Sendika Genel Kurul Kararlarının Hukuki Niteliği ve Buna Bağlı Sonuçlar

Legal Nature of Union General Assembly Resolutions and Related Consequences

Mehtap YÜCEL BODUR, Aydın BAŞBUĞ

Sendikanın en üst karar organı genel kuruldur. Bütün genel kurul kararlarında olduğu gibi sendika genel kurulunda alınan kararlar birer hukuki işlemdir. Genel kurul kararının hukuki niteliği ve bu hukuki niteliğe bağlı olarak ortaya çıkan sonucun hüküm doğurma anı çalışmada tartışılmaktadır. Ayrıca genel kurul kararlarının türleri incelenmektedir. Çalışmada özellikle esasa ve usule ilişkin kararlar, seçim kararları, üçüncü kişiye bildirilmesi gerekli kararlar, yenilik doğuran kararlar ve tespit kararları üzerinde durulmaktadır. Sendika genel kurulunun vekalet kararlarında düzen ilkesi getirilmesi görüşü sunulmaktadır. Farklı kararların farklı hukuki niteliği haiz olmaları, hüküm doğurdukları anı ve etkilerinin süresini değiştirmektedir. Bu nedenle sendika genel kurul kararlarının hukuki niteliklerini tartışmanın önemi sadece teoride değil, uygulamada da görülmektedir.

Sendika Genel Kurulu, Organlar, Hukuki İşlem Türleri, 6356 Sayılı Kanun.

The top decision making body of the union is the general assembly. As all general assembly resolutions, decisions taken at the union general assembly are legal transaction. The legal nature of the decision of the general assembly and the moment of judgment of the outcome resulting from this legal nature are discussed in the study. In addition, the types of general assembly resolutions are examined. In the study, especially the decisions regarding the principles and procedures, the election decisions, the decisions to be notified to the third party, the formative decisions and the determination decisions are emphasized. Opinions are offered to introduce a principle of order in the proxy decisions of the union general assembly. The fact that different decisions have different legal characters changes the moment of their effect and the duration of their effects. Therefore, the importance of discussing the legal characters of union general assembly decisions is not only seen in theory, but also in practice.

Union General Assembly, Organs, Types of Legal Transactions, Law No. 6356.

GİRİŞ

Hukuki işlemlerin hukuki niteliği, işlemin hukuki sonuçları ve özelliklerini tespit bakımından oldukça önemlidir. Birçok hukuki uyuşmazlığın çözümü bu vasıflandırmaya bağlıdır. Ayrıca hukuki nitelendirme yasalar ne kadar değişirse değişsin kavramların doğru ve yerinde kullanılmasını, kuralların amaca uygun olarak yorumlanmasını sağlamada önemli bir fonksiyona sahiptir.

Sendikalar hukukunda bir tüzel kişi olarak sendikanın organları ve bu organlarda alınan kararların hukuki niteliği üzerinde öğretide pek durulmamıştır. Uygulamada uyuşmazlıkların büyük bir kısmının genel kurul kararlarında ortaya çıktığı görülmektedir. Bazı sendika yönetim kurulları üç ya da dört olağan genel kurul toplantısı öncesinde alınan kararlara dayanarak hukuki işlem tesis etmektedir. Yine bazı sendikaların seçim öncesi aldığı kararlarla delege veya şubede değişiklik yaparak, ardından gerçekleşen seçimlerde sorun çıkarabilecek uygulamaları gerçekleştirdikleri görülmektedir. Bu ve benzeri düşüncelerden hareketle genel kurul kararının hukuki niteliği ve bu hukuki niteliğe bağlı olarak ortaya çıkan sonucun hüküm doğurma anının tartışılması gerektiği kanaati tarafımızda hasıl olmuştur. Sendikalar hukukunun aksine benzer konuların dernek ya da ticari ortaklıklar gibi diğer tüzel kişilerde tartışıldığı görülmektedir. Bu nedenle sendika genel kurulları üzerinde durulması ve benzer hukuki sonuçlara sendikalar bakımından da ulaşılıp ulaşılamayacağının tartışılması gerekmektedir.

Bu çalışmanın amacı öncelikle sendika genel kurulunda alınan kararların kavramsal ve hukuki çerçevesini belirlemektir. Ardından hukuki nitelik bakımından ortak özellikleri olan kararlardan doğması muhtemel hukuki sorunlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın kapsam ve mahiyetini aşan hukuka aykırı genel kurul kararlarının akıbeti ise ayrı bir çalışma konusu olmayı hak edecek genişliktedir. Bu nedenle hukuka aykırı genel kurul kararlarının akıbeti konusuna değinilmemiştir.