Sosyal Güvenlik Hukuku Bakımından Acil Sağlık Hizmetlerinin Sunumu

Emergency Health Services in Social Security Law

Alptekin Burak BOYDAK

Acil sağlık hizmetlerinin kamu hizmetleri içerisinde gösterdiği önem ve sosyal devlet ilkesi olmanın bir sonucu olarak acil sağlık hizmetlerinin sosyal güvenlik şemsiyesi içerisinde nasıl sunulacağı hususu incelenmeyi gerektiren bir husus olarak karşımıza çıkmaktadır. Bununla birlikte acil sağlık hizmeti kavramının gösterdiği nicelik ve nitelik uygulamada kötüye kullanımları da beraberinde getirdiği için hangi hallerin acil sağlık hizmeti olarak değerlendirileceği ve acil sağlık hizmetinin hemen akabindeki tedavi süreci kapsamında ücretin nasıl karşılanacağı gibi uygulamada karşılaşılan sorunlar konuyla ilgili kanun, yönetmelik ve tebliğler irdelenerek çalışmamızda değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu makalede acil sağlık hizmetlerinin sunumu ile ilgili mevzuat hükümleri ve uygulamada yaşanan sorunlar bir bütün olarak tetkik edilerek sağlık hizmetinin sunumu için gerekli maliyet ile kişilerin anayasal güvence altına alınmış sosyal güvenlik hakkı arasındaki menfaatler dengesi kapsamında konuyla ilgili görüş ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Acil Sağlık, Sosyal Güvenlik, Sağlık, Hukuk, Finansman.

The importance of emergency health services in public services and how to provide emergency health services within the social security umbrella as a result of being a social state principle emerges as an issue that needs to be examined. However, because the quantity and quality shown by the concept of emergency health service brings abuses in practice, the problems encountered in practice such as which situations should be considered as emergency health service and how to meet the fee within the treatment process immediately after the emergency health service will be evaluated and evaluated in our study. It was studied. In this article, the provisions of the legislation related to the provision of emergency health services and the problems experienced in practice are examined as a whole and opinions and evaluations are made within the scope of the balance between the cost required for the provision of health service and the constitutional guaranteed social security right of the individuals.

Emergency Health, Social Security, Health, Law, Financing.

I. GİRİŞ

Anayasa hukukunda aktif statü hakkı olarak nitelenen ve bireyin devletten belli bir hakkı sağlaması noktasında aktif bir davranışını beklediği sağlık ve sosyal güvenlik hakkı bağlamında, acil sağlık hizmetlerinin karşılanması devletin en önemli görevleri arasındadır. Nitekim Anayasanın 56. maddesinde; “Devlet, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlamak; insan ve madde gücünde tasarruf ve verimi artırarak, işbirliğini gerçekleştirmek amacıyla sağlık kuruluşlarını tek elden planlayıp hizmet vermesini düzenler.” hükmü emredici bir biçimde düzenlenmiştir.

Acil sağlık hizmetleri gerektirdiği öneme binaen ekonomik anlamda bir maliyeti gerektirdiği de şüphesizdir. Bununla birlikte acil sağlık hizmetlerinden herkesin yararlanabilmesi gerekliliği bu maliyetin sosyal güvenlik hukuku anlamında¹ vatandaşlara ne kadar yansıtılması hususunda bir politikayı gerekli kıldığı açıktır.

Konuyla ilgili en önemli düzenlemelerden biri olarak karşımıza çıkan Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinin 35. maddesinde; acil sağlık hizmeti kapsamında sunulan hizmetleri geliştirmek ve idamesini sağlamak maksadıyla söz konusu hizmetlere ait bedelin yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre tahsil edileceği; 37. maddesinde de “Yataklı tedavî kuruluşları, acil sağlık hizmetlerinin bedelini hizmet sundukları kişinin ödeme imkânları ve kuruluşlarının tahsil işlemleri ile ilgili usul ve esaslar çerçevesinde tahsil ederler.