Gäfgen / Almanya Kararı (AİHS m. 3)

Özdem ÖZAYDIN

İşkence, AİHS m. 3 ve 6, "Fruit of the Poisonous Tree" Doktrini

27 Eylül 2002 tarihinde Hukuk Fakültesi öğrencisi olan Magnus Gäfgen, bir bankacının onbir yaşındaki oğlu olan Jakob von Metzler`i kaçırdıktan sonra öldürür; cesedini saklar ve daha sonra çocuğun anne ve babasından 1 Milyon Avro fidye parası ister. G., 30 Eylül 2002 tarihinde fidyeyi alırken polisler tarafından takip edilir ve çocuğun yerinin öğrenilmesi amacıyla gözetlenir; ancak G. maktul ile ilgilenmez. Bir gezi rezervasyonu yaparken polisler tarafından tutuklanır. 01 Ekim 2002 tarihinde çocuğu kaçırdığını itiraf eder; ancak memurlara çocuğu öldürdüğünü itiraf etmediği gibi, sakladığı yeri de söylemez. Çocuğun hayatından endişelenen Frankfurt Emniyeti Müdür Yardımcısı Daschner, emrinde çalışan kriminal dairesi başkomiser Ennigkeit'e talimat vererek, G.'nin çocuğun yerini söylememesi halinde kendisine acı verileceğini söyleyerek tehdit edilmesini ister. G. tehditten korkarak çocuğun yerini söyler; fakat polisin kurtarma çabaları başarılı bir sonuç vermez; çocuğun cesedi bulunur. Polis, bilhassa G.'nin arabasının tekerlek izleri ve çocuğun cesedi gibi delilleri tespit ederek, emniyet altına alır. Bu delillere göre G. olayın failidir. 28 Temmuz 2003 tarihinde G. adam öldürme suçundan ömür boyu hapis cezası ile mahkum edilir. G.'de kusurunun cok ağir olduğu tespit edildiği için, Alman Ceza Kanunu § 57a'ya göre 15 sene sonra hakkında şartlı salıverme mümkün olmayacaktır. G.'ye duruşmanın başında, susma hakkına sahip olduğunu ve eski ifadelerinin delil olarak ona karşı kullanılmasının yasak olduğunu söylemelerine rağmen, G. yine ve yeniden çocuğu kaçırıp ve öldürdüğüne dair ifade verir. Tehditi uygulayan polis memurları, görev başında zorlama veya astını görev başinda zorlamaya yönlendirme suçları ile yargılanmiş ve mahkum edilmiştir.

G. Eyalet mahkemesinin vermiş olduğu karara karşı temyiz yoluna gider. 21.05.2004 tarihinde Federal Alman Temyiz Mahkemesi başvuruda bulunan kişinin temyizini reddetmiştir ve 14.12.2004 tarihinde Federal Alman Anayasa Mahkemesi başvuranın kişisel başvurusunu kabul etmemiştir.

Temmuz 2005 tarihinde, G. AİHM'ne Federal Almanya Cumhuriyeti'ne karşı itiraz dilekçesi verir ve dilekçede Daschner`in, kendisine karşı işkence tehdidinde bulunduğunu belirtmektedir. Kendisine yapılan tehdit nedeniyle, kaçırdığı çocuğun yerini söylemek mecburiyetinde kaldığı için, AİHS'nin 3. maddesinin ihlâl edildiği iddiasında bulunur. Ayrıca kendisine karşi yürütülen yargılamanın adil olmadığını ve bu yüzden de AİHS'nin 6. maddesinin ihlâl edildiğini söyler. Bilhassa kendisine karşı yürütülen yargılamada kullanılan diğer delillere, sadece tehdit yolu ile ulaşılan ifade neticesinde ulaşılmıştır; bu nedenle bu maddenin ihlâli söz konusudur.