Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Uluslararası Hukukta Uyuşmazlıkların Barışçı Çözüm Yolları ve Dağlık Karabağ Uyuşmazlığı

Peaceful Solution Ways of Disputes in International Law and Nagorno Karabagh Dispute

Tuğçe ISAYEV

Dağlık Karabağ uyuşmazlığı, uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden bir uluslararası uyuşmazlıktır. Uyuşmazlığın barışçı çözümünün önünde çeşitli engeller bulunmaktadır. Ancak, taraflara, bölgeye ve uluslararası topluma kazandıracakları düşünüldüğünde uyuşmazlığın barışçı çözümünün uluslararası hukuk açısından arz ettiği önem anlaşılmaktadır. Bu önem, uyuşmazlığın barışçı çözümü önündeki engellerin aşılması ve uyuşmazlığın barışçı yoldan çözülmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Uyuşmazlığın barışçı çözümü konusunda şimdiye kadar yoğun olarak kullanılan barışçı çözüm yolları arasında görüşmeler, arabuluculuk ve uluslararası örgütler çerçevesinde çözüm yer almaktadır. Uyuşmazlığın barışçı çözümünün uluslararası hukuk açısından arz ettiği önem bundan sonraki süreçte uyuşmazlığın barışçı çözümü konusunda diplomatik ve yargısal bütün barışçı çözüm yollarından mümkün olduğunca etkin şekilde yararlanılmasını gerektirmektedir. Azerbaycan’ın barışçı çözümden yana olan tutumu ve uluslararası hukuk kuralları açısından söz konusu olan haklılığı, bütün barışçı çözüm yollarından mümkün olduğunca etkin şekilde yararlanmasına imkan vermektedir. Ermenistan’ın uluslararası hukuk kuralları açısından söz konusu olan haksızlığı ise uyuşmazlığın barışçı çözümüne karşı bir tutum sergilemesine ve uyuşmazlığın çözümsüz kalmasına sebep olmaktadır.

Uluslararası Hukukta Uyuşmazlık Kavramı, Uluslararası Hukukta Uyuşmazlıkların Barışçı Çözüm Yolları, Dağlık Karabağ Uyuşmazlığı, Dağlık Karabağ Uyuşmazlığının Barışçı Çözümü, Azerbaycan’ın Tutumu.

Nagorno-Karabagh dispute is an international dispute that threatens international peace and security. There are various obstacles to the peaceful resolution of the dispute. However, considering the benefit to the parties, the region and the international community, the importance of the peaceful resolution of the dispute in terms of international law is understood. This importance reveals that the obstacles to the peaceful settlement of the dispute must be overcome and the dispute must be resolved peacefully. Among the peaceful resolutions that have been used extensively on the peaceful settlement of the dispute till now, there are the negotiations, mediation and resolution within international organizations. The importance of the peaceful resolution of the dispute in terms of international law requires the use of all diplomatic and judicial peaceful remedies in maximum efficiency for the peaceful settlement of the dispute in the upcoming period. Azerbaijan’s attitude in favor of peaceful solution and its rightfulness in terms of international law rules enable it to benefit from the ways of peaceful solution as effectively as possible. Armenia’s unfairness in terms of international law rules causes it to take an attitude against the peaceful resolution of the dispute and to let it remain unsolved.

Concept of Dispute in International Law, Peaceful Ways of the Resolution of Disputes in International Law, Nagorno-Karabagh Dispute, Peaceful Resolution of Nagorno-Karabakh Dispute, Attitude of Azerbaijan.

Giriş

Uluslararası hukuk, uluslararası uyuşmazlıkların barışçı çözümü konusunda pek çok düzenleme getirmesine rağmen barışçı yoldan çözülememiş uluslararası uyuşmazlıklar ile karşılaşılabilmektedir.1 Barışçı yoldan çözülememiş, uluslararası barış ve güvenliği tehdit eden uluslararası uyuşmazlıklardan biri Dağlık Karabağ uyuşmazlığıdır.2

Dağlık Karabağ uyuşmazlığının konusunu, Ermenistan’ın topraklarını genişletmek istemesi ve Azerbaycan’dan toprak talep etmesi teşkil etmektedir.3 Ermenistan, Azerbaycan’a ait eski Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi topraklarını Azerbaycan’dan ayırıp, kendi topraklarına katmak istemektedir. Ermenistan, bu amacı doğrultusunda eski Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi’ni ve bu bölgenin sınırları dışında kalan Azerbaycan’ın 7 rayonunu, toplamda Azerbaycan topraklarının %20’sini işgal etmiştir.4

Dağlık Karabağ uyuşmazlığının barışçı çözümü önündeki engeller arasında; ‘uyuşmazlığın maddi unsurlarının objektif şekilde tespit edilememesi’5 , ‘uyuşmazlığın tarihsel gelişim sürecinin doğru değerlendirilememesi, Azerbaycan ve Ermenistan kamuoylarının uyuşmazlığa bakış açılarının birbirlerinin tam tersi olması’6 , ‘Azerbaycan ve Ermenistan yöneticilerinin iç politik dengeler bakımından baskı altında olması, yöneticilerin iç politik dengeleri korumak, kendilerine destek sağlayan grupların desteğini yitirmemek adına barışçı çözüm için taviz vermekten kaçınması’7 , ‘ABD, Rusya gibi çeşitli devletlerin bölge ile ilgili çıkarlarının çatışıyor olması ve konuyu gündemlerinde tutmaları’8 , ‘uluslararası toplumun diğer üyelerinin uyuşmazlığa gereken ilgiyi göstermemesi, çözüm sürecinde rol alanların objektif olmaması, önerilen çözümlerin uluslararası hukuk kurallarıyla bağdaşmaması’9 , ‘bölgenin küresel güç mücadelesi veren devletler açısından önemli bir konumda olması, enerji kaynaklarına ve nakil hatlarına yakınlığı’10 , ‘Ermenistan’ın çözüm için öncelikle Dağlık Karabağ’ın hukuki statüsünün belirlenmesini istemesi, Azerbaycan’ın ise önceliği Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan çekilmesine ve işgal sebebiyle göç etmek zorunda kalanların geri dönmesine vermesi’11 yer almaktadır.