Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu

Criminal Responsibility of the President of the Republic

Ferhat YILDIZ

Devlet başkanının sorumluluğu hususu, hükümet sistemlerine göre farklılık göstermekle birlikte, her hükümet sistemi içerisinde önemli bir kavram olarak yer almaktadır. Ülkemizde de, “devlet başkanı” olarak yer alan cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu, özellikle 2007 yılında Anayasamızda değişiklik yapılarak cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi kuralının getirilmesiyle birlikte yeniden gündeme gelmiştir. Bu itibarla, çalışmamızda Cumhurbaşkanının sorumluluğu hususunu, diğer ülkelerden örnekler de vererek karşılaştırmalı olarak ele almaya çalışacağız.

Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanının Sorumluluğu, Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu, Devlet Başkanının Sorumluluğu.

Although the issue of the responsibility of the head of state differs regarding the systems of government, it is situated as an important concept in each government system. In our country, being the head of state, President of the Republic’s criminal responsibility had came up especially with the new rule of the election of President of Republic by the people which was amended in our constitution in 2007. In this regard, we will deal the President of a Republic’s responsibility comparatively by giving examples from other countries.

President of the Republic, Responsibility of the President of the Republic, Criminal Responsibility of the President of the Republic, Head of State’s Responsibility.

1. DEVLET BAŞKANININ CEZAİ SORUMLULUĞU

Günümüzde “Devlet Başkanları” cezai sorumluluk bakımından sıradan bireylere ve diğer kamu görevlilerine göre ayrıcalıklı hale getirilmiş olup kendilerine bazı önemli sorumsuzluklar tanınmıştır.1 Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu, cumhurbaşkanının göreviyle ilgili sözlerinden, eylemlerinden ve işlemlerinden ötürü hukuki veya cezai anlamda herhangi bir soruşturmaya veya kovuşturmaya tabi tutulmaması anlamında kullanılmaktadır.2

Devlet başkanının cezai sorumluluğu, görevi veya kişisel suçları ile ilgili olmak üzere iki farklı görünüm arz edebilir. Öncelikle belirtmek gerekir ki, devlet başkanı da kişisel olarak nitelendirilebilecek eylemleri nedeniyle cezai sorumluluğa sahiptir. Devlet başkanının görevi nedeniyle işlediği suçlar açısından ise sorumsuzluğu kuralı benimsenmiştir. Bu kuralın istisnasını ise, ülkeden ülkeye farklı isimlerle yer alsa da, vatana ihanet fiilleri oluşturmaktadır.

Devlet başkanının cezai sorumluluğu, çeşitli ülkelerde farklı kılıklarda karşımıza çıkmaktadır. Bunların ortak özellikleri ise; devlet başkanının, görevi ile ilgili olarak yaptığı eylemlerden ve işlemlerden dolayı sorumsuz olduğu kuralı oluşturmaktadır. Bunun istisnası ise, yine birçok ülkede farklı adlandırılmış olsa da, “Vatana İhanet”, “Yüksek İhanet” kavramları ile açıklanmaktadır. Biz bu başlık altında, örnek olarak seçtiğimiz bazı ülkelerde, devlet başkanının cezai sorumluluğuna, sadece anayasal hükümleri dikkate alarak kısaca değinmek istiyoruz.