Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Türk İdari Yargı Sisteminde Davaların Birleştirilmesi Usulü Üzerine Bir İnceleme

An Examination on the Procedure of Joining Cases in the Turkish Administrative Jurisdiction System

Yunus ERASLAN

Yargılama usulünde bağlantı, davaların daha az giderle ve hızlı görülmesini sağlamak ve birbiriyle çelişen yargı kararı verilmesine engel olmak amacıyla, aralarında irtibat bulunan davaların birlikte görülmesini sağlayan usûl müessesesidir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunda bağlantı müessesesi özel olarak düzenlenmiştir. Hukuk yargılama usulünde, aynı veya farklı mahkemelerde görülen bağlantılı davalar tek dosyada birleştirilmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunda yer verilen bağlantı hükümleri ise, farklı mahkemelerdeki davaların aynı mahkemede farklı dosyalarda bakılacak şekilde birleştirilmesini amaçlamaktadır. Ancak idari yargıda son yıllarda, kanunda öngörülmediği halde aynı mahkeme görülen davaların bağlantı nedeniyle aynı dosyada birleştirilmesi yönünde kararlar verilmeye başlanmıştır. Bu nedenle, idari yargılama usulünde bağlantının sebepleri, bağlantı nedeniyle birleştirmenin kapsamı, usulü, sınırı ve yöntemlerinin uygulama örnekleriyle incelenmesi amaçlanmıştır.

İdari Yargı, Bağlantılı Dava, Davaları Birleştirme, Dosyaları Birleştirme.

Connection in the judicial procedure is a procedural institution that enables the trial of the cases that are linked to each other, in order to ensure that the cases are heard quickly and with less expense and to prevent contradictory judicial decisions. The connection institution is specially regulated in Law No. 2577. In the civil procedure, connected cases heard in the same or different courts are combined in a single file. The connection provisions included in the Law No. 2577 aim to combine the cases in different courts so that they will be examined in different files by the same court. However, in recent years, decisions have been taken in the administrative jurisdiction to join the cases at the same court in the same file due to the connection, although not stipulated in the law. For this reason, it is aimed to examine the reasons for the connection, the scope, procedure, limit, and methods of joining due to the connection, with application examples in the administrative trial procedure.

Administrative Jurisdiction, Connected Case, Joining the Cases, Joining the Files.

Extended Abstract

Legal relation is a procedural institution in proceedings that provides the joinder of lawsuits which are linked to each other, with the aim to carry out the trial faster and at smaller expenses, and to avoid contradicting rulings. Legal relation has in particular been regulated in Law #2577. According to article 38 subclause 1 of Law #2577 the reasons of a legal relation are the arising of lawsuits from the same material or legal causes, or the fact that the judgement in one case will affect the other.
In civil jurisdiction procedure, legally related lawsuits before the same court or before different courts are being joined. The regulation about legal relation in Law #2577 however, has the aim to join the cases before different courts at the same court in such a form that each case is heard separately.
According to Article 38 of Law #2577, if the cases are before different courts within the judicial locality of a regional administrative court, the relevant regional administrative court shall judge on claims of legal relation between cases before the courts. If, however, the cases are before courts within the judicial locality of different regional administrative courts or one of the cases is before the Council of State, the relevant chamber of the Council of State shall judge.
In administrative jurisdiction, joinder of action decisions due to legal relation has begun appearing in recent years for cases before the same court or chamber, although such has not been stipulated by law. Many debates have arisen from such joinder practice and this subject has begun to find reflection also in the decisions of regional administrative courts and the Council of State. In administrative jurisdiction, the main purpose of joinder of action regarding cases before the same court is to ensure the imposition of a single attorney-fee in favor of the party winning the lawsuit.
In administrative jurisdiction practice, joinder of action for legally related cases is carried out in form of ex officio joinder by the court, joinder by applying the legal relation procedure, joinder by rejection of the bill of claims or joinder by abiding by a decision of reversal.
The ex officio joinder of action regarding legally related cases before the same court in one lawsuit is carried out by closing the register entry of the files and deciding the joinder of action in one lawsuit.
In the method of joinder of cases before the same court by applying the legal relation procedure, stipulating the existence of legal relation between the cases before the same court, the cases are sent to the regional administrative court for a decision on request of the parties or directly by the court. Also, in case of misjoinder of action appeals the cases are sent to the regional administrative court for a decision.
Also, in case of appeals against refusal of the joinder request by the court the cases are sent to the regional administrative court for a decision.
The method of joinder of action regarding legally related cases before the same court by refusal of the bill of claims is based on the ground that the bill of claims violates Article 3 of Law #2577. This method is applied contrary to the consent of the parties.
The joinder of action in one lawsuit regarding legally related cases before the same court can also take place by abiding by a decision of reversal of a court of higher instance.
Among the methods of joinder of action regarding legally related cases before the same court, ex officio joinder, and joinder by applying the procedure of legal relation have not gained general acceptance in administrative jurisdiction. On the other hand, the practice of joinder of action regarding legally related cases before the same court by abiding by a decision of reversal has a quite limited field of application.
Also, the method of joinder of action regarding legally related cases before the same court by refusal of the bill of claims has a limited field of application. However, neither the parties, nor the courts of higher instances are able to prevent this joinder practice. In this method, the co-incorporation of the will of the parties constitutes a major obstacle against procedural reversal of judgements handed down by the courts on joined cases.
For this reason, it is aimed to examine the reasons for the legal relation in the administrative jurisdiction procedure, as well as the scope, procedure, limit, and methods of the joinder due to legal relation with application examples.

GİRİŞ

Aynı mahkemede veya farklı mahkemelerde açılan davalar arasında bağlantı bulunması mümkündür. Örneğin aralarında bağlantı bulunan davalar aynı yer idare veya vergi mahkemesinde açılmış olabilir. Ancak yargıda iş yükünün artmasından dolayı mahkemeler birden fazla sayı ile çalışmaktadır. Bu nedenle aynı yer idare mahkemesinde açılan bağlantılı davalar, farklı numaralı idare veya vergi mahkemesinde görülüyor olabilir. Aralarında bağlantı bulunan davalar farklı yer idare veya vergi mahkemesinde açılmış da olabilir.

Aralarında bağlantı bulunan ancak ayrı ayrı açılan davaların birlikte görülmesinde hukuki yarar bulunmaktadır. Bağlantılı davaların birlikte görülmesi, yargılamanın uzamasını engelleyeceği gibi, davaların en az gider ile mümkün olan süratle makul sürede sonuçlanmasına da katkıda bulunacaktır.

Bağlantılı davaların birleştirilmesi müessesesi, ayrı ayrı açılmış olan ve aralarında kanunda öngörülen anlamda bağlantı bulunan davaların daha az giderle1 ve daha hızlı görülmesini sağlamak amacıyla kabul edilen usul müessesidir. Ayrı dava şeklinde açılmış olmakla birlikte, aralarında bağlantı bulunan davaların birlikte görülmesini sağlamak amacıyla usul kanunlarında özel düzenlemeler getirilmiştir.

Usul kanunlarında bağlantılı davaların birleştirilmesi müessesesinin getirilişinin diğer bir amacı da, bağlantı ilişkisi nedeniyle ayrılmaz bir bütünlük niteliği taşıyan davalar hakkında, birbiriyle çelişen yargı kararlarının verilmesine engel olmaktır.2

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda bağlantı kurumu ile davaların birleştirilmesi müessesesi birlikte düzenlenmiştir (m.166). 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda (İYUK) bağlantı müessesesi özel olarak düzenlenmiştir (m.38-42). İYUK’ta bağlantı ve davaların birleştirilmesi konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na bir atıf yapılmamıştır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda bağlantı nedeniyle birleştirme, aynı veya farklı mahkemelerde görülen davalar hakkında uygulanmakta ve davalar tek dosyada birleştirilmektedir. İYUK’ta yer verilen bağlantı hükümleri ise, farklı mahkemelerde açılan davalar arasında uygulanmakta ve davalar aynı mahkemede farklı dosyalarda görülecek şekilde birleştirilmektedir.

İdari yargıda son yıllarda aynı mahkeme görülen davaların, bağlantı nedeniyle aynı dosyada birleştirilmesi şeklinde kararlar verilmeye başlanmıştır. Kanunda öngörülmeyen ve uygulamada son yıllarda başvurulan bu birleştirme türünün, bağlantı hükümleri kapsamında yapılıp yapılmayacağının ve hukuki sonuçlarının ortaya konulması amacıyla bu çalışma hazırlanmıştır.

Çalışmada, idari yargıdaki davalar arasındaki bağlantı sebepleri, bağlantı nedeniyle aynı veya farklı mahkemelerdeki davaların birleştirme usulü, yöntemleri ve hukuki sonuçları incelenmiştir. Çalışmanın yargılama usulüne ve uygulamaya ilişkin olması nedeniyle, konunun tam olarak aydınlatılması ve anlaşılabilmesi için güncel yargı kararlarından çok sayıda örnekler verilmiştir.