Elektronik Delillerin Hukuken Geçerliliği Açısından İlk Müdahalenin Önemine İlişkin Bir İnceleme
A Review on the Importance of the First Interference with Regard to Legal Validity of Digital Evidence
Bu çalışmada, muhakeme konusu olayın aydınlatılması ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılması amacıyla yürütülen yargılama süresince yararlanılan “elektronik deliller”e yapılan ilk müdahale aşaması hakkında mevzuatımız ve uluslararası standartlar çerçevesinde bilgi verilmektedir.
Gelişen teknolojiyle beraber hayatın her alanına giren bilişim teknolojileri; insan yaşamına sunduğu olumlu katkıların yanı sıra doğrudan suç işleme aracı veya amacı olarak da kullanılmaktadır. Diğer taraftan işlenen suçların delillendirilmesi, suçluların tespiti ve suç ile ilgisi olmayan masum kişilerin anlaşılabilmesi için de yararlanılan önemli bir aktördür.Olay yerinden alınan bilgisayar medyalarının barındırdığı elektronik verilerin incelenerek, hukuken geçerli elektronik delil haline dönüşmesini sağlayan adli bilişim çalışmalarının en önemli basamağı hiç şüphesiz bu medyalara yapılan ilk müdahaledir. Elektronik delillerin tespiti, güvenliğinin sağlanması, birebir kopyasının alınması ve paketlenmesi sürecini kapsayan ilk müdahale aşaması; elektronik delillerin mahkeme önünde kabul edilebilirliğinde önemli rol oynamaktadır. Çalışmada, adli bilişim sürecinin ilk müdahale aşaması, elektronik delillerin hukuken geçerliliği bağlamında irdelenmiştir.
Olay Yeri, Adli Bilişim, Elektronik Delil, Geçerlilik.
In this study, information on the first response step which is conducted on digital evidences used during the judicial procedure in order to reveal the material fact and crystallize the incident subjected to trial is given within the scope of our national legislation and international standards.
Information technologies which is entering into our life with the development of technology, is directly used as a mean or aim of committing crime beside furnishing positive contributions to human life. On the other hand it is even an important actor used for proving committed crimes, determination of criminals and understanding innocents who don’t have any relation with crime.The most important step of digital forensic work ensuring the transformation of digital data which is hosted on computer storage media obtained from crime scene to digital evidences is undoubtedly the first interference step to those media. The first interference step comprising the process of determination of digital evidences, ensuring their safety, taking image copy and packing the data has an important role in the acceptability of digital evidences before the court. In this study, the first interference step of digital forensic process is scrutinized within the context of the legal validity of digital evidences.
Crime Scene, Digital Forensic, Digital Evidence, Validity.
GİRİŞ
Adli bilişim, bilgisayar medyaları üzerinde bulunan dijital verilerin toplanması, delil haline getirilmesi ve raporlanması işlemlerini kapsayan bir bilim dalıdır. Bu bilim dalı ışığında, suç ve suçlu ile mücadele edilmekte, işlenen suçlar delillendirilmekte ve suç ile ilgisi olmayan masum kişiler korunmaktadır (Çakır ve Kılıç, 2013: 24).
Adli bilişim çalışmaları, olay yerinden alınan elektronik bir delilin mahkemeye sunulmasına kadar geçen süre içerisinde yapılan laboratuar çalışmalarını kapsamaktadır (Dokurer, 2005: 226). Delillerin toplanması ile değerlendirmesi arasında çok sıkı bir bağ olduğu göz önüne alındığında, mahkemeler delillerin nasıl elde edildiği sorununa eğilmekle yükümlüdürler (Bıçak, 2000: 3). Bu yükümlülük, Anayasa’nın 38’inci maddesinde “kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular, delil olarak kabul edilemez” hükmü ile güvence altına alınmıştır.
Muhakeme konusu olayı oluşturan olgular yumağının her bölümünün nasıl gerçekleştiğinin açıklığa kavuşturulması, delile dayanması (Bıçak, 2011: 424) ile mümkündür. Elektronik verilerin delil haline dönüşmesi olan adli bilişim sürecinde; hard disklerden MacBooklara, taşınabilir belleklerden cep telefonlarına, fotoğraf makinelerinden sunuculara kadar elektronik veri kayıt özelliği olan ve yazılım olarak farklı özelliğe sahip bilgisayar medyaları ile karşılaşmak mümkündür (Kılıç, 2014: 139).
