Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma Usulü

Procedure of Reconciliation in Penal Procedure Law

A. Uğur ERİŞ

Çalışma konumuz olan Uzlaştırma Usulü, “Ceza Muhakemesi Kanunu” ve “Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliği”nde düzenlenmiştir. Bu düzenlemelerde soruşturma ve kovuşturma evreleri yönünden farklı usuller mevcuttur. Uzlaştırma asıl soruşturma evresinde olmaktadır. Kovuşturma evresinde ise, istisnai bazı durumlarda uzlaştırma yapılabilmektedir. Bu nedenle, çalışmamızda ağırlıklı olarak soruşturma evresinde uzlaştırma üzerinde durulmuştur. Kovuşturma evresinde uzlaştırma bakımından da farklı ve önemli hususlara değinilmiştir. Her iki evrede de uzlaştırma, uzlaştırma bürosunda yetkili olan Cumhuriyet Savcısı tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı tarafından yapılmaktadır.

Soruşturma, Kovuşturma, Uzlaştırma, Uzlaşma, Uzlaştırmacı.

Procedure of Reconciliation studied in this study is stipulated under “Penal Procedures law” and Penal Procedure reconciliation Regulation. The legislation contains various procedures in respect to investigation and prosecution stages. Reconciliation mainly occurs during investigation stage. Reconciliation can be made in some exceptional cases during prosecution stage. Therefore, our study mainly focuses on reconciliation during investigation stage. Various and important aspects in respect to reconciliation during prosecution stage have also been discussed. Reconciliation is made by reconciler assigned by authorized Public Prosecutor in reconciliation Office for reconciliation during both stages.

Investigation, Prosecution, Reconciliation, Conciliation, Reconciler.

GİRİŞ

Uzlaştırma: Uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Yönetmeliğindeki (kıs. Yön.) usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılması suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecini ifade eder¹.

Daha önce yayınlanan Ceza Muhakemesi Hukukunda Uzlaştırma ve Uzlaştırma Eğitimi başlıklı makalemizde², uzlaştırma kurumunu çeşitli yönleri ile ve uzlaştırma eğitimi açısından incelemiş; uzlaştırma usulünü konusunu kapsamının genişliği nedeniyle ayrı bir inceleme konusu olarak değerlendirdiğimizi belirtmiştik.

Bu çalışmamızda, Ceza Muhakemesinde Uzlaştırma Usulü, Soruşturma Evresinde ve Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma Usulü olarak iki temel başlık altında incelenmiştir. Ceza Muhakemesi Kanunu ve Uzlaştırma Yönetmeliğinde uzlaştırma usulü esas itibariyle soruşturma evresinde gerçekleşecek şekilde düzenlenmiştir. Kovuşturma evresinde uzlaştırma ise istisnai olarak belirli durumlarla sınırlı biçimde başvurulan bir yoldur. Bu husus CMK m. 254/1’deki hükümde CMK m. 253’e yapılan atıftan da kolayca anlaşılmaktadır. Uzlaştırma asıl soruşturma evresi için söz konusu olduğundan açıklama ve değerlendirmelerimiz ağırlıklı olarak soruşturma evresinde uzlaştırma usulü olacaktır. Kovuşturma evresinde ise özellikli ve önemli olan hususlar üzerinde durulacaktır.