Belediye Zabıtasının Görev ve Yetkileri
Mustafa TAMER
Kendi yasal mevzuatlarında ve diğer yasalarda belediye zabıtalarına çok sayıda görev, yetki ve sorumluluk verilmiştir. Çalışmamızda söz konusu düzenlemeler sırası ile incelenerek, belediye zabıtalarının görev ve yetkileri anlatılmaya çalışılmıştır.
Belediye Zabıtası , Belediye Zabıtasının Görevleri ve Yetkileri.
Giriş
Bilindiği gibi; 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 51’inci maddesinde; “Belediye zabıtası, beldede esenlik, huzur, sağlık ve düzenin sağlanmasıyla görevli olup bu amaçla, belediye meclisi tarafından alınan ve belediye zabıtası tarafından yerine getirilmesi gereken emir ve yasaklarla bunlara uymayanlar hakkında mevzuatta öngörülen ceza ve diğer yaptırımları uygular. Görevini yaparken zabıtaya karşı gelenler, kolluk kuvvetlerine karşı gelenler gibi cezalandırılır. Belediye zabıta teşkilâtının çalışma usûl ve esasları, çalışanların görev ve yetkileri, memurluğa alınması için taşımaları gereken nitelikler, alacakları meslek içi eğitim, görevde yükselme, meslekten çıkarılma, giyecekleri kıyafet ve savunma amaçlı olarak kullanacakları aletler ile zabıta teşkilâtında hizmet gereklerine göre oluşturulacak birimler, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Belediye , bu yönetmeliğe aykırı olmamak üzere ek düzenlemeler yapabilir. Zabıta hizmetleri kesintisiz olarak yürütülür. Zabıta personelinin çalışma süresi ve saatleri 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu nda belirtilen çalışma süre ve saatlerine bağlı olmaksızın, hizmetin aksatılmadan yürütülmesini sağlayacak şekilde düzenlenir. Belediye zabıta ve özel güvenlik hizmetlerinde fiilen çalışanlara, fazla mesai ücreti olarak yılı bütçe kanununda belirlenen üst sınırı aşmamak kaydıyla belediye meclisi kararı ile tespit edilen maktu tutar ödenir….” denilmiştir. Diğer yandan 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu’nun “Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları”nı düzenleyen 7’nci maddesinin (k) bendinde ise; “Büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu veya işlettiği alanlarda zabıta hizmetlerini yerine getirmek” büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır
Bu yasal dayanaklara bağlı olarak; 15/7/1969 tarihli ve 13249 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Belediye Zabıta Personeli Yönetmeliği ve 12/3/1990 tarihli ve 20459 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Belediye Zabıta Kıyafet Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmış ve söz konusu iki yönetmelik tek yönetmelik olarak birleştirilmek suretiyle; 17.04.2007 tarihli ve 26490 sayılı Resmi Gazetede yeni Belediye Zabıta Yönetmeliği olarak yayınlanmıştır.
Yeni yönetmelikte; belediye zabıtasının, beldenin düzenini muhafaza eden, belde halkının esenlik, sağlık ve huzurunu koruyan, yetkili organların bu amaçla alacakları kararları uygulayan özel zabıta kuvvetini ifade ettiği vurgulanmıştır. Belediye zabıta teşkilatı; 22/2/2007 tarihli ve 26442 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde belediye meclisi kararı ile oluşturulur. Teşkilat oluşturulurken kaynakların etkili ve verimli kullanılması, zabıta hizmetlerinin kalitesinin artırılması, ihtiyaç duyulan nitelik, unvan ve sayıda personel istihdamının sağlanması gözetilir. Beldenin nüfusu, fiziki ve coğrafi yapısı ile gelişme potansiyeli dikkate alınarak, zabıta teşkilatı için ihtiyaç duyulacak norm kadroya uygun olarak birimler kurulabilir. Belediye zabıtası, hizmetin gereğine ve yoğunluğuna göre, imar, çevre, sağlık, trafik ve turizm gibi kısımlara ayrılabilir. Belediye zabıtası, hizmetin özelliğine göre sabit, gezici veya toplu olarak görev yapar.
