İdari Davalardan Feragat

Ercan GÖKTEPEOĞLU

“Bu makalede ilk olarak iptal davalarının, hukuksal düzeni korumaya yönelik objektif davalar olduğu hususu incelenmiştir. Buna bağlı olarak feragat hakkında karar verilmeden önce, kamu yararı ve bireysel yarar ölçütünün belirlenerek davacının davayla ilişkisinin araştırılması gerektiği hususu ortaya konmaya çalışılmıştır. Diğer yandan, iptal kararları veya yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlardan sonra davacıların davadan feragatinin kabul edilmemesi gerektiği yönündeki görüşlere de yer verilmiştir. Son olarak, idarenin eylem ve işlemleri sonucunda kişisel hakları zarar görenler tarafından, bu zararların tazmini istemiyle açılan tam yargı davalarından, tazminat talebinden vazgeçilerek feragat edilmesinin her zaman mümkün olduğu hususu belirtilerek makale sonlandırılmıştır.”

İptal Davası, Bireysel İdari İşlem, Düzenleyici İdari İşlem, Tam Yargı Davası, Feragat, Kamu Yararı, Bireysel Yarar, Danıştay.

In this article, first of all subject of ‘the nullity suits are the objective suits aiming to protect the legal subject’ is reviewed. According to this, it is presented that before deciding on withdraw, public interest and individual interest criterion should be determined and the relation between the plaintiff and the case should be investigated.

On the other side, the opinions as after the nullity or suspension of executiondecisions plaintiffs’ withdrawals shouldn’t be accepted are also featured. Finally, the article is concluded by mentioning that it is always possible to withdraw of theparties got harmed due to the administration’s actions and proceedings by giving up the compensation claim in full remedy actions.

Suit for Nullity, Individual Administrative Act, Regulating Administrative Act, Full Remedy Action, Withdraw, Public Interest, Individual Interest, Council of State

GİRİŞ

Davadan feragat, dava açarak mahkemeden bir hakkının himaye edilmesini isteyen davacının, mahkemenin bu konuda bir hüküm vermesine gerek kalmaksızın talep sonucundan vazgeçmesidir. Davadan feragat, tasarruf ilkesinin bir yansıması olup usulüne uygun olarak yapılmış bir feragatten sonra davaya devam edilmeyeceği için, hem emek hem de gider ve zaman tasarrufu sağlanacağından usul ekonomisi ilkesinin yerine getirilmesine yönelik bir işlev de gerçekleştirilmiş olacaktır. Bununla birlikte, iptal ve tam yargı davaları olmak üzere ikiye ayrılan idari davalardan feragat, kendine özgü niteliklere sahip olup medeni yargılama usulünün uygulandığı özel hukuk uyuşmazlıklarındaki feragatten farklılıklar arzetmektedir. İdari yargı ile adli yargı arasındaki yargılama usulüne ilişkin farklardan kaynaklanan bu durum, gerek doktrinde gerek yargı kararlarında, feragatin, idari davalarda ne şekilde uygulanması gerekeceğine ilişkin farklı yorumlamalara neden olmuştur. Bu yazıda, idari davalardan feragat kurumunun idari yargılama hukukuyla bağdaştığı ölçüde ve özellikle de iptal davalarının objektifliği ve kamuya yönelik sonuçları dikkate alınarak nasıl uygulanabileceği ile ilgili sorunlara cevap aranmaya çalışılacaktır.

I. BİREYSEL İDARİ İŞLEM LERE KARŞI AÇILAN İPTAL DAVALARINDAN FERAGAT

İdari davalar esas itibarıyla, iptal ve tam yargı davaları olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Biz öncelikle, iptal davalarını yönünden feragat kurumunu incelemeye çalışacağız.

Bu kısımda, iptal davasına konu olan idari işlemin bireysel idari işlem olması ihtimaline göre gerekli açıklamalar yapılacaktır. Düzenleyici idari işlemlere karşı açılan iptal davalarından feragat, ayrı bir başlık altında incelenecektir. Çünkü, bu iki tür idari işlemi aynı grupta toplayan Fransız hukukunda dahi, idarenin bireysel idari işlemleri ile düzenleyici işlemleri arasında, ortak idari niteliklerine rağmen, Türk Hukukunda olduğu gibi, birçok noktadan farklar bulunduğu kabul edilmektedir.¹