Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Uzaktan Öğretim Tezsiz Yüksek Lisans Programlarının Finansmanı

Financing of Distance Learning Master’s Programs Without Thesis

Nezih VARCAN

Covid-19 adı verilen salgının pandemi boyutuna ulaştığı ve bütün şiddetiyle hüküm sürdüğü içinde bulunduğumuz dönemde, sadece yükseköğretim kurumlarında değil tüm eğitim-öğretim kademelerinde uzaktan öğretim uygulanır hale gelmiştir. Bu ortamda yükseköğretim kurumlarında yüksek lisans programlarının yürütüldüğü enstitülerde uzaktan öğretim tezsiz yüksek lisans programlarına yönelik talep de artmıştır. Bu programların tezsiz oluşu ve giriş koşullarının tezli yüksek lisans programlara göre daha kolay olması da bu artışta etkili olan unsurlardır.

Bu çalışmada; uzaktan öğretim tezsiz yüksek lisans programlarında öğrencilerden alınan öğrenim ücretini belirleme yetkisinin kimde olduğu ve ilgili mevzuatta verilen yetkiye uygun belirleme yapılıp yapılmadığı konusu ele alınacaktır. Ayrıca, öğrencilerden alınan öğrenim ücretleri gelirlerinin programı yürütenlere hangi oranda ve ne şekilde ödeneceği, kalan gelirlerin yükseköğretim kurumunun hangi harcamalarında kullanılabileceği konularına değinilerek görülen sorunlara ilişkin önerilerde bulunulacaktır.

Yükseköğretim Mevzuatı, Tezsiz Yüksek Lisans Programları, Öğrenim Ücretleri, Uzaktan Öğretim, Yükseköğretim Kurum Harcamaları. 

In the period when the Covid-19 epidemic has reached the pandemic dimension and prevails with all its violence, distance education has become applicable not only in higher education institutions but also in all levels of the education system. In this environment, the demand for distance education master programs without thesis has also increased in higher education institutions. The fact that these programs are non-thesis and that the entry requirements are easier than the master’s programs with thesis are the factors that contribute to this increase.

In this study, the issue of who has the authority to determine the tuition fee received from the students in the distance education master’s programs without thesis and whether the determination has been made in accordance with the authority given in the relevant legislation will be discussed. In addition, it will be mentioned in what proportion and how the tuition fees received from the students will be paid to those who run the program, and in which expenditures of the higher education institution the remaining income will be used, and suggestions will be made regarding the problems seen.

Higher Education Legislation, Non-Thesis Master’s Programs, Tuition Fees, Distance Education, Higher Education Institution Expenditures.

GİRİŞ

Öğrenen ile öğretici fiziksel olarak aynı mekânda bulunmadan, dersleri ve öğretim ile ilgili basılı olsun ya da olmasın her türlü materyali internet aracılığıyla bilgisayarlarından takip edebiliyorsa yapılan öğretime uzaktan öğretim denmektedir. Bu öğretim türüne uzaktan eğitim, online eğitim, uzaktan öğrenme, çevrimiçi öğrenme, e-öğrenme, web tabanlı öğrenme, internet tabanlı öğrenme, web/internet destekli öğrenme, teknoloji tabanlı öğrenme, vb. birçok ad verilmektedir. Yukarıda değinilen şekilde değişik adlarla da anılabilen eğitim-öğretim yöntemini ilgililerin benimseyeceği şekilde bir adla belirtmek ve bu yöntemin özellikleri ve işleyişinde geçerli olacak mevzuatı buna göre şekillendirmek daha doğru olacaktır.

Covid-19 adı verilen pandemi, özellikle 2020 Mart ayından bu yana neredeyse bütün ülkeleri etkilemesi nedeniyle, eğitim-öğretim alanında da önemli olumlu ve/veya olumsuzluklara neden oldu. İçinde bulunduğumuz 2021 yılı ve hatta belki de sonrasında bile bu etkiler devam edecek gibi gözükmektedir. Bu alanda çokça “online eğitim” kavramı da günlük yaşamımızda geniş yer bulmuştur. Online eğitimde sürecinde, uzaktan öğretimde kullanılan ifadelerin aynısını görmekteyiz: örneğin, öğrencilerin ve eğitimcinin fiziksel olarak aynı ortamda bulunmalarını gerektirmeksizin internet ortamı üzerinden yapılan eğitim oluşu, eğitim ortamına yedi gün yirmi dört saat erişim olanağının sağlanması gibi. Uzaktan eğitim-öğretim kavramı yerine online eğitim (çevrimiçi eğitim) kavramının benimsendiğini bugünkü ortam için genellikle söyleyebiliriz. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan çevrimiçi eğitim platforma da “Eğitim Bilişim Ağı” (EBA) adı verilerek eğitim sürdürülmektedir.

Salgın döneminde yükseköğretim kurumları sadece tezsiz yüksek lisans boyutunda değil; ön lisans, lisans ve yüksek lisans düzeyinde uzaktan öğretime büyük oranda geçmek zorunda kaldı. Aslında salgın döneminden önce de yükseköğretim kurumlarında ön lisans, lisans ve yüksek lisans düzeyinde uzaktan öğretim programlarının açılması, bu programlar dışında kalan birinci ve ikinci öğretimde bazı derslerin uzaktan verilmesi benimsenmiş ve uygulamalar yaklaşık on yıl öncesinde başlamıştı. Bu nedenle salgın döneminde uzaktan yürütülen dersler ve sınavlar boyutunda fazla zorluk çekilmediğini söyleyebiliriz.