ortaya koymaktadır.

Renk Markası, Soyut Renk, Ayırt Edicilik, Red Bull, Alken-Maes.

It is noteworthy that abstract colour trademarks, which are classified as colour trademarks, play a significant role in commercial life because of technological advancements. The attractive effects of colour on consumers, particularly as a result of the neurological structure of the brain, have led businesses to file trademark applications for colours that are like the colours of businesses. Considering the limited perception capacity of colours by consumers, the relevant intellectual property authorities and courts refrain from leaving abstract colours to the monopoly of one individual concerning the abstract colour trademarks that come before them. This is a natural consequence of intellectual property law. Businesses seek to overcome this issue by combining over one colour, but not a single abstract colour, to create the subject of the trademark and want to secure their signs as trademarks. Based on Red Bull and Alken-Maes case laws, which constitute the subjects of this study, courts take a different approach regarding the distinctiveness, precision, and durability elements in single colour trademarks and colour combinations. Based on this framework, both the examinations conducted by the authorities and the interpretations made by the courts clearly disclose that the registration of single-colour trademarks is more convenient and basic than the registration of colour combinations in abstract colour trademarks.

Colour Trademark, Abstract Colour, Distinctiveness, Red Bull, Alken-Maes.

I. GİRİŞ

İnsanın nörolojik yapısı gereği renkler birtakım duygu ve düşüncüleri insan hareketleri içine aşılayabilir. Bu hâl göz önüne alındığında, teşebbüsler, ticari hayatta artık gelenekselden uzaklaşmakta, renklerin insan üzerindeki etkisinden faydalanmak maksadıyla renklerin farklı şekilde kullanımını barındıran markaları tescil konusu yapmaktadır. Çalışmamızın konusunu oluşturan Red Bull ve Alken-Maes kararları, tek renk ve renk kombinasyonu şeklinde tescil edilmek istenen iki farklı marka konusu işaretin gerek ilgili marka otoritelerince yapılan incelemede gerekse mahkemeler nezdinde yapılan değerlendirmede soyut tek tek renk markalarının tescilinin renk kombinasyonlarına kıyasla daha kolay olduğu hususunu açık şekilde ortaya koyan emsal niteliğini haiz iki karardır.

Kararlar doğrultusunda soyut renk markası kapsamında işaretler değerlendirilirken mahkemelerce farklı bir tutum benimsendiğini söylemek yerindedir. Zira ayırt edicilik unsuru ile açıklık ve kesinlik unsurlarının tek renk markaları ile renk kombinasyonlarında işaretin taşıması gereken asli unsurlar açısından farklı testlere tabi tutulmaktadır.

II. ABAD T-101/15 VE T-102/15 SAYILI BİRLEŞTİRİLEN RED BULL KARARI

T - 101/15 sayılı dosyaya ilişkin olarak;

Red Bull GmbH, Avrupa merkezli enerji içeceği üreticisi bir şirkettir. 15 Ocak 2002 tarihinde Red Bull GmbH, Avrupa Birliği sınırları içinde aşağıdaki görselin marka olarak tescil edilebilmesi için Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’ne (ABFMO) başvuru yapmıştır. Söz konusu marka iki rengin “per se” kombinasyonu olarak tescil edilmiştir.

¹