Gümrüklerde Marka Hakkının Korunması

Protection of Trademark Rights in the Customs

İlhami GÜNEŞ

Marka sahiplerinin tekelci hakları, MarkKHK’nın 9’uncu maddesinde düzenlenmiş olup, aralarında “başkalarının markayı taşıyan malları gümrük bölgesine sokması, gümrükçe onaylanmış bir işleme tabi tutması”na engel olma hakkı da bulunmaktadır.

MarkKHK’nın markaya tecavüzü düzenleyen 61’inci maddesinin 9’uncu maddeye yollaması nedeniyle, bu eylem tecavüz olarak kabul edilmektedir. Korsan veya taklit eşya tabirlerinin tanımları, imha süreci ve imha şartları da, gerek AB Tüzüğü gerek TRIPS Anlaşması hükümleri ile uyumlu bulunmaktadır.

Gümrüklerde Marka Tecavüzü, Marka Ihlali, Ithalat Yoluyla Marka Ihlali, TRIPS, Gümrük Yönetmeliği.

Monopoly rights of trademark holders are arranged in 9th article of Statutory Decree on Trademarks, moreover preventing the access of the goods holding the same trademark into the customs area and any transaction confirmed by the customs are under those rights.

This act is accepted as an infringement due to reference given by 61st article of Statutory Decree on Trademarks arranging trademarks infringement to the 9th article. The definitions of pirated or counterfeit goods terms, destruction procedure and destruction conditions are in accordance with EU Directive and TRIPS Agreement provisions.

Trademark Infringement in the Customs, Trademark Infringement, Trademark Infringement by Import, TRIPS, Customs Regulations.

I. GİRİŞ

Somut marka hakkına tecavüz olaylarının çoğunda, tecavüzlü ürünler, başka bir mahkeme yetkisinde olan ülkeden kaynaklanırlar. Bu tür durumlarda davacının, malları kaynağında durdurması beklenir¹. Ancak bu olmadığında, malların ithal konusu olup, gümrükten girişinde durdurulmaları mümkün olabilmektedir².

Marka sahiplerinin tekelci hakları, MarkKHK’nın 9’uncu maddesinde düzenlenmiş olup, arasında “başkalarının markayı taşıyan malları gümrük bölgesine sokması, gümrükçe onaylanmış bir işleme tabi tutması”na engel olma hakkı da bulunmaktadır. MarkKHK’nın, markaya tecavüzü düzenleyen 61’inci maddesinin 9’uncu maddeye yollaması nedeniyle, bu eylem tecavüz olarak kabul edilmektedir. Öte yandan bu tür malların gümrük noktalarında ayıklanması, pazara sokulmaması önem arz etmektedir ve bu yön Gümrük Kanunu ve Yönetmelik ile düzenlenmiştir. Bu bölümde, başta marka ihlalleri olmak üzere, fikri mülkiyet haklarının sınır aşan karakterleri nedeniyle gümrük kapılarında uygulanması ve korunması konusu ele alınmaktadır.

Marka açısından, gümrüklerde yapılacak işlemlerin yasal dayanağı MarkKHK’nın 79’uncu maddesi, 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğidir. Bu hüküm çerçevesinde, gümrük idareleri, “ihtiyati tedbir niteliğinde”³ el koyma yapabilmektedir. Gümrük idaresinin yaptığı durdurma işlemi, yargısal değil; idari bir işlem olup, işlemin tamamlanması ve denetimi mahkeme kararları ile gerçekleşir. Bu bakımdan, geçici durdurulan bozulabilecek eşyalar için 3, sair eşyalar için 10 iş günü içinde mahkemeden tedbir kararı getirilmesi veya dava açıldığının gösterilmesi gereklidir.