Abd Federal Yüksek Mahkemesinin, Bir Trafik Kuralının İhlalinin soruşturulması Kapsamında Durdurulan Araçlarda Başka Bir Suçun işlendiğine Yönelik Makul Şüphe Oluşması Nedeniyle Yapılan Aramalara İlişkin Kararı
Gülcan KARAKAŞ
Bu kararda dava ve tartışma konusu olan hususlar; 911 acil numaralar servisini arayan bir kişinin, ayrıntılı bir şekilde tarif ettiği bir araç tarafından kendisinin yoldan çıkarıldığına ilişkin iddiası üzerine, polis memurlarının bu eylemi gerçekleştiren aracı tespit etmek amacıyla, trafikte araçları durdurup kontrol etmeleri için sadece yapılan bu ihbarın yeterli olup olmadığı; eğer yeterli değilse araçların durdurulup kontrol edilmesinin Anayasanın ek 4’üncü maddesinin ihlaline sebebiyet verip vermediği hususu ile bütün koşullar birlikte değerlendirildiğinde, polis memurlarının durdurulan araç sürücüsünün alkollü olduğuna yönelik makul şüphelerinin bulunup bulunmadığı hususudur.
ABD Federal Yüksek Mahkemesinin Prado Navarette Et Al. v. California (572 U.S.-2014) Kararı, Trafikte Durdurulan Araçlarda Arama Yapmak, Anayasanın Ek 4’Üncü Maddesinin İhlali, Makul Şüphe, Koşulların Birlikte Değerlendirilmesi.
I. GİRİŞ
Bu kararda dava ve tartışma konusu olan husus, kolluk görevlilerinin bir suçun işlendiği konusunda yeterli şüphelerinin (probable cause1) olması durumunda bir aracı suç soruşturması kapsamında durdurmalarının ve araçta arama yapmalarının Anayasanın ek 4’üncü maddesi anlamında bir ihlal oluşturup oluşturmayacağıdır.2 Bu şekilde gerçekleştirilen aramalarda kişilerin anayasal haklarını ihlal edilip edilmediği konusunda sorun yaşanmaktadır. Karşılaştırmalı hukuk açısından faydalı olacağı kanaatiyle çeviri yapılmıştır.
II. KARARIN KISA ÖZETİ
Bu kararda, ABD Federal Yüksek Mahkemesi tarafından; bir bayanın 911 ihbar hattını arayarak kendisinin başka bir araç tarafından yoldan dışarı çıkarıldığı ihbarını yapması üzerine, California otobanında devriye ekibindeki görevli polis memurlarınca, ihbar eden tarafından eşgali verilen kamyonetin durdurulmasının, araçtan marijuana3 kokusu gelmesi üzerine aracın aranmasının ve araçta marijuana bulunması üzerine davalının tutuklanmasının, davalının Anayasanın ek 4’üncü maddesine ilişkin haklarını ihlal edip etmeyeceği hususu değerlendirilmiş ve dava sonucunda polis memurlarının bir arama yapmak için kamyonet sürücüsünün uyuşturucu kullanmış olduğu yönünde yeterli şüphelerinin olması sebebiyle yapılan aramanın Anayasanın ek 4’üncü maddesine uygun olduğuna karar verilmiştir.
III. OLAYIN ÖZETİ
23 Ağustos 2008 günü, California otoban devriyesi ile ilgili kısma bakan Mendocino County4 911 acil numaralar servisi çağrı merkezi, komşu bölgeleri olan Humbolt County5 devriyesinden bir çağrı almıştır. Humbolt County çağrı merkezi görevlisi, 911 acil numaralar servisini araya bir kişinin ihbarını Mendocino County 911 acil numaralar servisi çağrı merkezine bildirmiştir. Bildirilen çağrıda, ihbarda bulunanın aracının yoldan çıkmasına sebep olduğu, hangi yöne doğru ilerlediği, plakası, modeli, rengi ve en son ne zaman görüldüğüne ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Mendocino County 911 acil numaralar servisi çağrı merkezi ekibi bu bilgileri California otoban devriyesine iletmiştir.
