Yargıtay Kararları Işığında Boşanma Hukukunda Sözleşme Özgürlüğünün Sınırları
The Limitations of Freedom Contract in Divorce Law in the Light of Supreme Court Decisions
Cüneyt UYSAL
Sosyal sorunlar ve modern sosyal ilişkiler, mutsuzluk, psikiyatrik hastalıklar, psikolojik sorunlar boşanma davalarının sayılarını hızla artırarak boşanma hukukunun önemini artırmıştır. Bu çalışmanın konusu, “Yargıtay kararları ışığında boşanma hukukunda sözleşme özgürlüğünün sınırlarıdır.”
Çalışmamızın giriş kısmında sözleşme özgürlüğü kavramı açıklanmıştır. Çalışmamızın diğer bölümlerinde, Yargıtay kararları örnek gösterilerek kavram, boşanmanın sebepleri ve hukuki sonuçları yönünden incelenmiştir. Değişen sosyal ihtiyaçlar karşısında; boşanma sürecindeki; boşanmanın mali ve feri sonuçlarına ilişkin anlaşmalar ve sözleşme özgürlüğünün sınırları üzerinde durulmuştur. Bu bölümler çalışmamızın asıl konusunu oluşturduğu için söz konusu sonuçlara dair Medenî Kanunumuzla getirilen düzenlemeler ayrıntılarıyla ele alınmış ve mevcut eksiklikler göz önünde bulundurularak yapılması gereken değişiklikler hakkında önerilerde bulunulmuştur.Çalışmamızın sonucunda oluşan kanaatimiz, boşanma hukukunda sözleşme özgürlüğünün sınırları ile ilgili olarak Medenî Kanunumuzla getirilen düzenlemelerin, hem tarafların hem üçüncü kişilerin hem de toplumun ihtiyaçlarına tam anlamıyla cevap vermediği gibi, içerisinde birçok eksikliği barındırdığı yönündedir. Bu nedenle, söz konusu eksikliklerin giderilmesi ve herkesin ihtiyacına cevap verebilecek düzenlemelerin getirilmesi gerekmektedir.
Boşanma Hukuku, Sözleşme Özgürlüğü, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırları.
Social problems and latter social relations, misery, psychiatric diseases, psychological problems has enhanced the importance of divorce law by increasing rapidly the number of divorcement cases. The subject of this study is “The limitations of freedom contract in divorce law in the light of supreme court decisions”
In introductory chapter of our study, it’s clarified the notion of freedom contract. Another sections of this study, the notion is examined from the standpoint of legal effects and causes of divorce by exemplifying supreme court decisions. It’s put emphasis on accessory, side and financial results of contracts in the divorce process and limitations of freedom contract in divorce law in view of chancing social needs. As this sections forms the main subject of the study, the arrangements brought to our Civil Law are dealt in detail regarding the said consequences and by taking into consideration of the existing shortcomings there are some recommendations for the changes which need to be done.As a result of this study, we believe that the arrangements made for the civil law concerning limitations of freedom contract in divorce law are not fully responding the needs of both parties and third parties and also the needs of the community; however it contains a lot of deficiencies. Therefore, the said deficiencies should be removed and it is necessary to bring the regulations which meet everyone’s needs.
Divorce Law, Freedom Contract, Limitations of Freedom Contract.
GİRİŞ
Sözleşme özgürlüğü tarih boyunca liberal hukuk sisteminden önce de var olagelmiş bir hukuk yaratma metodu olarak varlığını muhafaza ve idame ettirmiştir. İrade serbestisinin bir sonucu olan sözleşme özgürlüğü, tarafların menfaatine en uygun hukukla kendilerini kayıtlayacakları böylece hukukun, hem süjesi hem de nesnesi olan insanın manevi gelişiminin ve toplumların sosyal gelişimlerinin bir vasıtası olagelmiştir.
Bilimsel ve teknolojik gelişmelerin yeni sosyal ilişki metotları geliştirmesi, toplumların kültürlerinin durağan olmayıp sürekli değişim göstermesi sosyal ilişkilerinde zamanla evirilip yeni sözleşme türlerinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Sözleşme özgürlüğü,1 temel haklar ve özgürlükler içerisinde yer alması ve anayasa ve uluslararası belgelerle korunan temel haklardan olması nedeniyle, belki de kamunun en az müdahalesini gerektiren hukukunun kaynaklarından birisidir. Bu nedenle, kamunun müdahalesinin istenmediği veya en az istendiği bir alan olarak sözleşme özgürlüğü, hukuku yaratan en güncel faktörlerden en önemlisidir.
4721 sayılı TMK’nın 161-184’üncü maddeleri arasında düzenlenen boşanma, temelde aile hukukunun kamu karakterinin ağır bastığı alanlar içerisinde olmakla birlikte, sosyal değişimlerin zorlamasıyla her geçen gün daha az kamunun müdahalesine açık hale geldiği ailenin, sosyal yönünden çok ailedeki bireyin öne çıktığı bir hukuk sisteminde sözleşme özgürlüğüne daha çok yer verme ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
