Avukatlık Kanunu’nun 35/a Maddesinin Uygulanması Sorunu ve Çözüm Önerileri
Şamil DEMİR
Bu yazıda; “Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesinde düzenlenmiş olan uzlaşmanın uygulanmıyor mu, uygulanamıyor mu?” sorusunun cevabı aranmıştır. Avukatlara ilâm niteliğinde belge yazma olanağı veren düzenlemenin uygulanması önündeki engeller ve uygulayıcı avukatların tercihlerinde etkili olan sebepler tartışılmış ve somut çözüm önerileri sunulmuştur.
Avukatlık Kanunu (35/A maddesi), Avukatlık Kanunu Yönetmeliği, Avukatlık Ücreti, Uzlaşma, Uzlaşma Teklifi, Uzlaşma Tutanağı, Müzakere, Müzakerelerin Gizliliği, Müzakere Teknikleri, Koruyucu Avukatlık.
Hukukumuza Avukatlık Kanunu ’nun 35/A maddesiyle giren “uzlaşma ” kurumu; uygulanmamasıyla ünlenmiş ve doktrinde satırlar arasına sıkışmış bir düzenleme olarak kalmıştır. Bu düzenleme ile madde gerekçesinde geçen ifadeyle: “mahkemelerin iş yükünün azalması amaçlanmaktadır”. 35/A maddesi Alternatif Çözüm Yolları (Alternative Dispute Resolution, ADR) içerisinde avukata en etkin rolün verildiği yol olarak hukukumuza girmiştir. Kanunkoyucu adalet mekanizmasının işleyişinde vazgeçilmez bir role sahip olan avukatlara, mahkeme dışı yollarla uyuşmazlık çözümü ve sonuçta tatmin edici güce sahip uzlaşma tutanağını yazma olanağı tanımıştır. Ancak maddenin bugüne kadar işlerlik kazanamadığı yönündeki görüşler ağır basmaktadır.
Konuyu Çok Yönlü İnceleme Gerekliliğinin Sebepleri
Zamanla çeşitli ortamlarda, 35/A maddesinin uygulanması konusunda avukatların bir direncinin olduğu konusunda ortak bir fikir oluşmuştur. Buna karşın Ülkemizde uzlaşma tutanağı ile çözüme kavuşturulan uyuşmazlık sayısına ilişkin bir kayıt veya istatistik tutulmadığı için bu konudaki değerlendirmeler objektif verilere dayanmamaktadır. 35/A maddesinin uygulanmadığının peşinen kabulü ve bu şekilde yapılacak tespit, gerçekten uygulanmıyorsa buna ilişkin gerçek sebeplerin araştırılmamasına ve uygulanmama sorununun gerçek nedenlerinin çözümsüz kalmaya devam etmesine neden olacaktır. Maddenin işlev kazanmamasının sebepleri çok boyutlu incelenmediği sürece, sorunun ve çözüm yollarının tespiti de mümkün değildir. Bu nedenle konu, gerçek hayatta yaşanan bir ihtilafın çözümü için avukata ihtiyaç duyulması anından itibaren daha çok manevi yönleriyle ele alınacak ve 35/A maddesinin daha iyi anlaşılabilmesi, uygulamanın yaygınlaşması için düzenlemenin unsurları ve çözüm önerileri üzerinde durulacaktır.
