Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Yıllık İzin Kullanan Memurun Yaşadığı Bireysel Hak Kayıpları

Individual Loss of Rights Experienced by Annual Leave Civil Servant

Tayfun ŞAHİN

Devlet memurlarının yıllık izin hakkıyla ilgili temel ilkeler Devlet Memurları Kanunu ile belirlenmiş ve Anayasa ile güvenceye alınmıştır. Oysa yıllık izin günleri hafta sonu ya da resmi tatil günleriyle çakıştığı zaman Devlet memurları hak kaybına uğramaktadır. Ayrıca memurların yarım günlük resmi tatillerde izin kullanması, izni iptal edip çalışmaya başlaması ve kullanılmayan izinleri devretmesi gibi konularda da hak kayıpları ortaya çıkmaktadır. Devlet memurlarının yaşadığı bu hak kayıplarının önüne geçmek için bireysel haklara öncelik verilmelidir. Böylece yargı yoluyla Anayasa Mahkemesi (AYM) ya da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yoluna gitmeden de hak kayıplarının önüne geçilmiş olacaktır.

Devlet Memuru, Resmi Tatil, Yıllık İzin, Bireysel Hak.

The basic principles regarding the entitlement of civil servants’ annual leave is determined by the Civil Servants Law and is secured by the Constitution. However, when the annual leave days coincide with the weekends or public holidays civil servants experience injustice. In addition, loss of rights also arises in many other cases such as civil servants using their leave on part-time legal holidays, canceling them and restarting to work, and transferring their unused leave. In order to prevent this loss of acquired rights of civil servants, every individuals’ rights should be prioritized. Therefore, the loss of rights will be prevented without the need for resorting to the Supreme Court or European Court of Human Rights.

Civil Servant, Legal Holiday, Annual Leave, Individual Right.

1. GİRİŞ

Devlet memurunun dinlenme hakkı olan yıllık izin kullanımıyla ilgili olarak tatil günlerinde izin kullanımı, saatlik ve yarım gün izin, hafta tatili günleri ve kullanılmayan izinlerin devredilmesi gibi konularda sorunlar yaşanmaktadır. Bu makalede izin kullanımında karşımıza sorun çıkaran uygulamalara “Bireysel Hak” yönünden yaklaşılarak izin uygulamasında yaşanan sorunların neden olduğu hak kayıplarına dikkat çekilecek ve bulunacak çözüm konusunda görüşümüz ortaya konmaya çalışılacaktır.

2. MEMURUN TATİL VE İZİN HAKLARI

Devlet memurunun dinlenme hakkının kullanımı konusundaki yasal düzenlemeler T.C. Anayasası1 (Anayasa), 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda2 (DMK) ve diğer ilgili mevzuatta düzenlenmiştir. Anayasa’nın “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” başlıklı üçüncü bölümünün “Çalışma ve sözleşme hürriyeti” başlıklı IV. Kısmında yer alan “Çalışma şartları ve dinlenme hakkı” başlıklı 50’nci maddesinde şu hükümler yer almaktadır: “Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.” Dinlenme hakkını tatil hakkı ve izin hakkı olarak iki bölümde ele alabiliriz.

Kanun gereğince tüm çalışanların çalışmaya ara vermesi ya da çalışmanın durdurulması halini tatil olarak adlandırabiliriz. Anayasa ve yasalarla tanınan tatiller öğle tatili, hafta tatili, resmi tatil ve dini tatillerdir. Bayram tatilleri konusundaki temel düzenlemeler 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkındaki Kanun3 ile yapılmıştır. Kanunda tatil günlerinin anlamı açıklanmamakla birlikte anlaşılması gereken, tanımlanan tatil günlerinde işyerlerinin kapalı olduğu ve doğal olarak çalışanlar bakımından söz konusu günlerin çalışılmayacak günlerden olduğudur. 2429 sayılı Kanun’un ilgili maddelerini dikkate alarak resmi tatil uygulamasının temel ilkelerini aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz: