Sosyal Güvenlik Prim Alacakları Yönünden Zamanaşımı Uygulaması

Cem BALOĞLU

Zamanaşımı , alacaklı tarafından bir borcun istenmesini devamlı surette ortadan kaldıran ve borçluya borcun yerine getirilmemesi konusunda imkân sağlayan bir tür def’idir. Birçok hukuk dalıyla bağlantılı olan zamanaşımı , kişilere sosyal ve ekonomik bir takım haklar sağlayan ve bunun karşılığında da bazı yükümlülükler yükleyen sosyal güvenlik uygulamalarıyla da ilgilidir. Bu çalışmada, sosyal güvenlik prim alacakları yönünden zamanaşımı uygulaması ele alınmakta ve değerlendirilmektedir.

Alacak, Borç, Prim, Sosyal Güvenlik, Tahsil, Zamanaşımı.

Limitation is some kind of a refutation abolishing permanently the demand of a debt by a debtee and enable the debtor an opportunity not to perform his obligation. The limitation which is linked with many legal fields is related to social security applications which are entitling social and economic rights and in return burdening some liabilities to persons. In this study, limitation application is dealt and assessed from the view of social security premium debts.

Credit, Debt, Premium, Social Security, Collecting, Limitation.

1. GİRİŞ

Zamanaşımı, bir alacağın doğumunu takip eden ve kanunla belirlenmiş süre içinde alacaklının hakkını istememesi veya borçluyu dava etmemesi nedeniyle, hak isteme veya dava açma imkânının ortadan kalkması olarak tanımlanabilir.¹

Zamanaşımı, bir maddi hukuk kurumu değildir. Diğer bir anlatımla zamanaşımı, bir borcu doğuran, değiştiren ya da ortadan kaldıran bir olgu olmayıp, salt doğmuş ve var olan bir hakkın istenmesini ortadan kaldıran bir savunma aracıdır. Bu bakımdan zamanaşımı alacağın varlığını değil; istenebilirliğini ortadan kaldırmaktadır.² Zamanaşımına uğramış olan bir borç, ifa edilebilen; fakat dava edilemeyen bir eksik borçtur. Aynı zamanda, ifa edildiği takdirde, ifa geçerli kabul edilmekte ve alacaklı yönünden bir sebepsiz zenginleşme durumu söz konusu olmamaktadır.³

2. SOSYAL GÜVENLİK PRİM ALACAKLARINDA ZAMANAŞIMI

Sosyal güvenlik prim alacaklarında zamanaşımı uygulaması, yürürlükteki mevzuat ve mevzuatta sonradan yaşanan değişikliklere bağlı olarak dört ayrı dönem içerisinde ele alınabilir.