Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği

The Legal Characteristic of the Income Sharing Construction Contracts

Afra ERTÜRK

Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmelerinin hukuki niteliği Yargıtay tarafından verilen kararlar ile birlikte tartışma konusudur. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmeleri, alışılagelen inşaat sözleşmesi unsurlarının yanında iş sahibi ve müteahhidin gelir paylaşımını içeren sözleşme tipleridir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2012/13-798 Esas, 2013/568 Karar numaralı ve 24.4.2013 tarihli kararında Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesini adi ortalık olarak nitelendirmesi ile adi ortaklık kurumu incelenmeye başlamıştır. Hukuk Genel Kurulu’na göre birbirine karşı eşit statüde bulunan tarafların akdetmiş olduğu Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinde “ortak” sıfatı için gerekli yetki ve sorumluluklara sahip olunması ve kar elde etmek amacıyla faaliyette bulunulması ile bu sözleşmeleri adi ortaklık olarak nitelendirmek mümkündür. Buna karşılık olarak Yargıtay uygulamasında her Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi tasnifinin peşinen adi ortaklık lehine gerçekleştirildiği söylemek yanlış olur; zira Yargıtay’ın tersi yönde uygulamaları da mevcuttur. Böylece, bu sözleşmelerin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi veya üçüncü kişi lehine sözleşme olduğunu savunan görüşler de incelenmektedir. Diğer bir taraftan da Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmelerinin adi ortaklık, eser sözleşmesi ve vekalet sözleşmeleri unsurlarını haiz karma bir sözleşme olduğu ise savunulan bir diğer görüştür.

Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi, Hukuki Nitelik, Adi Ortaklık, Karma Sözleşme.

Income Sharing Construction Contracts’ legal characteristic is a matter of discussion with the Supreme Court decisions. Income Sharing Construction Contract is a type of contract which includes income sharing between the client and the contractor alongside with the components of the usual construction contracts. It has been discussed the institution of ordinary partnership in consequence of the Supreme Court, the Assembly of Civil Chambers’ 2012/13-798 E., 2013/568 K. numbered and 24.4.2013 dated decision. According to the Assembly of Civil Chambers it is possible to characterize these types of contracts which are agreed between the parties in the same status against each other, as an ordinary partnership based upon the existence of the sufficient authority and responsibility for the title of the “partner” and the activities targeting to make profit. On the other hand, in accordance with the Supreme Courts’ precedent it is not appropriate to assume that the contracts have been classified in favor of the ordinary partnership in advance because there are the decisions which the Supreme Court has decided otherwise. Thereby there are the opinions in favor of the legal characteristic of the construction agreements in return for land share and the third-party beneficiary contracts. In other respect, there is a point of view toward the characteristic of the mixed contracts which contains the ordinary partnership, the construction contract, and the proxy.

Income Sharing Construction Contract, Legal Characteristic, Ordinary Partnership, Mixed Contracts.

I. Giriş

İnşaat sektörünün genişlemesi, inşaat sözleşmelerinin çok farklı şekillerde önümüze gelmesine sebep olmaktadır; Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi de temelinde bir inşaat sözleşmesi olmak farklı unsurları bünyesinde barındıran ve öğretide tartışmalara neden olan bir sözleşmedir. Yargıtay kararlarında dahi Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin hukuki niteliğinin tespiti tam olarak yapılamamıştır.

Bu çalışmada öncelikle Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin takdimini sağlamak için sözleşmenin unsurları ile tarafların hak ve borçları izah edilecek olup esas olarak Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin hukuki niteliği incelenecektir. Bu kapsamda Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin adi ortaklık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi, satış vaadi ve ayrıca adi ortaklık sözleşmesi, eser sözleşmesi ve vekalet sözleşmesini ihtiva eder şekilde karma veya birleşik sözleşme kavramları arasında Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesinin yeri tespit edilecektir.

II. İnşaat Sözleşmesi

İnşaat sözleşmesi, müteahhidin1 bir inşaatı yaparak iş sahibine teslim etmeyi, iş sahibinin ise buna karşılık bir bedel ödemeyi yüklendiği her iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir.2 Gösteri çadırı, bungalov gibi taşınır yapılar da taşınmazlar gibi inşaat sözleşmesinin konusunu oluşturabilir.3

İnşaat Sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ila 486. maddeleri arasında düzenlenmiş bulunan esas sözleşmesi kapsamında girmekte olup eser sözleşmelerinin en yaygın örneğini oluşturmaktadır. Zira, eser sözleşmelerinde de bir eserin tamamlanarak iş sahibine teslimi karşısında iş sahibinin bedel ödemesi düzenlenmektedir.4