Dişhekimliği Uygulamalarının Tabi Olduğu Sözleşmeler
Contracts Which are Subject to Dentistry Practices
Gamze BULUT
Mesleki uygulamaları sırasında alınan kararlar ve yapılan müdahaleler açısından, tıbbi etik ve tıbbi deontolojinin yanısıra hukuk açısından da sorumluluklar taşıyan dişhekiminin, tıbbi müdahalelerini doğrudan ya da dolaylı olarak düzenleyen birçok kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge ve tebliğ sağlık mevzuatımız içinde yer almasına rağmen bunların hiç birinde, dişhekiminin hukuki sorumluluğuna yer veren özel hükümler bulunmamaktadır. Genel hekimlik uygulamalarına ilişkin olarak kabul edilen ilkeler dişhekimleri açısından da geçerli olmakta, mesleki sorumluluklara aykırı davranışlar da yine genel yasal düzenlemeler çerçevesinde çözümlenmektedir. Dolayısıyla, olası hukuki problemlerin çözümünde genel nitelikli hükümlere başvurmak gerekmektedir.Tedavi sözleşmesi ya da hekimlik sözleşmesi olarak adlandırılan dişhekimi-hasta ilişkisi, esas itibarıyla borçlar hukukuna tabi bir sözleşmedir. Ancak tedavi sözleşmesi, Borçlar Kanununda düzenlenmiş bir sözleşme tipi olmadığından, taraflar arasında çıkabilecek bir uyuşmazlığın çözümünde hangi kuralların uygulanacağının tespit edilmesi önem taşımaktadır. Tedavi sözleşmesinin hukuki niteliğini açıklamak üzere, doktrinde çeşitli görüşler ileri sürülmekle birlikte uygulamada vekâlet ve eser sözleşmesi hükümlerine tabi tutulmaktadır.
Dişhekimliğinde Vekâlet Sözleşmesi, Dişhekimliğinde Eser Sözleşmesi, Dişhekiminin Sözleşme Sorumluluğu.
From the point of view decisions taken and interventions done in the course of occupational practices, although there are many act, regulation, directive and statement in our legislation arranging directly or indirectly the medical interventions of dentists bearing legal liability beside medical ethic and medical deontology, in none of them there are special provisions related to dentists’ legal liability. Accepted principles concerning general medicine practice are effective also for dentists, acts against the occupational liabilities are solved within the general legal arrangements accordingly. Therefore in resolution of probable legal problems it should be applied to general kind provisions. Dentist-patient relation named as treatment contract or medicine contracts, principally is a contract subject to code of obligation. But treatment contract is not a contract type arranged in code of obligations, it is important to determine which rules will be applied in resolution of a probable dispute among parties.Although there are various opinion asserted in doctrine to explain the legal character of treatment contract, it is subject to provisions on retainer and work contract in practice.
Retainer Contract in Dentistry, Work Contract in Dentistry, Dentist Contact Liability.
1. VEKÂLET SÖZLEŞMESİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLEN MÜDAHALELER YÖNÜNDEN DİŞ HEKİMİNİN SORUMLULUĞU
Hekimlik sözleşmesi olarak adlandırılan ve hekim ile hasta arasında kurulan sözleşme ilişkisinde amaç, hastanın isteğine ve yararına uygun olarak onun sağlığına kavuşmasını temin etmek için gerekli tıbbi girişimlerin yapılmasıdır. Bu ve diğer özellikleri dikkate alındığında, hekimlik sözleşmesi ile vekâlet sözleşmesinin hükümlerinin, nitelik itibarıyla birbirlerine yakın olduğu görülmektedir. Bu durumda dişhekimliği açısından karşımıza şöyle bir tablo çıkmaktadır1.
2. VEKÂLET SÖZLEŞMESİNE GÖRE DİŞ HEKİMİNİN BORÇLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Borç ilişkilerinin temelini teşkil eden edim yükümlülükleri ilişkinin niteliğini ve içeriğini belirler ve ona ayırt edici özellikler katar. Alacaklının edim konusuna ilişkin alacak hakkı, borçlunun edim yükümüne karşılık gelir. Asli edim yükümlülükleri borç ilişkisi ile doğan, ilişkinin özel tipini belirleyerek ona hukuki özellikler veren ve iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde önem taşıyan yükümlerdir. Keza ifa edilmedikleri takdirde alacaklı, Türk Borçlar Kanunu (TBK) m.123 vd. hükümlere başvurulabilir8.
Asli edim yükümlülükleri gibi borç ilişkisi ile birlikte doğan ve bağımsız olarak dava edilebilen yan edim yükümlülüklerinin amacı, asli edim yükümünün amacına uygun ve tam olarak gerçekleşmesine katkıda bulunarak onun görevini tamamlamaktır. Yan edim yükümlülüklerinin bir başka varlık sebebi Medenî Kanun (MK) m.2’de yer alan, “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.” hükmünde ifadesini bulan dürüstlük kuralıdır9.
