Arama yapmak için lütfen yukarıdaki kutulardan birine aramak istediğiniz terimi girin.

Covid-19 Pandemi Sürecinin Pazarlamacılık Sözleşmesine Özgü Hukuki Sonuçları

Notes on Legal Results of Covid-19 Pandemic Process Specific to the Traveling Salesman Contract

Sercan UÇAR

pandemi süreci, işletme dışında ve gezici surette yürütülen bir faaliyet olan pazarlamacılığı esaslı biçimde etkilemiştir. Bu durum sürecin pazarlamacılık sözleşmelerine etkilerini güncel bir sorun haline getirmiştir. Türk Borçlar Kanunu m. 456’da pazarlama faaliyetinin yürütülemez olduğu haller düzenlenmiştir. Kanun koyucu, pazarlama faaliyetinin engellenmesi halinde pazarlamacının ücreti ve iş görme borcuna dair özel hükümlere yer vermiştir. Anılan hüküm Covid-19 pandemi sürecinde de uygulanma kabiliyetini haizdir.

Covid-19, Pazarlamacılık Sözleşmesi, Pazarlama Faaliyetinin Engellenmesi, Ücret Hakkı, İş Görme Borcu.

pandemic process seriously influenced activities of traveling salesman, which is an activity carried out outside the commercial enterprise and on a mobile basis. The effects of the process on traveling salesman contracts have become a current problem. Article 456 of the Turkish Code of Obligations regulates the situations which activities of traveling salesman cannot be performed. The legislative has specified certain provisions as to the obligation of performing duties and the wage of the traveling salesman, in the case of prevention of the activities. The said provision has the ability of implementation during Covid-19 pandemia.

Covid-19, Traveling Salesman Contract, Prevention of Activities of Traveling Salesman, Right of Wage, Obligation of Performing Duties.

Giriş

İlk olarak Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde görülen koronavirüs (Covid-19), kısa sürede dünya geneline yayılmış; 11 Mart 2020 günü de küresel salgın (pandemi) ilan edilmiştir. Covid-19 pandemi süreci, sözleşmeler hukuku teori ve uygulaması bakımından pek çok soruna ve tartışmaya gebedir. Nitekim Covid-19 pandemi sürecinin (başta kira ve iş sözleşmeleri gelmek üzere) borç sözleşmelerine etkileri, bir süredir Türk hukuk öğreti ve uygulamasını meşgul etmektedir.

Bu çalışmada Covid-19 pandemi sürecinin pazarlamacılık sözleşmelerine özgü hukuki sonuçlarını ele alma amacı güdülmüştür. Bu hususta Türk Borçlar Kanunu (TBK) m. 456 ve düzenlemeye kaynaklık eden İsviçre Borçlar Kanunu (OR) Art. 349c önem arz etmektedir. Anılan hükümlerde, “pazarlama faaliyetinin engellenmesi” olgusuna iki önemli hukuki sonuç bağlanmış; pazarlamacının ücretinin belirlenmesi ve iş görme ediminde meydana gelecek değişiklik düzenlemeye kavuşturulmuştur.

I. Kavramlar: Pazarlamacı ve Pazarlamacılık Sözleşmesi

Pazarlamacılık işletmede üretilen malların veya hizmetlerin işletme dışındaki coğrafi alanlarda üçüncü kişilere tanıtılması ve (işverenin yetki vermesi halinde) satılması olarak tanımlanabilir.1 Pazarlamacı işverenin emirlerine ve talimatlarına uygun biçimde faaliyet gösterir; kendisine bildirilen bölge, müşteri çevresi veya rotaya uyarak edimini ifa eder.2 Pazarlamacı gittiği yerlerde numune ve katalog gösterir, ürünü tanıtır ve gerekiyorsa denenmesine olanak tanır. İşveren tarafından kendisine otomobil, bilgisayar ve cep telefonu gibi araçlar ve gereçler tahsis edilir.3 Uygulamada özellikle ilaç, kozmetik ve gıda gibi alanlarda pazarlamacılık ilişkisine rastlanmaktadır.4