Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiracının Tahliye Taahhüdü

Lessee’s Vacation Agreement in Residential and Roofed Business Premises

Hicret DOĞU

Kiracının tahliye taahhüdü, Türk Borçlar Kanunu’nun 352. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenmektedir. Buna göre kiracı, kiralananın belirli tarihte boşaltılmasını kiraya verene karşı yazılı olarak taahhüt etmiş ve fakat taahhüt edilen tarihte kiralananı boşaltmamışsa, taahhüt ettiği tarihten itibaren bir ay içinde kiraya veren kiralananın tahliyesi için icra veya dava yoluna başvurabilmektedir. Çalışmada kiracının tahliye taahhüdü bütün yönleriyle, Yargıtay uygulaması da dikkate alınarak incelenmektedir. Ayrıca tahliye taahhüdüne dayanılarak tahliye için başvurulacak yollar üzerinde durulacaktır.

Kira Sözleşmesi, Tahliye Taahhüdü, Konut ve Çatılı İşyeri, Kiracı, Kiraya Veren.

Lessee’s vacation agreement is regulated in the first paragraph of Article 352 of the Turkish Code of Obligations. Accordingly, if the lessee undertakes in writing against the lessor to evacuate the leased on a certain date, but does not evacuate the leased one on the promised date, the lessor can file a enforcement or lawsuit for the evacuation of the lessor within one month from the commitment date. In the study, the eviction commitment of the lessee will be examined in all aspects, taking into account the application of the Supreme Court. In addition, the ways to be applied for evacuation based on the evacuation commitment will be emphasized.

Lease Contract, Vacation, Vacation Agreement, Residential and Roofed Business Premises, Lessee, Lessor.

Konut ve çatılı iş yeri kiralarında tahliye sebepleri kiracıdan kaynaklı ve kiraya verenden kaynaklı olmak üzere iki gruba ayrılmakta olup, öncelikle bu ayrımlardan bahsedilecektir. Çalışmanın devamında kiracıdan kaynaklı tahliye sebeplerinden kiracının tahliye taahhüdü konusu anlatılacaktır. Kiracının taşınmazı belirli bir tarihte boşaltacağına ilişkin kiraya verene taahhütte bulunması tahliye taahhüdü olarak adlandırılmaktadır. Kiracının tahliye taahhüdünün geçerli olabilmesi için belirli şartların varlığı gerekir. TBK’nın 352. maddesinin birinci fıkrası ve Yargıtay uygulamaları doğrultusunda tahliye taahhüdünün yazılı olması, taahhüdün kiracı tarafından verilmesi, tahliye taahhüdünde tahliye tarihinin yer alması, tahliye taahhüdünün kiralananın tesliminden sonra verilmesi ve tahliye taahhüdünün serbest irade ile verilmesi gereklidir. Bu şartlar ayrı başlıklar altında sıralanacak olup doktrinde yer alan görüşler ile Yargıtay uygulamalarına yer verilecektir.

Kiraya verenin geçerli bir tahliye taahhüdüne dayanarak tahliye talep etmesinin hukuki yolları son kısımda anlatılacak olup, icra takibi ve dava yolu ile tahliye talebi yolları incelenmektedir. Hukuki yollara kimlerin başvurabileceği ve hak düşürücü süreler ile ilgili de mevcut düzenlemelere yer verilecektir.

I. Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiralananın Tahliyesi

Konut ve çatılı işyeri kiralarında, kiralananın tahliye sebepleri TBK’nın 350-352. maddelerinde sınırlı olarak sayılmıştır. Konut ve çatılı işyeri kira sözleşmeleri belirli süreli yapılmışsa, kanundaki sebepler doğmadan kiraya veren kira sözleşmesini yalnızca sürenin dolması sebebine dayanarak sona erdiremez.¹ Ancak belirli süreli konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı, kira süresinin bitiminden en az on beş gün önce kiraya verene yapacağı yazılı bir bildirimle sözleşmeyi sona erdirebilir.²

Konut ve çatılı işyeri kiralarında tahliye sebepleri kiracıdan kaynaklanabileceği gibi kiraya verenden de kaynaklanabilir.

Konut ve çatılı işyeri kiralarında kiraya verenden kaynaklanan tahliye sebepleri TBK’nın 350 ve 351. maddelerinde sınırlı olarak sayılmıştır. Bunlar; kiraya verenin konut veya işyeri gereksinimi, kiralananın yeniden inşa ve imarı ile yeni malikin gereksinimi sebebiyle kira sözleşmesinin sona erdirilmesidir.