Türk Kamu Yönetiminde İstisnai Memurluk

Civil Servants With Exception in Turkish Public Administration

Yasin SEZER


İdarenin üstlendiği görevleri başarıyla ve gereği gibi yerine getirebilmesi, istihdam ettiği insanların, hem nicelik hem de nitelik yönünden yetenekli kişilerden oluşmasına bağlıdır.

Anayasa’ya göre, “Her Tük kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilemez”. Türk pozitif hukukunda memurluğa girişte ve yükselmede liyakat sistemi benimsenerek tarafsız bir memuriyet sistemi oluşturulmaya çalışılmıştır. Liyakat, kamu görevlerine girmeyi, sınıflar içinde ilerlemeyi ve yükselmeyi, görevin sona ermesini liyakat sistemine dayandırmak ve bu sistemin eşit imkânlarla uygulanmasında devlet memurlarını güvenceye kavuşturmaktır.Ancak, kamu hizmetine girme ve liyakat bağlamında genel kurallar dışında özel uygulamalar da mevzuatta yer edinmiştir. Bu çalışmada, kamu hizmetine girme hakkı ve liyakat ilkesi açısından özellik arz eden istisnai memurluklar ele alınacaktır. İstisnai memurluk, DMK’nın atamaya, sınavlara, kademe ilerlemesine ve derece yükselmesine ilişkin düzenlemeleri dışında özgülenen ve derece aylığı ile atama yapılabilen memurluklardır.

Kamu Görevlileri, Kamu Hizmetine Girme Hakkı, Liyakat Sistemi, İstisnai Memuriyet, Devlet Memurları Kanunu.

The success of administration depends on the quality and quantity of staff hired. According to the Constitution: “Every Turk has the right to enter public service. No criteria other than the qualifications for the office concerned shall be taken in to consideration for recruitment in to public service.”

In the Turkish positive law, it had been aimed to form a civil servancy system which is neutral having the rules of career, merit and classification in entering and promoting the civil servants. The merit rule aim sentencing the public service, promoting among the classes and completing the service duty to base upon the right of deserving and equality so that the civil servants have the feeling of security.However, there are specific types of civil servants in the Turkish positive law that need to be mentioned with in this context. In this study, the exceptionary civil servants will be dealt from the view point of merit rule and entering the public service. Civil servants with exception is a type of civil servancy out of the general rule that is regulating the civil servants called DMK (Civil Servants Law).

Civil Servants, Right to Enter Public Service, Merit System, Civil Servants With Exception, Civil Servants Law.

GİRİŞ

Türk kamu yönetiminin genelinde yaşanan yozlaşmanın etkileri kamu personel sisteminde de görülmektedir. Türk personel hukukunda kamu hizmetine girişte ve yükselmelerde kariyer, sınıflandırma ve liyakat ilkeleri benimsenerek tarafsız bir personel sistemi oluşturulmaya çalışılmıştır. Ancak uygulamada, özellikle de siyasal iktidar değişikliklerinde, kamu personeli arasında büyük değişimler yaşanmaktadır. Yeni personel alımı ya da mevcut personelin statüsünün değiştirilmesine yönelik yapılan bu işlemlerin tamamında kamu yararının gözetildiği iddia etmek oldukça güçtür.

Anayasanın 70’inci maddesine göre, “her Türk kamu hizmetine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayrım gözetilemez”. Kamu hizmeti kavramı, burada, kamu görevi anlamında kullanılmıştır. Buna göre, Türkiye Cumhuriyetine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkesin kamuda görev alma hakkı vardır.