Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Hukuk Yargılamasında ve Özellikle Boşanma Davalarında Hukuka Aykırı Deliller

Mustafa Ateş

Son zamanlarda hukuk davalarında ve özellikle boşanma davalarında, hukuka aykırı şekilde elde edilmiş delillerin mahkemelere ibrazı veya hukuka aykırı delillerin mahkemece toplanması talebinin arttığı gözlenmektedir. Bunun sonucunda zaman zaman, hak arama hürriyeti ile diğer temel haklar arasında çatışma söz konusu olabilmektedir. Çalışmamızın amacı, hukuk yargılamasında özellikle, boşanma davalarında hukuka aykırı delil kavramını, Yargıtay kararları ile birlikte tartışmaya açmaktır.

Hukuka aykırı delil, boşanma davası, ispat, hukuk yargılaması.

Giriş

Hukuk çevrelerinde son yıllardaki önemli tartışmalardan birisi de hukuka aykırı delil kavramıdır. Ancak bu tartışma, daha çok ceza muhakemesi kapsamında yapılmakta olup bu doğrultuda Anayasada ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda düzenlemeler yapılmıştır. Hukuk yargılamasında ise konu hemen hemen hiç incelenmemiştir. Oysa hukuka aykırı delil kavramı, Anayasada düzenlenen temel haklar yönünden en az ceza muhakemesi kadar hukuk yargılamasında da önem arz etmektedir. Son zamanlarda hukuk davalarında ve özellikle boşanma davaları nda, hukuka aykırı şekilde elde edilmiş delillerin mahkemelere ibrazı veya hukuka aykırı delillerin mahkemece toplanması talebinin arttığı gözlenmektedir. Bunun sonucunda zaman zaman, hak arama hürriyeti ile diğer temel haklar arasında çatışma söz konusu olabilmektedir. Çalışmamızın amacı, hukuk yargılamasında özellikle, boşanma davalarında hukuka aykırı delil kavramını, Yargıtay kararları ile birlikte tartışmaya açmaktır.

I- Delil ve Hukuka Aykırı Delil Kavramları

Türk Medeni Kanununun 6. maddesine göre “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.” Hukuk yargılamasında, bir iddianın doğru olduğuna hâkimi inandırmak için başvurulan araçlara ispat araçları yani delil denir. Yargılama sırasında delil sayesinde geçmişte ve mahkeme dışında gerçekleşmiş olaya ayna tutulur. Delillerle, geçmişte ve hâkimin dışında gerçekleşen olaylar hakkında hâkimde bir kanaat uyandırılır. Hâkim doğru ve olayı ispata elverişli delillerle, yani doğru fotoğraf kareleriyle olayı anlamaya, fotoğrafın tamamını görmeye çalışır. Deliller kural olarak, ispat yükünü taşıyan tarafça ileri sürülmelidir. İleri sürdüğü olayların doğruluğunu iddia eden taraf, delil göstererek bunu ispat etmelidir. Resen araştırma ilkesinin geçerli olduğu velayetin kaldırılması gibi davalarda hâkim de delil toplayabilir.

Deliller, kesin deliller ve takdiri deliller olmak üzere ikiye ayrılır. Hukukumuzda hem kesin delile hem takdiri delille yer verilmiştir.