Devre Tatil Sözleşmesi
Remzi DEMİR
Küreselleşen dünyamızda, çağdaş insanın tatil gereksinimini karşılayan yöntemlerden biri olan devre tatil sözleşmesi, hukukçular arasında bile devre mülkle karıştırılmakta, dolayısıyla güçlü şirketler karşısında tüketicinin aleyhine yol açan pek çok olumsuzluklar yaşanmaktadır.
Bu çalışmada 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 6/b maddesinde ve bu yasanın verdiği yetkiyle yayımlanan Devre Tatil Yönetmeliğinin 4/h bendinde tanımlanan devre tatil sözleşmesi ne ilişkin tanımlamalar, müessesenin hukuksal niteliği, unsurları, tarafların alacak ve borçları ile uygulamada ortaya çıkan anlaşmazlıklar irdelenecek ve konuya ilişkin bilimsel ve yargısal görüşlerin neticesinde vardığımız görüşümüzle çalışma sona erdirilecektir.
Devre Tatil Sözleşmesi, Kombine Sözleşme, Sağlayıcı, Tüketici İşlemi, Kapıdan İşlemler, Cayma Hakkı.
In the globalizing world, the time-share vacation contract which is one of the methods fulfilling the vacation need of the modern person, is confused with time-share property even within jurists, therefore this confusion caused many problems to the disadvantage of the consumers confronting strong companies.
In this study, the definitions, legal character of the institution, elements, credits and debts of the parties and conflicts arising in the practice regarding to time-share vacation contract described in Consumer Protection Act no. 4077 article 6/b and in Time-Share Vacation Regulation article 4/h enacted based upon this Act will be scrutinized and the study will be concluded with our final opinion after academic and judicial views on the subject.
Time-Share Vacation Contract, Combined Contract, Provider, Consumer Transaction, Door Step Transaction, Withdrawal Right.
I. DEVRE TATİL SÖZLEŞMESİ TANIMI
Güvenli ve ucuz bir şekilde tatil gereksinimini karşılamak üzere, dünyada farklı sistemler geliştirilmiştir. Bu sistemler, ülkeden ülkeye ve aynı ülke içinde farklı uygulamalar göstermektedir. Dünya turizm sektöründe “Timeshare” olarak adlandırılan ve son yıllarda önemli bir yükseliş göstererek turizm sektörünün yeni ve dinamik bir alanını oluşturan “devreli tatil sistemleri”, Türk turizm sektöründe de yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Çeşitli ülkelerdeki farklı turistik tesislerde devre-sahipliği, tatil-sahipliği, tesis-paylaşımı, devre-paylaşımı ve benzeri isimler altında değişik uygulamalarına rastladığımız (Timeshare) devreli tatil sistemi, ülkemizde daha çok devre mülk ve devre tatil şeklinde uygulanmaktadır. Bu sistemlerin ortak özelliği, zamanla sınırlı yararlanma hakkı sağlamasıdır.1 Bu sistemleri, yararlanma hakkını; ayni ve şahsi hak olarak sağlayan sistemler şeklinde ikiye ayırmak mümkündür. Ayni hak sağlayan sistemlerde yararlanma hakkını; ayni ve şahsi hak olarak sağlayan sistemler şeklinde ikiye ayırmak mümkündür. Ayni hak sağlayan sistemlerde yararlanma hakkı, mutlak bir hak olup, taşınmazla kişi arasına kimsenin girmesine gerek kalmadan kullanılmaktadır. Şahsi hak sağlayan sistemlerde ise yararlanma hakkı alacak hakkı olarak sağlanmaktadır. Devre mülk ayni hak, devre tatil ise şahsi hak sağlamaktadır.2
Devre mülk hakkı kavramı, kısaca taşınmazlar ile ilgili dönemsel ayni kullanım hakkı olarak tanımlanabilir. Kat Mülkiyeti Kanununda yapılan bir değişiklikle, hukukumuza “irtifak hakkı” olarak girmiştir. Sözleşmenin geçerli olabilmesi ve irtifak hakkının elde edilebilmesi için Kanunun öngördüğü biçimde düzenlenmesi ve tescil zorunluluğu vardır. Devre tatil hakkı ise; devre mülk hakkı gibi hak sahibine taşınmazlar (tatil tesisleri) ile ilgili dönemsel yararlanma hakkı vermektedir.3 Dolayısıyla, taşınmaz üzerinde mutlak egemenlik yetkisi veren ve herkese karşı ileri sürülebilen bir ayni hak sağlamamakta; aksine iki kişi arasında var olan bir hukuki ilişkiye dayanarak, bunlardan birinin diğeri lehine bir edimle yükümlü tutulmasını gerektiren bir nispi hakkı ifade etmektedir.
Devre tatilin, Kanun tarafından düzenlenmiş sabit bir içeriği yoktur. Devre tatil hakkı iki şekilde ortaya çıkmaktadır.4 Birincisi; ortaklarına belli yerlerde ve zamanlarda tatil yapma hakkı veren bir turizm ticaret şirketi şeklinde kurulmaktadır. Ortağın bu ortaklık payına bağlı hakkı, ortaklık devam ettiği sürece devam eder. Ortaklık payının devri halinde, devre tatil hakkı da ona bağlı devredilmiş olur. Ortaklığı kuran ana sözleşmede, bu hakkın ayrıntıları belirtilebilir. İkincisi ise; devre tatil hakkı, sahibine bir şirket ortaklığı payı vermez. Hak sahibine, bir turizm şirketi, tesislerinden senenin belli bir zaman diliminde tatil yapma hakkı tanır. Bu tamamen akdi nitelik taşımaktadır. Taraflar devre tatil hakkının içeriğini dilediği gibi düzenleyebilirler. Tatil yeri ve zamanı değişken de olabilir.
